"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/407 E., 2021/437 K.
HÜKÜM : Asıl ve Birleştirilen Dava Kabul
Taraflar arasında birleştirilerek görülen tapu iptali ve tescil davasından dolayı Mahkemece, bozma kararına uyularak yapılan yargılama sonunda, asıl ve birleştirilen davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı birleştirilen davada davalı ... vekili tarafından duruşma istekli olarak temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikler yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, 05.03.2024 Salı günü duruşma yapılmasına ve duruşma gününün taraflara davetiye ile bildirilmesine karar verilmiştir.
Belli edilen günde, temyiz eden davalı ... vekili Avukat ... geldi, temyiz edilen davacılar ve diğer davalılar gelmedi. Gelen vekilin sözlü açıklamaları dinlendi, duruşmanın bittiği bildirildi. Temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı ... vekili; asıl davada, davalı ...’ın davacı ...'in akıl zayıflığından faydalanarak hileli hareketler ile davacının maliki olduğu 4740 ada 6 parsel sayılı taşınmazı devraldığını ve açılacak davalardan kurtulmak amacıyla yakın arkadaşı olan diğer davalı ...’ye muvazaalı olarak temlik ettiğini, davalıların davacının akıl hastası olduğunu bilmelerine rağmen kötüniyetli ve bedelsiz olarak taşınmazı edindiklerini ileri sürerek çekişmeli taşınmazın tapu kaydının iptali ile davacı adına tescilini istemiş; birleştirilen davada ise davalı ...’nin asıl dava açılmadan kısa süre önce çekişmeli taşınmazı davalı ...’e muvazaalı devir ettiğini ileri sürerek tapu kaydının iptali ile davacı adına tescilini talep etmiş; yargılama aşamasında kısıtlanan davacı ...’in temyiz aşamasında ölümü üzerine davaya mirasçıları tarafından devam olunmuştur.
II. CEVAP
1.Asıl davada davalı ...; davacının akıl hastası olmadığını, serbest iradesi ile devri yaptığını, satışın geçerli olduğunu belirtip davanın reddini savunmuştur.
2.Asıl davada davalı ...; tapu kaydına güvenerek ve iyiniyetli olarak dava konusu taşınmazı satın aldığını, daha sonra da diğer davalı ...’e bedeli karşılığında devrettiğini belirtip davanın reddini savunmuştur.
3.Birleştirilen davada davalı ...; dava konusu taşınmazı 40.000,00 TL satış bedelini banka kanalı ile ödemek suretiyle satın aldığını, satışın geçerli olduğunu belirtip davanın reddini savunmuştur.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemece, ilk temlik tarihinde davacının fiil ehliyetinin bulunmadığının Adli Tıp Kurumundan alınan rapor ile sabit olduğu ve davalıların iyiniyetli olmadığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkeme kararına karşı süresi içinde davalılar temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 21.05.2019 tarihli ve 2018/1219 Esas, 2019/3181 Karar sayılı kararıyla; Adli Tıp Kurumu 4. İhtisas Kurulunun 13.11.2013 tarihli raporu ile davacı ...'in temlik tarihinde fiil ehliyetini haiz olmadığının belirlendiği ve davalı ... ilk el konumunda olduğundan, davalı ...'nin ise davacı ile aynı köylü olması ve davacının ehliyetli olmadığını bilen ya da bilecek durumda olan kişi konumunda bulunması nedeniyle iyiniyetli sayılmayacağından davalı ... vekili ve davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının reddine karar verilmiş; ikinci el konumundaki birleştirilen davada davalı ...'in iyiniyetli olup olmağının araştırılması, tarafların dayandığı tüm delillerin toplanması ve sonucuna göre bir karar verilmesi, öte yandan, davalar birleştirilse dahi ayrı olma özelliğini devam ettirdiğinden, yargılama sonunda her dava bakımından fer’ileri de dahil olmak üzere ayrı ayrı hüküm kurulması için karar bozulmuş; davalı ... vekilinin karar düzeltme istemi Dairemizin 16.12.2019 tarihli ve 2019/4209 Esas, 2019/6513 Karar sayılı kararıyla reddedilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; her ne kadar son kayıt maliki olan davalı ...'in tanıklarının beyanları birbiri ile tutarlı olsa da taşınmazın keşfen saptanan değeri olan 291.216,78 TL ile davalının bildirdiği satış bedeli olan 40.000,00 TL arasında fahiş fark olduğu, bu durumun davalı ...'in taşınmazı ediniminin iyiniyetli olmadığını gösterdiği gerekçesiyle asıl ve birleştirilen davanın kabulü ile tapu iptali ve tescile karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde birleştirilen davada davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı ... vekili; ölü ... adına tescil kararı verilmesinin usulen mümkün olmadığını, davalılar ...,... hakkındaki verilen ilk karar