"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 1993/377 E., 1997/758 K.
HÜKÜM : Kabul
Taraflar arasında görülen yolsuz tescil hukuki nedenine dayalı tapu iptali ve tescil davasına ilişkin yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı köy muhtarlığı vekili dava dilekçesinde; 442 sayılı Köy Kanunu'nun 20.05.1987 tarihli ve 3367 sayılı Kanun ile eklenen maddeleri gereği dava konusu 113 ada 12 parsel sayılı taşınmazın davalıya Kanun'a aykırı tahsis işlemi yapıldığını ileri sürerek davalı adına tapu kaydının iptali ile davacı köy adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı yargılamaya katılmamıştır.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davalıya satış işleminin dayanağını teşkil eden şartların gerçekleşmediği gerekçesiyle davanın kabulü ile dava konusu 113 ada 12 parsel sayılı taşınmazın davacı Köy Tüzel Kişiliği adına tesciline karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; dava dilekçesi ve gerekçeli kararın davalıya usulüne uygun şekilde tebliğ edilmediğini, diğer yandan 442 sayılı Köy Kanununa eklenen geçici 1 inci madde uyarınca 31.12.2009 tarihinden önce köy tüzel kişiliğini kaybeden köylerde hak sahibince satış bedelinin ödenmesi şartıyla ek 13 üncü maddede aranan diğer şartların aranmayacağının düzenlendiğini, nitekim bu yönde içtihatların bulunduğunu belirterek Mahkeme kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, yolsuz tescil hukuki nedenine dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
442 sayılı Köy Kanunu'na eklenen geçici 1 inci, ek 13 üncü maddeleri; 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu'nun geçici 2 nci maddesi, 6360 sayılı Kanun'un 1 inci maddesi, geçici 1 inci maddesinin on üçüncü fıkrası.
3. Değerlendirme
1.23.07.2004 tarih ve 25531 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan ve yayımlandığı tarihte yürürlüğe giren 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu'nun geçici 2 nci maddesi ile Kocaeli Büyükşehir Belediyesi sınırları il mülkî sınırları olarak genişletilmiş; maddenin devam eden fıkralarında bu sınırlar içinde kalan köylerin tüzel kişiliklerinin sona ererek mahalleye dönüşeceği, bu şekilde oluşan mahallelerin katılacağı ilçe veya ilk kademe belediyesinin büyükşehir belediye meclisince belirleneceği ve orman köylerinin tüzel kişiliğinin devam edeceği düzenlenmiştir.
2.06.12.2012 tarih ve 28489 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan ve ilk mahalli idareler genel seçimi olan 30.03.2014 tarihinde yürürlüğe giren 6360 sayılı Kanunu'nun 1 inci maddesinin dördüncü fıkrası ile Kocaeli il mülki sınırları içerisinde bulunan köylerin tüzel kişiliği kaldırılarak bağlı bulundukları ilçe belediyesine mahalle olarak katılacakları hükmüne yer verilmiştir.
3.Bu durumda; 5216 sayılı Kanun hükümleri ve 6360 sayılı Kanun'un geçici 1 inci maddesinin onüçüncü fıkrası gereğince davacı Muallimköy'ün tüzel kişiliğinin sona erdiği açıktır.
4. Taraf sıfatı 6100 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 114/1-d maddesi uyarınca dava şartı olup istek olmaksızın re'sen gözetilmelidir. Bu usul eksikliğinin giderilmesi, ileride doğabilecek telafisi mümkün olmayan hukuki sonuçlar ve usuli kazanılmış haklar bakımından zorunludur.
5. Hal böyle olunca, Mahkemece Gebze Belediye Başkanlığı davaya dahil edilmeli, taraf teşkili sağlanmalı, husumet yaygınlaştırılmalı, açılan davaya karşı diyecekleri sorulmalı, savunma hakkı verilerek ileri sürecekleri yazılı delilleri toplanmalı, bundan sonra işin esası hakkında konuya ilişkin sonraki yasal düzenlemeler de dikkate alınmak suretiyle toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilerek oluşacak sonuç çerçevesinde bir karar verilmelidir.
V. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün 6100 sayılı HMK'nın geçici 3 üncü maddesi yollamasıyla 1086 sayılı HUMK'un 428 inci maddesi uyarınca BOZULMASINA,
Bozma nedenine göre davalı vekilinin öteki temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına,
Peşin yatırılan harcın yatırana iadesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
1086 sayılı HUMK'un 440/III-1 inci maddesi uyarınca karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere,
29.04.2024 tarihinde oybirliği ile karar verildi.