"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2020/590 E., 2023/955 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Yusufeli Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/442 E., 2019/672 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar;.... ilçesi ... köyünde yapılan kadastro çalışmaları neticesinde askıya çıkan parsellerden 591 ada 7, 606 ada 122 ve 265 parsel sayılı taşınmazların anneleri... ...'ndan miras kalmış olmasına rağmen hatalı olarak yine tarafların murisleri ... ... adına tespit edildiğini ve askıya çıktığını, davalının davacıların üvey annesi olduğunu, dava konusu taşınmazların davacılara öz annelerinden kalmış olmasına rağmen mevcut tespite göre davalının haksız olarak 1/4 oranında hak sahibi olduğunu, hatalı tespit gören bu taşınmazlara ilişkin tespitlerin düzeltilmesi ile öz anneleri olan... ...'na ait mirasçılık belgesindeki hisseleri oranında hak sahipleri adına tesciline karar verilmesini istemişlerdir.
II. CEVAP
Davalı; kadastro tespitleri esnasında eşinin taşınmazlarının eşinin adına tespit edilmiş olduğunu, bu sebeple kendisinin de veraset ilamı gereğince hak sahibi olduğunu, eşinin ölümünden itibaren 12 yılı aşkın süre geçtiğini, son 1 yıla kadar eşi ile birlikte oturduğunu, davacıların bu süre içerisinde kendisine bir müdahalelerinin olmadığını, davacıların açmış olduğu davanın usulen reddi gerektiğini, zamanaşımına uğramış olduğunu, 28 sene eşiyle birlikte dava konusu taşınmazlarda yaşadığını, davacılara annelik yaptığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Yusufeli Asliye Hukuk Mahkemesinin 12.09.2017 tarihli ve 2014/484 Esas, 2017/226 Karar sayılı kararıyla; dava konusu taşınmazların davacılara anneleri Durdane ...'ndan miras yoluyla kaldığı, davalının haksız olarak 1/4 hisse oranında hak sahibi olduğu, Yusufeli Kadastro Mahkemesinin 22.05.2017 tarih ve 2017/5 Esas 2017/20 Karar sayılı mirasçılık belgesinde Durdane ...'nun mirasının 16 hisse kabul edilerek 5 hissesinin davacılardan oğlu ..., 5 hissesinin oğlu..., 5 hissesinin kızı ... ve 1 hissesinin davalı ...'na ait olduğunun belirlendiği gerekçesiyle davanın kabulü ile dava konusu taşınmazların müteveffa ... ... adına olan tapu kaydının iptaline, verasetname uyarınca tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş, söz konusu kararın davacılar vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince 30.09.2019 tarihli ve 2018/635 E., 2019/707 K. sayılı kararıyla; " ... Mahkemece kararda, muris ... ... adına olan tapu kayıtlarının iptaline karar verilerek, taşınmazların tamamının davacılar ve davalı adına hisseli olacak şekilde yeni sicil kayıtları oluşturulduğu, açıkta pay kalmadığı halde kalan kaç metrekarenin kim adına tesciline karar verildiği belirtilmediğinden HMK'nın 297. maddesine göre oluşturulmuş infaz kabiliyeti bulunan bir hüküm bulunmamaktadır. Dava, gayrimenkulun aynına tekabül eden tapu iptal ve tescil istemine ilişkin olup 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 16.maddesi gereğince gayrimenkulün değerine göre harca tabidir ve (1) sayılı tarife uyarınca nispi harç alınması gerekmektedir. Mahkemece, taşınmazların tarafların murisi Durdane ...'na ait olduğu kabul edildiği, kabule göre davalının, taşınmazlarda ... ... mirasçısı olarak sahip olduğu 1/4 hissesinin, Durdane ... mirasçısı olarak 1/16 hisse oranına düşürüldüğü, bilirkişi raporu ile davalının taşınmazlardaki 1/4 hissenin değeri 17.478,40 TL; 1/16 hissenin değeri 4.369,60 TL olduğunun tespit edildiği, buna göre dava konusu uyuşmazlığın değerinin 13.108,80 TL olduğu anlaşılmaktadır. Mahkemece bu miktar üzerinden hesaplanacak nisbi karar harcı alınmasına, fazla yatan harcın iadesine karar verilmesi gerekirken hükmün 2 nolu bendinde " 25,20 TL nispi ilam harcının peşin harç mahsup edildikten sonra davalıdan tahsiline, " karar verilmesi de doğru olmamıştır. Kabule göre de, mahkemece muris ... ... adına olan dava konusu tapu kayıtlarının iptaline karar verildiği halde ... ...'na ait veraset ilamı dosya arasına alınmadan esas hakkında karar verilmesi; HMK'nın 332. maddesinde yer alan "Yargılama gideri, tutarı, hangi tarafa ve hangi oranda yükletildiği ve dökümü hüküm altında gösterilir." hükmüne aykırı olarak