kesinleşmiş olduğundan adı geçenlerin davada taraf sıfatlarının kalmadığını, bu kişiler hakkında hüküm kurulmasının usule aykırı olduğunu, davalı ...'in, oğlunun ...'de meydana gelen kazada ölmesi sebebiyle orada yaşamak istemediğini ve taşınmazı kızlarına yakın olması nedeniyle oturmak için iyiniyetli olarak satın aldığını, bu hususun ispatlandığını, satış bedelinin serbest piyasa ekonomisi uygulanan Türkiye'deki ekonomik kurallar itibarıyla satıcı ile alıcı arasında serbestçe kararlaştırıldığını, Mahkemece tanık beyanlarına itibar edilmeme sebebinin açıklanmadığını, fazla harç ve vekalet ücretine hükmedildiğini, emlakçı bilirkişinin saptamalarının gerçeği yansıtmadığını, rapora itiraz etmelerine rağmen bilirkişi raporunun karara esas alındığını, bozma kararının gereklerinin yerine getirilmediğini, davanın kabulüne karar verilmesinin doğru olmadığını belirtip kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Asıl ve birleştirilen dava, ehliyetsizlik hukuki nedenine dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (TMK) 9, 10, 13, 15 inci maddeleri ve 409 uncu maddesinin ikinci fıkrası, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (HMK) 282 nci maddesi; TMK'nın 1023 ve 1024 üncü maddeleri, 11.06.1941 tarihli, 4/21 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı; TMK'nın 28 inci maddesi, HMK'nın 297 nci maddesinin ikinci fıkrası.
3. Değerlendirme
Dosya içeriği ve toplanan delillerden; davacı ...'in maliki olduğu çekişme konusu 4740 ada 6 parsel sayılı taşınmazı 01.09.2009 tarihinde bizzat davalı ...'a satış suretiyle devrettiği, adı geçenin taşınmazı 24.05.2012 tarihinde diğer davalı ...'ye temlik ettiği, onun da 10.07.2012 tarihinde birleştirilen davada davalı ...'e aktardığı, Adli Tıp Kurumu 4. İhtisas Kurulunun 13.11.2013 tarihli raporu ile davacı ...'in temlik tarihi olan 01.09.2009'da fiil ehliyetini haiz olmadığının belirlendiği, davacının Uşak 2. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2012/404 E., 2012/755 K. sayılı kararı ile kısıtlandığı, kendisine kızı ...'in vasi olarak atandığı, davacı ...'in yargılama aşamasında 24.06.2017 tarihinde öldüğü ve geriye eşi ... ile çocukları ...,...,...'in kaldığı, adı geçen mirasçıların davayı takip ettikleri anlaşılmaktadır.
Temyizen incelenen Mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı, harç ve yargılama giderleri bakımından aleyhe bozma yapılamayacağı anlaşılmakla; birleştirilen davada davalı ... vekilinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
Bilindiği üzere, kamu düzeninden olan doğru sicil oluşturma ilkesi gereğince hakimin infazı kabil karar verme yükümlülüğü vardır. HMK'nın 297 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmüne göre, mahkemelerce kurulan hükümler infaz sırasında tereddüt ve şüphe yaratmayacak nitelikte olmalıdır.
Öte yandan TMK'nın 28 inci maddesi hükmü uyarınca ölümle şahsiyet son bulmakla; Mahkemece, tapu kaydının iptali ile yargılama sırasında ölen davacı ...'in dosyada yer alan veraset ilamına göre mirasçıları adına tesciline karar verilmesi gerekirken, ölü kişi adına tescil kararı verilmiş olması doğru değildir.
Ne var ki anılan husus yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrasının yollamasıyla, 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 438 inci maddesinin yedinci fıkrası uyarınca Mahkeme kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Birleştirilen davada davalı ... vekilinin temyiz itirazının değinilen yönden kabulü ile;
Mahkeme kararının, hüküm fıkrasının ikinci bendinde yer alan "... ada 6 parsel 41 cilt, 4076 sahifede kayıtlı bulunan taşınmazın tapu kaydının iptali ile, davacı ... oğlu, 01/01/1931 doğumlu, ... T.C kimlik numaralı ... adına TESCİLİNE," ibaresinin çıkartılarak yerine “... ada 6 parsel sayılı taşınmazın davalı ... adına olan tapu kaydının iptali ile Ulubey (Uşak) Noterliğinin 06.09.2017 tarihli ve 1472 yevmiye numaralı mirasçılık belgesindeki ... mirasçıları adına payları oranında tesciline" ibaresinin yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
İstek hâlinde peşin alınan temyiz harcının ilgiliye iadesine,
21.09.2023 tarihinde yürürlüğe giren Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca gelen temyiz eden birleştirilen davada davalı ... vekili için 17.100,00 TL duruşma vekalet ücretinin davacılardan alınmasına,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
Kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
05.03.2024 tarihinde oy birliği ile karar verildi.