"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/1434 E., 2022/1583 K.
HÜKÜM/KARAR: Ret / Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ: İstanbul 15. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/51 E., 2021/173 K.
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı Hazine vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı Hazine vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı Hazine vekili; dava konusu 92 ada 54 parsel sayılı taşınmazın Hazine adına kayıtlı iken 5737 sayılı Vakıflar Kanunu kapsamında ... Yemen Sinan Paşa Vakfı adına tescil edildiğini, ancak taşınmazın vakıf yoluyla meydana gelen kültür varlığı olmadığını ve tarihi eser vasfının da bulunmadığını, kanuni şartların oluşmadığını ileri sürerek tapu kaydının iptali ile Hazine adına tescilini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; taşınmazın aslının vakıf olduğunu ve vakıf yoluyla meydana getirildiğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; tüm dosya kapsamıyla taşınmazın altı ve üstünün bir vakıf eseri olduğunun belirlendiği, taşınmazın 1. grup korunması gerekli kültür varlığı olduğu, 5737 sayılı Vakıflar Kanunu'nun 30 uncu ve Vakıflar Yönetmeliği'nin 178 inci maddesi gereğince taşınmazın vakfı adına tescili işleminde hukuka aykırı bir yön bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı Hazine vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı Hazine vekili istinaf dilekçesinde özetle; ilgili Kanun uyarınca mülkiyetin tekrar Vakıflar İdaresine devredilebilmesi için taşınmaz üzerindeki eski eserin vakıf yoluyla meydana gelmiş olması gerektiğini, Vakıf tarafından yapılan yapıların yıkılmasından sonra onun yerine Devlet tarafından sonradan inşa edilen binaların vakıfla ilgisinin olamayacağını, bunların korunması gerekli eski eserler kapsamına alınmasının da mülkiyetin Vakıflara devredilmesini sağlamayacağını, dava konusu taşınmazın üzerindeki yapının vakıf kültür varlığı olduğu ve yapının vakıf tarafından vücuda getirildiğinin kesin olarak kanıtlanmadığını belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; 5737 sayılı Kanun'un 30 uncu ve Vakıflar Yönetmeliği'nin 178 inci maddesindeki yasal koşulların oluştuğu, dava konusu taşınmazın vakıf yoluyla meydana gelen kültür varlığı niteliğinde olduğu, aksinin davacı tarafından ispatlanamadığı, İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiş olmasında usul ve yasaya aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nunu 353/1.b.1 maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı Hazine vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı Hazine vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesindeki beyanlarını tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
5737 sayılı Kanun'un 30 uncu maddesi ve Vakıflar Yönetmeliği'nin 178 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. İstanbul ili, ... ilçesi, ... mahallesi 92 ada 54 parsel sayılı taşınmaz ... kızı ... adına kayıtlı iken 13.12.1977 tarihinde satış yoluyla Hazine adına tescil edildiği, 12.10.2018 tarihinde 5737 sayılı Yasa kapsamında ... Yemen Sinan Paşa Vakfına devredildiği, taşınmaz üzerinde 1. ve 2. derece kültür varlığı şerhi olduğu anlaşılmaktadır.
2.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
3.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davacı Hazine vekilinin temyiz itirazlarının reddiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı Hazine harçtan muaf bulunduğundan bu konuda karar verilmesine yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
16.01.2024 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.