"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/218 E., 2023/195 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Erzurum 4. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2013/285 E., 2020/247 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı ... vekili tarafından duruşma istekli temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikler yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, 28.01.2025 Salı günü duruşma yapılmasına ve duruşma gününün taraflara davetiye ile bildirilmesine karar verilmiştir.
Belli edilen günde, temyiz edilen davacı ... vekili Av.... geldi, davetiye tebliğine rağmen temyiz eden davalı ... vekili ile diğer fer'i müdahiller vekilleri gelmedi.Yokluklarında duruşmaya başlandı. Gelen vekilin sözlü açıklamaları dinlendi, duruşmanın bittiği bildirildi. Temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1.Davacı ... vekili; dava konusu 303 ada 189 ve 191 parsel sayılı taşınmazların geldisinin 303 ada 3 parsel sayılı 2.232 m2 miktarlı taşınmaz olup bu taşınmazın 998/2232 payının .....oğlu ..... adına kayıtlı iken, bu kişinin 23.12.1988 tarihinde ölümü ile payının .... kızı ....’na intikal ve satışının yapıldığını, ...nin de 12.07.2005 tarihinde ölümü ile taşınmazın mirasçıları ..., ..., ... ve ...'e intikal ettiğini, anılan kişiler adına vekilleri ....’nun Erzurum 6. Noterliğinin 10.02.2004 tarih 690 yevmiye nolu vekaletnamesi ile ...’u tevkil ettiği, belirtilen vekaletnamede satış yetkisinin bulunmadığını, buna rağmen vekil ...’un anılan vekaletname ile davacılara ait taşınmazı kardeşi olan davalı ...’a satış suretiyle devrettiğini, Kazımkarabekir Belediyesinin 14.07.2005 tarih ve 150 sayılı encümen kararı ile ...’un taşınmazın 1.186,11 m2‘lik kısmını yola ve parka terk ettiği, aynı işlemle 303 ada 3 nolu parselin 303 ada 189, 190 ve 191 parseller olarak ifraz edildiği, Kenan’ın taşınmazda diğer paydaş ...’ın payını 12.10.2005 tarihinde satın aldığını, 190 parsel sayılı taşınmazı U.K.S İnşaat A.Ş.’ye sattığını, ancak dava konusu 189 ve 191 parsel sayılı taşınmazların halen davalı adına kayıtlı olduğunu, davalı adına oluşan tescilin yolsuz olduğunu ileri sürerek davanın hak sahipleri olan ....ve ....’a ihbar edilmesini, vekil ... tarafından yapılan satış işleminin iptali ile tapu kaydının eski hale getirilmesine karar verilmesini istemiştir.
2.Fer'i müdahiller ... ve ...; Tapu Müdürlüğünde görevli memur olduklarını, dava konusu taşınmazın satış yetkisi içermeyen vekaletnameye dayanılarak davalı ...’a satılması nedeniyle önceki tapu malikleri tarafından Hazine aleyhine tazminat davası açıldığını ve davanın kabulüne karar verildiğini, taşınmazın bedelinin Hazine tarafından önceki kayıt maliklerine ödendiğini, bu nedenle Hazine tarafından kendileri aleyhine rücüan tazminat davası açıldığını, kendilerinin kusuru bulunmadığını, davalının vekaletin iş takibi için verildiğini bildiği halde taşınmazı adına tescil ettirdiğini, davacı yanında fer’i müdahil olmak istediklerini beyan etmişlerdir.
