"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2447 E., 2023/285 K.
KARAR : Kısmen Kabul
İLK DERECE MAHKEMESİ : Gaziosmanpaşa 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2016/169 E., 2019/632 K.
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen tapu iptali ve tescil davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davalılar ... ve ... yönünden davanın kabulüne, diğer davalılar yönünden davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalılar ... ve ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar; davacı ...’ın paylı maliki olduğu 5942 ada 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12 ile 6017 ada 2 parselde toplam 413,49 m2 yeri var iken belirtilen parsellerde hissedar olan karşı taraf şahıslarla Arnavutköy Tapu Dairesinde yaptığı 24.03.2016 tarihli trampa işlemi sonrasında belirtilen parsellerdeki hisseleri yerine sadece aynı yer 5942 ada 2 ve 8 parsel ile işlem görmeyen 6017 ada 2 parselde toplamda 151,74 m2 yer kaldığını fark ettiğini, ilgililerine bahsettiğinde tapu müdürü ve ilgili memurun bu işlemin hatalı olduğunu, ancak doğrudan kendilerinin düzeltemeyeceğini, ilgili kişilerin tümümün gelmesi ile düzelebileceğini bildirdiklerini, ancak davalıların tapu kaydında düzeltme için yardımcı olmadıklarını, trampa işlemi sonrasında iradesi dışında 261,79 m2 yer kaybına uğradığını, mağdur olduğunu; diğer davacı ...’nın da iradesi sakatlanmak suretiyle 128,84 m2 yere sahip iken trampa sonrasında 91 m2 yerin kendisine verildiğini, 38 m2 yerinin kaybolmak suretiyle mağdur edildiğini, amaçlarının imar uygulaması sonrası ortaya çıkan hissedarlığın giderilmesi olduğunu, trampada ne kadar hisse verecekse o kadar hisse alımını amaçladıklarını, ancak iradeleri dışında davalıların bilerek yanlış yönlendirmeleri sonucunda yanıltılarak ve kendilerinin de yanılarak işlem yaptığını ileri sürerek trampa işleminin iptali ile tapuların eski haline dönmesine karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
1.Davalılardan ... ön inceleme duruşmasında; 24.03.2016 tarihinde yapılan trampa işleminin iptaline karar verilmesini istediğini, kendisinin de mağdur olduğunu bildirmiştir.
2.Davalı ... ve ... duruşmadaki beyanlarında, tapu müdürlüğü tarafından yapılan işlemde usulsüzlük bulunmadığını, davacılardan ...'ın 8 numaralı parseli ile kendi parsellerini takas ettiklerini bildirmişlerdir.
3.Davalı ..., işlemin düzeltilmesini talep ettiğini bildirmiştir.
4.Davalı ..., işlem sonucu kendisinin de mağdur olduğunu, işlemde amaçlarının taşınmazının ifrazı ile müstakil tapu almak olduğunu bildirmiştir.
5.Davalı ..., ..., ..., ... ve ... vekili, davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Gaziosmanpaşa 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 07.11.2019 tarihli ve 2016/169 E., 2019/632 K. sayılı kararıyla; davanın kısmen kabulü ile davacı ... yönünden; 5942 ada 7 parsel sayılı taşınmazda davalı ... adına kayıtlı 1267/2400 hisse 49690/94124 pay kabul edilerek bu paydan 26175/94124 paya ilişkin tapu kaydının iptali ile iptal edilen 26175/94124 payın davacı ... adına tapuya kayıt ve tesciline, kalan 23515/94124 payın tapu maliki davalı ... üzerinde bırakılmasına, davacı ... yönünden; 5942 ada 6 parsel sayılı taşınmazda davalı ... adına kayıtlı 1267/2400 hisse 43164/81763 pay kabul edilerek bu paydan 4282/81763 paya ilişkin tapu kaydının iptali ile iptal edilen 4282/81763 payın davacı ... adına tapuya kayıt ve tesciline, kalan 38882/81763 payın tapu maliki davalı ... üzerinde bırakılmasına, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar ... ve ... vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 24.12.2021 tarihli ve 2020/167 E., 2021/1840 K. sayılı kararıyla; somut olayda; hile iddiasına dayalı davanın bir yıllık hak düşürücü süre içerisinde açıldığı anlaşılıyor ise de toplanan deliller ve özellikle tanık anlatımlarından trampa işleminde fazla pay aldığı iddia edilen davalıların davacıların iradesini fesada uğrattığının TMK'nın 6 ncı ve HMK'nın 190 ncı maddesi uyarınca ispat edilemediği, temlikin iradi olduğu, davanın reddine karar verilmesi gerekirken kabulünün hatalı olduğu gerekçesiyle davalı ... ve ... vekilinin istinaf başvurusunun HMK'nın 353/1.b.2. maddesi uyarınca kabulü ile hüküm ortadan kaldırılarak davanın reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairenin 14.06.2022 tarihli ve 2022/1696 