"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Konya Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/613 E., 2023/873 K.
HÜKÜM/KARAR : Kabul/Kabul-Kaldırma-Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Çumra Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/431 E., 2022/719 K.
Taraflar arasındaki muris muvazaası hukukî nedenine dayalı miras payı oranında tapu iptali ve tescil, olmazsa tenkis davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalılar ..., ..., ..., ... ve ... vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun kabulü ile yeniden hüküm tesis etmek suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1.Davacılar ... ve arkadaşları vekili dava dilekçesinde özetle; mirasbırakanları ...'ın Konya ili, Çumra ilçesi, ... mahallesinde kain 340 ada 11 (3083 sayılı Kanuna göre yapılan toplulaştırmadan sonra 455 ada 26) parsel sayılı taşınmazı mirastan mal kaçırmak amaçlı ve muvazaalı olarak herhangi bir bedel almaksızın davalıların mirasbırakanı olan oğlu ...'a satış suretiyle devrettiğini, ...'ın ölümüyle dava konusu taşınmazın davalılara intikâl ettiğini, taşınmazın mirasbırakan ... terekesinde ciddi değere sahip olduğunu, ...'ın alacak maddi gücünün olmadığını, ...'nin de bakıma muhtaç olmayıp taşınmazı satmaya ihtiyacı olmadığını, ayrıca öncesinde de ...'nin ...'ye birçok karşılıksız kazandırma gerçekleştirdiğini ileri sürerek dava konusu taşınmazın davalılar adına tapu kaydının davacıların miras payları oranında iptali ve davacılar adlarına tescilini, olmazsa tenkisini talep etmiş, davacı ... haricindeki davacılar yönünden dava konusu taşınmazın keşfen belirlenen değeri üzerinden eksik harcı ikmâl etmedikleri gerekçesiyle 22.09.2022 tarihli celsede davacı ... haricindeki davacılar yönünden dosyalarının işlemden kaldırılıp tefrik kararı verilerek davaları ayrı esasa kaydedilmiştir.
II. CEVAP
1.Bir kısım davalılar ..., ..., ..., ... ve ... vekili cevap dilekçesinde özetle; aynı taşınmaz hakkında daha önce davacının mirasbırakanı ... tarafından davalıların mirasbırakanı ... aleyhine Çumra Asliye Hukuk Mahkemesinin 2014/208 Esasına kayden inançlı işlem nedenine dayalı tapu iptali ve tescil davası açılmış olup hâlen derdest olduğunu, derdest davada hesaplanan taşınmazın değeri üzerinden davacıların eksik harcı ikmâl etmesi gerektiğini, davacıların, ...'nin dava sırasında ölmesi nedeniyle derdest davadan haberdar olduğunu, davacıların terditli tenkis taleplerinin ...'nin 10.06.2016 tarihinde ölümünden itibaren 1 yıllık hak düşürücü süreye uğradığını belirterek davanın reddini istemiştir.
2.Davalı ... 20.05.2022 havale tarihli dilekçesi ile davayı kabul etmiştir.