II. CEVAP
Davalı; dava konusu taşınmazı 12.07.2005 tarihinde ...’dan satın aldığını, dava konusu taşınmazın vekaletsiz olarak satılması nedeniyle Tapu Müdürlüğü yetkilileri ile ... ve kendisi hakkında Erzurum Cumhuriyet Başsavcılığınca soruşturma başlatıldığını, kendisi hakkında takipsizlik kararı verildiğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Erzurum 4. Asliye Hukuk Mahkemesinin 27.10.2020 tarihli, 2013/285 Esas, 2020/247 Karar sayılı kararıyla; fer’i müdahiller tarafından davalının kardeşi ...’a verilen Erzurum 6. Noterliğinin 10.02.2004 tarihli 690 yevmiye nolu vekaletnamesinde, Erzurum ili Kazım Karabekir ilçesinde bulunan taşınmazlar hakkında belediye vs. kurumlarda işlemler yapma yetkisinin bulunduğu, taşınmazları satış yetkisinin bulunmadığı, buna rağmen vekil tarafından dava konusu taşınmazın kardeşi olan davalı ...’a satış suretiyle devredildiği, anılan vekaletnameye istinaden yapılan satış işleminin suç teşkil ettiğinin Erzurum 2. Ağır Ceza Mahkemesi ve Yargıtay 5. Ceza Dairesinin kararlarında vurgulandığı, dava konusu 303 ada 189 ve 191 parsel sayılı taşınmazların davalı adına olan tescilinin yolsuz hale geldiği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davalı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine, Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesinin 31.01.2023 tarihli ve 2021/218 Esas, 2023/195 Karar sayılı kararıyla; dava dışı ..., ..., ... ve ...'ın ...'a Erzurum ili, Kazım Karabekir ilçesi hudutları dahilinde bulunan taşınmazlara ilişkin noterde düzenleme şeklinde vekaletname verdikleri, vekaletnamede taşınmazların satış yetkisinin bulunmadığı halde bu vekaletname ile dava konusu taşınmazların evveliyatı olan 303 ada 3 parsel sayılı taşınmazdaki vekil edenlerin paylarının satışının yapıldığı, satış ve tescilin yolsuz olduğu, Mahkemece dava konusu 189 ve 191 parsel sayılı taşınmazlar yönünden davanın kabulüne karar verilmesinin isabetli olduğu, ancak dava değerinin tapu iptali ve tescil hükmü kurulan 189 ve 191 parsel sayılı taşınmazlarda iptal edilen satış işlemine konu taşınmaz hissesi olduğu gözetilerek harç ve vekalet ücretine hükmedilmesi gerekirken fazla harç ve vekalet ücretine hükmedilmesinin hatalı olduğu gerekçesiyle davalının istinaf başvurusunun kabulüne, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak esas hakkında yeniden hüküm kurulması suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A.Temyiz Sebepleri
Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, davalının taşınmazları bedeli ile satın aldığını, dava dosyası ve ceza dosyası incelendiğinde davalının hukuki ve cezai bir sorumluluğunun olmadığının görüldüğünü, fer’i müdahillerin kötü niyetli olarak Hazine aleyhine Erzurum 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2010/56 Esas sayılı dosyası ile tazminat davası açtıklarını, mahkemece davanın kabulüne karar verildiğini ve dava konusu taşınmazların geldisi olan 3 parsel sayılı taşınmazın tamamının değeri üzerinden davacılara tazminat ödenmesine karar verildiğini, yani fer’i müdahillerce dava konusu taşınmazların bedellerinin Hazine’den alındığını, eldeki davanın kabul edilmesinin fer’i müdahillerin sebepsiz zenginleşmesine sebep olacağını, kaldı ki, satışa dayanak vekaletnamede satış yetkisinin bulunduğunu, yapılan işlemlerde davalının herhangi bir kusurunun bulunmadığını, davanın reddine karar verilmesi gerektiğini belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Dava, yolsuz tescil hukuki nedenine dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
Dosya içeriği ve toplanan delillerden; 303 ada 3 parsel sayılı, 2.232,00 m2 yüz ölçümlü taşınmazın 118/2232 payının dava dışı ...., 2114/2232 payının ... adına kayıtlı olduğu, ...’nin 19.07.1992 tarihinde öldüğü, geriye mirasçıları olarak çocukları ..., ..., ... ve ...’in kaldığı, mirasçılar ....ve ... adına vekilleri Metin Kalyoncu ve mirasçı ...