"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/388 E., 2023/401 K.
DAVA TARİHİ : 14.11.2016
HÜKÜM/KARAR : Davanın kabulü
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen mülkiyetin tespiti davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairemizce İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davalılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı, Mardin ili Midyat ilçesi Ulucami Mahallesinde bulunan ve Midyat -Şenköy yol yapımı sırasında el atılan, kamulaştırma planında 242 ve 243 parsel olarak gösterilen taşınmazın kendisine ait olduğunu, bu taşınmaza yol yapımı için 1985 yılında kamulaştırma işlemleri yapıldığını, taşınmazın kendisi ve bayiilerinin 40 yılı aşkın bir süredir malik sıfatı ile zilyetliklerinde iken, karşılık ödenmeden kamu malı olarak ayrılmasının davacının telafisi imkansız mağduriyetine yol açtığını belirterek fiilen yol olarak kullanılan ve ... 9. Bölge Müdürlüğü Midyat Şenköy yolunun 62+906 - 63+20 kilometreleri arasında kalan kısmın mülkiyetinin kendisine ait olduğunun tespitine karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı Hazine vekili, taşınmazın davacının zilyetliğinde bulunmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Davalı ... vekili, taşınmazın 1981 yılında kamulaştırıldığını, hak düşürücü sürenin geçtiğini ileri sürerek davanın reddini savunmuştur.
Davalı ... vekili, hak düşürücü süre geçtikten sonra açılan davanın öncelikle dava şartı yokluğundan reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Midyat 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 17.12.2019 tarihli 2019/729 E. 2019/1117 K. sayılı kararıyla; dava konusu taşınmaza idare tarafından 18.06.1981 tarihinde zilyetlik tutanağı tutulduğu, Ömer oğlu Kazım Özmen'in zilyet olarak belirlendiği, kamulaştırılan kısmın 2.168,00 m² olduğu ve 242 nolu kamulaştırma parseli içerisinde kaldığı, taşınmazın Kazım Özmen'e ait olmadığı, Kazım Özmen'in komşu 253 ada 7 parsel sayılı taşınmazın maliki olduğu, dava konusu yerin davacıya babasından kaldığı, taşınmaza 1985 yılında yol yapımı amacıyla karayolları tarafından el atıldığı, bu bölümün kadastro esnasında tespit harici bırakıldığı, davacı tarafın hak iddiasında bulunduğu taşınmaz kısımlarında önceden tarımsal faaliyet yapıldığı, davacı ve mirasbırakanları tarafından davasız ve aralıksız olarak kullanıldığı gerekçesiyle fen bilirkişinin 25/09/2017 tarihli rapor ve krokisinde (A) harfi ile gösterilen 2172,92 m²lik tespit harici olarak bırakılan yerin mülkiyetinin davacıya ait olduğunun tespitine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar Hazine vekili, ... vekili ve ... vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
2. Gerekçe ve Sonuç
Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesinin 16.06.2020 tarihli 2020/374 E. 2020/503 K. sayılı kararıyla; İlk Derece Mahkemesi tarafından yapılan keşif sırasında dinlenen mahalli bilirkişi ve tanık anlatımlarından, dava konusu taşınmazın kadastro tespitinden önce davacının zilyetliğinde bulunduğu, 18.06.1981 tarihli Karayolları Genel Müdürlüğünün zilyetlik tutanağında zilyet olarak ismi geçen Kazım Özmen mirasçılarının alınan beyanlarında taşınmaz üzerinde hak iddia etmedikleri, dosyada sınırları fen bilirkişi raporu ile tespit edilen ve yol olarak bırakılan kısımların davacının mülkiyetinde bulunduğu gerekçesiyle İlk Derece Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar Hazine vekili, ... vekili ve ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 10.03.2022 tarihli ve 2021/8582 Esas, 2022/1969 Karar sayılı kararıyla; araştırma ve inceleme noksanlığından Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılmasına, İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Midyat 2.Asliye Hukuk Mahkemesinin 08.06.2023 tarihli ve 2022/388 E., 2023/401 Karar sayılı kararıyla; 1954 tarihinde dava konusu yerde tarımsal faaliyetin ve imar ihyanın olduğu, dinlenen tanıkların da çekişme konusu yerin uzun yıllardan beri davacının zilyet ve tasarrufunda bulunduğunu beyan ettikleri, yol olarak tescil harici bırakılan yerin zilyedinin davacı olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar Hazine, Mardin Büyükşehir Belediye Başkanlığı, Midyat Belediye Başkanlığı ve ... vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1. ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; dava konusu yerin Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden olduğunu, Medeni Kanun’un 715 nci maddesine göre bu tür yerlerin özel mülke konu edilemeyeceğini, dava konusu yerde 1981 yılında kamulaştırma işlemi yapıldığını, 17.11.1983 tarihinde yapılan tebligatlar ile de işlemin bitirildiğini, bu tarihten itibaren dava konusu yerin Kurum adına kayıtlı olduğunu, kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayalı olarak iktisap koşullarının Kurum lehine gerçekleştiğini belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2. Mardin Büyükşehir Belediyesi vekili temyiz dilekçesinde özetle; dava konusu yerin Belediyenin görev alanında yapılan yollardan olmadığını, bu nedenle davanın öncelikle husumet yokluğundan reddine karar verilmesi gerektiğini, dava konusu yere Karayollar Genel Müdürlüğü tarafından el atıldığını, bahse konu yolun ... 9.Bölge Müdürlüğünce yapıldığını belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
3. Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; dava konusu yerin Belediyenin görev alanında yapılan yollardan olmadığını, bu nedenle davanın husumet yokluğundan reddine karar verilmesi gerektiğini, ayrıca eksik inceleme ve araştırma ile karar verildiğini belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
4. Davalı Hazine vekili temyiz dilekçesinde özetle; eksik araştırma ile hüküm kurulduğunu belirtip önceki savunmalarını tekrarla kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayalı mülkiyetin tespiti isteğine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 4721 sayılı ... Medeni Kanunu'nun 713/1, 4 ve 5 inci maddeleri,
2. 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 14 ncü ve 17 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davalılar Hazine, ..., Mardin Büyükşehir Belediye Başkanlığı ve ... vekillerinin yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddiyle İlk Derece Mahkemesi kararının ONANMASINA,
Aşağıda yazılı 44.528,78 TL temyiz harcının temyiz eden davalılar Mardin ve Midyat Belediye Başkanlığından ayrı ayrı alınmasına,
Diğer temyiz edenler Hazine ve ... harçtan muaf olduklarından, bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
02.11.2023 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.
Davalılar Mardin ve Midyat Belediye Başkanlığından