3.Davalı ... cevap dilekçesi ibraz etmemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 08.12.2022 tarihli ve 2020/431 Esas, 2022/719 Karar sayılı kararı ile; diğer davacılar tamamlama harcını yatırmadığından dosyaarının tefrik edilerek sadece eksik harcı ikmâl eden davacı ... yönünden yargılamaya devam olunduğu, öncesinde mirasbırakan ...'nin davalılar aleyhine aynı taşınmaz hakkında açtığı Çumra Asliye Hukuk Mahkemesinin 2014/208 Esasına kayden inançlı işlemden kaynaklanan tapu iptali ve tescil davasında mirasbırakan ...'nin dava konusu taşınmazı davalılar mirasbırakanı ...'ye bedelsiz devrettiğini beyan ettiği, elbirliği malik olsa da davalı ...'un davayı kabulünün mahkeme içi ikrar ve kuvvetli delil olduğu, davacı ...'nin ve eldeki davada davacı tanıkları olan damatların beyanlarında mirasbırakan ...'nin bakıma ihtiyacı olmadığını, taşınmazı satmasını gerektirir sebep olmadığını, taşınmazın bedelsiz olarak ...'ye devredildiğini beyan ettikleri, mirasbırakan ...'nin dava konusu satışın aslında inançlı işlem olduğu iddiası kanıtlanmamış olsa da, mirasbırakanın dava konusu devri oğluna yaptığı, görünür işlem satış olmasına rağmen bedel alınmadığı, tapudaki bedel ile gerçek değer arasında fahiş fark olduğu, ...'nin taşınmazı satma sebebinin bakıma ihtiyaçtan ve borçtan olmadığı, devirdeki gerçek iradesi ile görünürdeki işlemin farklı olduğu, gerçek satış olmadığı, ... mirasçısı davalıların da işlemden sorumlu olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne dava konusu taşınmazın davacı ...'nin 6/36 miras payı oranında tapu kaydının iptali ile davacı adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde bir kısım davalılar ..., ..., ..., ... ve ... vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Bir kısım davalılar vekili istinaf dilekçesinde özetle; derdestlik, kesin hüküm itirazlarının, birleştirme taleplerinin ve ihtiyati tedbir ile teminata ilişkin istinaf başvurularının dikkate alınmadığını, terditli tenkis talebinin karşılanmadığını, dava konusu işlemin inançlı işlem olduğunun kesin hüküm mahiyetindeki dosyada beyan edildiğini, davacı yakınlarının o dosyada işlemin inançlı işlem olduğu yönünde tanıklık yaptıklarını, taraf iradesi üçüncü kişileri aldatma kastı taşırsa muvazaanın varlığından söz edilebileceğini, ilgili dava dosyasında inançlı işleme dayalı tapu iptali ve tescil davasının reddine dair kararın kesinleştiğini belirterek İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararının kaldırılmasını istemiştir.
C.Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 08.05.2023 tarihli ve 2023/613 Esas, 2023/873 Karar sayılı kararı ile; mirasbırakan ...'nin aynı taşınmazın davalılar mirasbırakanı ...'ye devri hakkında traktör alabilmesi için kredi temini amacıyla taşınmazı devretmesi ancak taşınmazın iade edilmemesinden kaynaklı inançlı işleme dayalı açtığı tapu iptali ve tescil davası sırasında mirasbırakan ...'nin ölümü üzerine davayı takip eden mirasçılarının aynı iddiayı tekrarladıkları, ...'nin ve davacıların 2014/208 Esas sayılı dosyadaki iddiaları karşısında mirasbırakanın asıl amacının mirasçılardan mal kaçırmak olmadığının anlaşıldığı, dava konusu temlikin mirastan mal kaçırma amaçlı olduğunun ispatlanamadığı gerekçesiyle bir kısım davalılar ..., ..., ..., ... ve ... vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararının kaldırılmasına, yeniden hüküm kurmak suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; mirasbırakan ... ile ... arasındaki dava konusu işlemin bağış da olsa, inançlı işlem de olsa görünürdeki satışın geçersiz olduğunu, davalı ...'in eldeki davayı kabul ettiğini, davalı ...'un da inançlı işleme dayalı mirasbırakan ...'nin açtığı davayı kabul ettiğini, mirasbırakan ...'nin inançlı işleme dayalı davalılar aleyhine açtığı tapu iptali ve tescil davasında davalıların inançlı işlemi kabul etmedikleri hâlde, eldeki davada inançlı işleme dayandıklarını, ... ve ...'nin muvazaalı işlem yaptıklarını, terditli tenkis istemi yönünden hüküm kurulmadığını belirterek Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararının bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, muris muvazaası hukukî nedenine dayalı miras payı oranında tapu iptali ve tescil, olmazsa tenkis istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 37 inci maddeleri.
2.01.04.1974 tarihli ve 1/2 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı.
3.4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun) 706, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun (6098 sayılı Kanun) 237, (mülga Borçlar Kanunu'nun 213) ve 2644 sayılı Tapu Kanunu'nun (2644 sayılı Kanun) 26 ncı maddeleri.