‘ın Erzurum 6. Noterliğinin 10.02.2004 tarihli 690 yevmiye sayılı vekaletnamesi ile ...’u vekil olarak tayin ettikleri, vekil ...’un da anılan vekaletnameye istinaden 12.07.2005 tarihli 7186 yevmiye nolu işlemle taşınmazdaki ...’na ait 2114/2232 payın mirasçılarına intikal işleminden sonra, her bir mirasçı adına tescil edilen 1057/4464‘er payı kardeşi olan davalı ...’a satış suretiyle devrettiği, taşınmazın 2114/2232 payının davalı ..., 118/2232 payının dava dışı ... adına kayıtlı hale geldiği, Kazımkarabekir Belediye Encümeninin 14.07.2005 tarih 150 nolu kararı ile taşınmazın 736,91 m2‘lik kısmının yola, 449,20 m2’lik kısmının park alanına terk edildiği, kalan kısmın ise ifrazı sonucu 189, 190 ve 191 parsel sayılı taşınmazların oluştuğu, 189 parsel sayılı 413,19 m2 miktarlı arsa vasıflı taşınmazın 39135/41319 payının davalı ..., 2184/41319 payının dava dışı ... adına, 190 parsel sayılı 550,14 m2 miktarlı arsa vasıflı taşınmazın 52106/55014 payının davalı ..., 2908/55014 payının dava dışı ... adına, 191 parsel sayılı 82,56 m2 miktarlı arsa vasıflı taşınmazın 7820/8256 payının davalı ..., 436/8256 payının dava dışı ....adına tescil edildiği, 12.10.2005 tarihli 11503 yevmiye nolu işlemle ...’ın 189, 190 ve 191 parsel sayılı taşınmazlardaki paylarını davalı ...’a satış suretiyle devrettiği, her üç taşınmazın tam pay ile davalı ... adına kayıtlı hale geldiği, Kenan’ın 190 parsel sayılı taşınmazı 16.12.2005 tarihinde dava dışı U.K.S. İnşaat Taahhüt ve Gıda Hayvancılık Turizm A.Ş.’ne satış suretiyle devrettiği, kök 303 ada 3 parsel sayılı taşınmazın ... adına kayıtlı 2114/2232 payının ... mirasçılarına intikali ve ardından davalı ...’a satışı işlemine ilişkin 12.07.2005 tarihli 7186 yevmiye nolu işlemde kullanılan, ... mirasçıları vekili olarak Metin Kalyoncu ve mirasçı Sevim tarafından ...’a verilen Erzurum 6. Noterliğinin 10.02.2004 tarihli 690 yevmiye sayılı vekaletnamesinde taşınmaz satışına ilişkin yetki bulunmadığı, buna rağmen anılan vekaletnameye istinaden vekil ... Dursun tarafından ... mirasçılarının taşınmazdaki paylarının kardeşi olan Kenan Uğur’a satış suretiyle devredildiği, anılan işlemler nedeniyle Erzurum 2. Ağır Ceza Mahkemesinin 2017/320 Esas, 2018/149 Karar sayılı dosyası ile yapılan yargılamada, işlemi yapan Tapu Müdürlüğü görevlileri ..., ...ve ... ve vekil ... Dursun’a resmi belgede sahtecilik suçundan ceza verildiği, Erzurum 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2010/56 Esas sayılı dosyası ile ... mirasçıları tarafından 190 parsel sayılı taşınmaz yönünden uğradıkları zararın tazmini için Hazine aleyhine tazminat davası açıldığı, Mahkemece davanın kabulüne karar verildiği, kararın derecattan geçerek kesinleştiği, bunun üzerine Maliye Hazinesi tarafından Erzurum 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2012/733 Esas sayılı dosyası ile Tapu Müdürlüğü görevlileri ..., ... ve ...ile vekil ... , kayıt malikleri ... ve U.K.S İnşaat aleyhine rücuen tazminat davası açıldığı, Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verildiği anlaşılmaktadır.
Hemen belirtilmelidir ki; dosya içeriğine, toplanan delillere, hükmün dayandığı yasal ve hukuksal gerekçeye, delillerin takdirinde ve özellikle dava dışı Sevim, Perihan, Seyhan ve ...’ın kök 303 ada 3 parsel sayılı taşınmazdaki paylarının satış yetkisi bulunmayan vekâletnameye dayanılarak vekil ... Dursun tarafından davalı kardeşi ...’a yapılan satış işleminin yolsuz tescil oluşturduğu gözetilmek suretiyle yazılı şekilde davanın kabulüne karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmamaktadır. Davalının işin esasına ilişkin temyiz itirazları yerinde görülmediğinden reddine.
Ne var ki; satış yetkisi içermeyen vekâletname ile devredilen paylar yönünden (dava konusu 189 parsel sayılı taşınmazdaki 39135/41319 pay, dava konusu 191 parsel sayılı taşınmazdaki 7820/8256 pay yönünden) ... mirasçıları olan dava dışı ihbar olunanlar Sevim, Perihan, Seyhan ve ... adına tescile karar verilmesi gerekirken (dava konusu olmayan, davalının dava dışı ...’tan satış suretiyle devraldığı payları da kapsar şekilde) taşınmazların tamamının tapusunun iptaline hükmedilmesi doğru değildir.
Kabule göre de; Maliye Hazinesi davacı olduğu halde, karar başlığında davacı olarak Başbakanlık Hazine Müsteşarlığının adına yer verilmiş olması da doğru değildir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine,
Davalı vekilinin temyiz itirazlarının değinilen yönden kabulü ile temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Temyiz eden davalı vekili duruşmaya katılmadığından lehine duruşma vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde temyiz eden davalıya iadesine,
Dosyanın kararı veren Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesine gönderilmesine,28.01.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.