E. 2022/4830 K. sayılı kararı ile “..Somut olayda, tarafların 24.03.2016 tarihli işleme konu edilen taşınmazlardaki mevcut paylarını toplulaştırma amacıyla bir araya gelerek trampa işlemini gerçekleştirdiği, söz konusu işlemde tarafların amacının paylarını bir arada muhafaza etmek olduğu sabittir. Ne var ki, dosya kapsamında alınan bilirkişi raporlarından, yapılan işlem sonucunda davacılar ... ve ... adlarına kayıtlı taşınmazların miktarı azalırken, davalılar ... ve ...’un ise taşınmaz miktarlarının arttığı anlaşılmaktadır. Davalıların bu paylarının sebepsiz olarak artmasında davalıların herhangi bir kusuru bulunmadığına göre Mahkemece yapılması gereken iş, davacılar vekilinin 20.05.2019 tarihli dilekçesinde de belirtildiği üzere, davalılar ... ve ...’ta bulunan fazlalığın bu davalılara ait taşınmazlarda davacılar paydaş kılınmak suretiyle davacıların pay eksikliğinin tamamlanmasından ibaret iken delillerin takdirinden hataya düşülerek yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir...” gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; 24.03.2016 tarihli ve 8068 yevmiye sayılı işlemle 5942 ada 1 ila 12 parsel sayılı taşınmaz maliklerinin trampa suretiyle karşılıklı pay devirlerinde bulunduğu, İlk Derece Mahkemesince mahallinde keşif yapıldığı ve bilirkişilerden trampa işlemi ile davacıların işlem öncesi ve sonrası pay durumlarının tespiti ve değerleri ile ilgili rapor alındığı, tarafların 24.03.2016 tarihli işleme konu edilen taşınmazlardaki mevcut paylarını toplulaştırma amacıyla bir araya gelerek trampa işlemini gerçekleştirdiği, söz konusu işlemde tarafların amacının paylarını bir arada muhafaza etmek olduğu, davacıların, paylarının azalacağını bilseler iş bu işlemi yapmayacakları, işlemde iradelerinin fesada uğradığı, davanın bir yıllık hak düşürücü süre içerisinde açıldığı, dosya kapsamında alınan bilirkişi raporlarından, yapılan işlem sonucunda davacılar ... ve ... adlarına kayıtlı taşınmazların miktarı azalırken davalılar ... ve ...'ın ise taşınmaz miktarlarının arttığı anlaşılmakla davalılar ... ve ...’ta bulunan fazlalığın bu davalılara ait taşınmazlarda davacılar paydaş kılınmak suretiyle davacıların pay eksikliğinin tamamlanması gerektiği gerekçesiyle davalılar ... ve ... yönünden davanın kabulüne, diğer davalılar yönünden davanın reddine karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar ... ve ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalılar ... ve ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; verilen kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, davaya konu trampa işleminde davacıların hataya düştüğü gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmesinin hakkaniyete aykırı olduğunu, yapılan trampa işlemi sadece davanın tarafları ile ilgili olmayıp daha birçok hissedarı ilgilendiren bir hisse probleminin çözümü amacına hizmet ettiğini, bu sebeple davanın tüm taraflarının istişare ederek tapu memuru huzurunda da ortak iradelerini açıklamak suretiyle trampa işlemini gerçekleştirdiklerini, davacıların böyle açık bir işlemde hata yapıldığı iddiasının hakkın kötüye kullanılması olduğunu, ayrıca taraflar arasındaki hisse problemlerinin Gaziosmanpaşa 2. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2015/735 E. sayılı dosyasında açılan ortaklığın giderilmesi davasına da konu olduğunu, işlem sırasında davalıların, davacıları veya diğer tarafları hata ya da hileye düşürecek hiçbir davranışlarının olmadığını, Mahkeme ve bozma kararının yeterli gerekçe içermediğini, sadece davacıların işlemlerinin iptaline karar verilmesinin trampa işleminin bütünlüğünü bozduğunu, davalıların vekalet ücreti, harç ve yargılama giderlerinden sorumlu tutulmasının da hakkaniyete aykırı olduğunu, davalıların en azından maktu vekalet ücretinden sorumlu olması gerektiğini belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, hata ve hile hukuki nedenlerine dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu′nun 30 uncu, 31 inci, 32 nci, 35 inci , 36 ncı ve 39 uncu maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalılar ... ve ... vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı 14.884,14 TL bakiye onama harcının 12.800,36 TL'sinin davalı ...'tan, 2.083,78 TL'sinin davalı ...'tan alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
25.01.2024 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.
...