hükmün 4. maddesinde "Davacı tarafça yapılan yargılama giderlerinin davalıdan tahsili ile davacıya yapmış olduğu masrafların idesine " karar verilmesi de hatalı olmuştur..." gerekçesi ile davacılar vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile Yerel Mahkemece verilen kararın kaldırılmasına ve dosyanın Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiş, kaldırma kararı uyarınca yapılan yargılama neticesinde; Artvin ili .... ilçesi .... köyünde bulunan 591 ada 7 parsel, 606 ada 122 parsel, 606 ada 265 parsel sayılı taşınmazların tanık, mahalli bilirkişiler, tespit bilirkişisinin birbirleriyle uyumlu olarak davalının davacıların babasının ikinci eşi olduğunu, davacıların annesi...'nin ise ilk eşi olduğunu, dava konusu 3 taşınmazın da evveliyatında davacıların annesi...'ye ait olduğunu, bu yerlerin...'ye miras yoluyla intikal ettiğini, taşınmazların davacıların babası ... ile bir ilgisinin olmadığını belirttikleri anlaşıldığından, dava konusu taşınmazların davacılara anneleri... ...'ndan miras kalmış olmasına rağmen hatalı olarak yine tarafların murisleri olan ... ... adına edinme sebebi olarak 20 yılı aşkın bir zamandır tarla ve kargir ahır vasıfları ile ... oğlu ... ...'nun nizasız fasılasız ve malik sıfatı ile zilyet ve tasarrufu altında olduğu ve zilyet ve tasarrufuna devam ederken 2002 yılında öldüğünün belirtilerek tespit ve tescil edildiği, davalının davacıların üvey annesi olduğu, dava konusu taşınmazların davacılara öz annelerinden miras yoluyla kalmış olmasına rağmen mevcut tespite göre davalının haksız olarak 1/4 oranında hak sahibi olduğu, hatalı tespit gören bu taşınmazlara ilişkin tespitlerin düzeltilmesi ile davacıların öz annesi olan... ...'na ait, davacı vekili tarafından 12.09.2017 tarihli celsede ibraz edilen, Yusufeli Kadastro Mahkemesinin 2017/5 E., 2017/20 K. ve 22.05.2017 tarihli mirasçılık belgesinde ... ...'nun mirasının 16 hisse kabul edilerek 5 hissesinin davacılardan oğlu ..., 5 hissesinin oğlu..., 5 hissesinin kızı ... ve 1 hissesinin davalı ...'na ait olduğunun belirlendiği anlaşılmakla; dava konusu taşınmazların müteveffa ... ... adına olan tapu kaydının iptaline, davanın kabulü ile mübrez verasetname uyarınca tapuya kayıt ve tescili yönünde karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; ileri sürülen istinaf nedenlerine, kamu düzenine ilişkin hususlara, dosyadaki belgelere, taraflarca ileri sürülen ve kararın dayandığı delillerle kanuna uygun sebeplere ve özellikle İlk Derece Mahkemesince delillerin takdirinde usul ve yasaya aykırılık görülmemesine göre davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesi ile; dava konusu taşınmazların davacıların babasından kaldığını, davacıların annelerinden kalmış gibi gösterdiklerini, analıkları olan davalıya pay vermemek için iş bu davanın açıldığını, verilen kararın yasaya ve usule aykırı olduğunu belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Dava, kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir.
Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (HMK) 371. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Dosya içeriğinden; dava konusu Artvin ili .... ilçesi ... köyü 591 ada 7 parsel sayılı 1.408,98 m2 yüzölçümlü taşınmazın 2010 yılında yapılan kadastro çalışmaları sırasında tarla vasfı ile, aynı yer 606 ada 122 parsel sayılı 1.619,76 m2 yüzölçümlü taşınmazın 1 katlı yığma kargir ahır ve tarla vasfı ile; aynı yer 606 ada 265 parsel sayılı 3.169,97 m2 yüzölçümlü taşınmazın tarla vasfı ile kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine istinaden ölü olduğu belirtilerek ... ... adına tespit edildiği, tespitlerin itirazsız kesinleşerek 13.01.2011 tarihinde tapuya tescil edildiği anlaşılmaktadır.
Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup özellikle muris...'nin mirasının mirasçıları arasında taksim edilmediği ve ...'nın zilyetliğinin de tereke adına olduğu gözetildiğinde davalı vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının HMK'nın 370/1 hükmü uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı 247,70 TL bakiye onama harcının temyiz edenden alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
18.12.2024 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.