"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/898 E., 2022/1198 K.
HÜKÜM/KARAR : Ret/Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Derik Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2015/454 E., 2020/119 K.
Taraflar arasındaki kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı dava dilekçesinde özetle; Mardin ili, Derik ilçesi, ... Mahallesi çalışma alanında bulunan 460 ada 12 numaralı parselin 700 metrekarelik kısmının 460 ada 13 numaralı parsele ait olduğundan bu kısmın iptali ile adına tescili gerektiğini, davalının iddiaya konu bölüm üzerinde hiçbir hakkı olmadığı halde taşınmazı adına tapuya yazdırdığını, davacının çekişmeli taşınmazı 25 yıldan beri malik sıfatıyla kullandığını, davalının açılan davayı kabul edeceğini beyan ederek 460 ada 12 numaralı parselin krokide yeri belirtilen 700 metrekarelik kısmının tapu kaydının iptali ile adına tescilini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı taraf 13.10.2015 havale tarihli cevap dilekçesi ile davayı kabul ettiğini beyan etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; kadastro öncesi nedene dayalı eldeki dava yönünden davanın açıldığı tarih itibariyle hak düşürücü sürenin geçtiği gerekçesiyle davanın dava şartı yokluğundan reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı istinaf dilekçesinde özetle; davalının davayı kabul ettiğini, üzerinde serbestçe tasarruf edilebilen konulardan olan eldeki dava yönünden Mahkemenin kabul beyanının aksine karar vermesinin kamu düzenine aykırı olduğunu beyan ederek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davanın Mahkemece hak düşürücü süre nedeniyle reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmadığı gerekçesiyle davacının istinaf başvurusunun esastan reddine hükmedilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı tarafından temyiz isteminde bulunulmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı temyiz dilekçesinde; 460 ada 12 numaralı parselin 700 metrekarelik kısmının 460 ada 13 numaralı parsele ait olduğundan bu kısmın iptali ile adına tescili gerektiğini, davalının iddiaya konu bölüm üzerinde hiçbir hakkı olmadığı halde taşınmazı adına tapuya yazdırdığını, davalının davayı kabul ettiğini, üzerinde serbestçe tasarruf edilebilen konulardan olan eldeki dava yönünden Mahkemenin kabul beyanının aksine hak düşürücü süre nedeniyle davanın reddine karar vermesinin kamu düzenine aykırı olduğunu beyan ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 12/3 üncü maddesi,
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 125 inci maddesi
3. Değerlendirme
1.Kadastro sonucunda Mardin ili, Derik ilçesi, ... mahallesi çalışma alanında bulunan 460 ada 12 parsel sayılı taşınmaz Ekim 1962 tarih, 14 sıra numaralı tapu kaydı uyarınca ... adına tespit ve 29.04.2000 yılında tescil edilmiştir. ... tarafından 10.05.2007 tarihinden kayden ...'e satılmış, ... tarafından ise 19.11.2014 tarihinde davalı ... adına satış suretiyle temlik edilmiştir. Nihayetinde 25.02.2021 tarihinde ise bu kez taşınmaz davalı ... tarafından, dava dışı ... adına kayden satış suretiyle intikal ettirilmiştir.
2. Somut olayda; uyuşmazlığın kadastro öncesi nedene dayandığı, taşınmazın kadastro tutanağının kesinleştiği 29.04.2000 tarihi ile davanın açıldığı 28.09.2015 tarihi arasında hak düşürücü sürenin geçtiği tereddütsüzdür. Ne var ki, davalının cevap dilekçesi ile eldeki davayı kabul ettiği de açıktır. Kamu düzenine aykırı olmamak kaydıyla kabul beyanının hak düşürücü süreden önce geldiği gözetilmeden davanın yazılı şekilde reddi doğru olmamış ise de dosya arasına getirilen kayıtlardan çekişmeli taşınmazın 25.02.2021 tarihinde davalı ... tarafından, dava dışı ... adına kayden satış suretiyle intikal ettirildiği görülmektedir.
3. Hal böyle iken, Mahkemece re'sen nazara alınması gereken 6100 sayılı HMK’nın 125/1 maddesi gereğince işlem yapılmaması isabetsiz olup bu şekilde eksik inceleme ve araştırma ile karar verilemez. Mahkemece güncel tapu kayıtları dosya arasına alındıktan sonra HMK'nın 125/1 maddesi gereğince davacı tarafa seçimlik hakkı hatırlatılarak davayı ne şekilde sürdüreceğinin sorulması ve sonucuna göre işlem yapılması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Davacının yerinde görülen temyiz itirazlarının kabulü ile temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Yatırılan peşin harcın temyiz edene iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
02.05.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.