4.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 190 ıncı maddesi ile 4721 sayılı Kanunun 6 ncı maddesi.
5.4721 sayılı Kanunun 571 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1.Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Dava konusu Konya ili, Çumra ilçesi, ... mahallesinde kain, 340 ada 11( toplulaştırma sonrası 455 ada 26) parsel sayılı taşınmazın davacı mirasbırakanı ... tarafından 24.04.2006 tarih ve 2141 yevmiye sayılı işlemle 8.500 YTL bedel karşılığında davalılar mirasbırakanı ...'a satış suretiyle devredildiği, ...'ın 06.04.2014 tarihinde ölümü üzerine 20.04.2016 tarihli ve 4554 yevmiye sayılı intikâl işlemi ile taşınmazın elbirliği mülkiyeti ile davalılara intikâl ettiği, davalıların elbirliği mülkiyetini payı mülkiyete çevirmedikleri, davacı mriasbırakanı ... tarafından aynı taşınmazın ...'a traktör alması için kredi temin edebilmesi amacıyla devredildiği hâlde taşınmazın mirasbırakana iade edilmediği iddiasıyla Çumra Asliye Hukuk Mahkemesinin 2021/156 (Bozma ilâmı öncesinde 2014/208) Esasına kayden açılan inançlı işleme dayalı tapu iptali ve tescil davası sırasında mirasbırakan ...'nin 10.05.2016 tarihinde ölümü üzerine mirasçıları davacıların davayı takip ettikleri, yargılama sonunda inançlı işlem iddasının yazılı delil ile ispat edilmediği gerekçesiyle davanın reddine dair 23.06.2021 tarihli ve 2021/156 Esas, 2021/307 Karar sayılı karara karşı mirasbırakan ... mirasçıları olan dahili davacıların işlemin inançlı işleme dayalı olduğu iddiasıyla yaptıkları temyiz başvurusunun da Dairemizin 10.05.2022 tarihli ve 2021/8054 Esas, 2022/3784 Karar sayılı ilâmı ile reddedilerek kararın onandığı, dahili davacı ... mirasçılarının karar düzeltme isteminden vazgeçmeleri üzerine kararın 11.08.2022 tarihinde kesinleştiği anlaşılmakla, mirasbırakan ...'nin ve davacının da içinde bulunduğu mirasçılarının 2014/208 Esas sayılı dosyadaki iddiaları karşısında davaya konu satış işlemindeki asıl amacın mirasçılardan mal kaçırmak olmadığı anlaşılmıştır.
3.Öte yandan, davacı tarafından 20.04.2016 tarihli satış işlemine ilişkin olarak terditli şekilde tenkis talep edilmiştir. Ne var ki, mirasbırakan ...'nin 10.05.2016 tarihinde ölümü ile inançlı işleme dayalı tapu iptal tescil davasını takip eden mirasçılarından olan davacı ..., eldeki terditli tenkis istemli davayı 4721 sayılı Kanun'un 571 inci maddesinde düzenlenen 1 yıllık hak düşürücü süre geçtikten sonra 02.09.2020 tarihinde açmıştır.
4.Ayrıca, ... mirasçıları olan dahili davalılar arasında zorunlu dava arkadaşlığı bulunup, ... terekesi ve dava konusu taşınmaz elbirliği mülkiyetine tabi olduğundan, davanın kabulüne dair İlk Derece Mahkemesinin 08.12.2022 tarihli ve 2020/431 Esas, 2022/719 Karar sayılı kararının davalılardan Mahmut tarafından temyiz edilmemiş olmasına ve Serpil'in davayı kabul beyanına değer verilmesi de mümkün değildir.
5.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup, davacı vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı vekilinin temyiz itirazının reddi ile temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı 247,70 TL bakiye karar harcının temyiz eden davacıdan alınmasına,
Dosyanın Çumra Asliye Hukuk Mahkemesine, kararın bir örneğinin kararı veren Konya Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesine gönderilmesine,
10.06.2024 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.