"İçtihat Metni"
...
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2023/160 E., 2023/191 K.
DAVACILAR : ..., ..., ..., ... vekili Avukat ...
DAVA TARİHİ : ...
HÜKÜM : Kabul
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen tapu iptali ve tescil davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasına İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiş, İlk Derece Mahkemesince direnme kararı verilmiş, Dairece dosya Hukuk Genel Kuruluna gönderilmiş, Hukuk Genel Kurulunca İlk Derece Mahkemesi kararı bozulmuş, bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda davanın kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde; Fatih 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2008/118 E. 2008/195 K. ilamı ile dava konusu 2607 ada 26 parsel sayılı taşınmazda 21/48 pay maliki olan ... oğlu ...’ın gaipliğine ve anılan payın Hazine adına tesciline karar verildiğini, ancak davacıların kayıt malikinin mirasçısı olduklarını ileri sürerek davalı Hazine adına olan tapu kaydının iptali ile miras payları oranında davacılar adına tescilini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı Hazine vekili cevap dilekçesinde, kayıt maliki ile davacıların mirasbırakanının aynı kişi olduğu yönündeki iddianın kanıtlanması gerektiğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İstanbul 25. Asliye Hukuk Mahkemesinin 13.02.2018 tarihli ve 2016/489 E. 2018/50 K. sayılı kararıyla; davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesinin 12.04.2019 tarihli ve 2018/1237 Esas, 2019/615 Karar sayılı kararıyla başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
V BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
Dairenin 30.11.2020 tarihli 2019/3009 E. 2020/6348 K. sayılı kararıyla; “...Davanın, dava dilekçesinde değer gösterilmeksizin 29,20 TL maktu harç yatırılmak suretiyle açıldığı, yargılama sırasında yapılan keşif sonucunda dava konusu taşınmazdaki 21/48 payın dava tarihindeki değerinin 1.035.840,00 TL olarak saptandığı, keşfen belirlenen değer üzerinden harç tamamlattırılmadan sonuca gidildiği anlaşılmaktadır...Hal böyle olunca, dava konusu taşınmazın keşfen saptanan dava tarihindeki değeri üzerinden Harçlar Kanunu’nun 30 uncu ve 32 nci maddeleri uyarınca harcın tamamlattırılması, harç tamamlandığı takdirde davaya devam edilerek işin esası hakkında bir hüküm kurulması gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir..." gerekçesiyle bozulmuştur.
B. İlk Derece Mahkemesince Verilen Direnme Kararı
İstanbul 25. Asliye Hukuk Mahkemesinin 18.03.2021 tarihli ve 2021/34 E. 2021/90 K. sayılı kararıyla; davalı Hazine’nin harçtan muaf olduğu, davanın davacı lehine sonuçlanması halinde, Mahkemece peşin alınan karar ve ilam harcının davacıya iade edileceği, davacının harç ödeme yükümlülüğünün bulunmadığı, aksine bir yaklaşımın Harçlar Kanunu'nun 28 inci maddesinin lafzı ve ruhu ile çelişeceği gibi Anayasa'nın 36 ncı maddesinde düzenlenen hak arama özgürlüğü ve adil yargılanma hakkının da ihlali niteliğinde olduğu gerekçesiyle önceki kararda direnilmesine karar verilmiştir.
C. Direnme Kararına Karşı Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine vekili temyiz başvurusunda bulunmuştur.
D. Hukuk Genel Kuruluna Gönderme Kararı
Dairenin 15.03.2022 tarihli ve 2021/7035 E. 2022/2109 K. sayılı kararıyla; davanın, dava dilekçesinde değer gösterilmeksizin 29,20TL maktu harç yatırılmak suretiyle açıldığı, yargılama sırasında yapılan keşif sonucunda dava konusu 21/48 payın dava tarihindeki değerinin 1.035.840,00 TL olarak saptandığı, keşfen belirlenen değer üzerinden harç tamamlattırılmadan sonuca gidildiği, dava konusu taşınmazın keşfen saptanan dava tarihindeki değeri üzerinden Harçlar Kanunu’nun 30 uncu ve 32 nci maddeleri uyarınca harcın tamamlattırılması, harç tamamlandığı takdirde davaya devam edilerek işin esası hakkında bir hüküm kurulması gerektiği yönündeki bozma kararının yerinde olduğu, bozma kararının düzeltilmesine gerek görülmediği, temyiz incelemesi yapılmak üzere dosyanın 6763 sayılı Kanun'un 43 üncü maddesi ile değişik 6100 sayılı HMK'nın 373 üncü maddesinin 5 inci fıkrası uyarınca Yargıtay Hukuk Genel Kuruluna gönderilmesine karar verilmiştir.
E. Hukuk Genel Kurulu Kararı
Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 15.02.2023 tarihli ve 2022/1-719 Esas, 2023/92 Karar sayılı kararı ile;"...davacı tarafa dava değeri olan 1.035.840,00 TL üzerinden hesaplanacak eksik nispi peşin harcın tamamlanması için usulünce ihtarat yapılarak süre verilmesi, bu sürede harç tamamlanırsa yargılamaya devam edilerek işin esasına girilmesi, tamamlanmazsa 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 150 nci maddesi gereğince dosyanın işlemden kaldırılması, süresi içerisinde harç tamamlanarak dosya yenilenmez ise davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesi gerektiği göz önünde bulundurularak sonucuna göre karar verilmesi ... Mahkemece, Hukuk Genel Kurulunca da benimsenen Özel Daire bozma kararına uyulması gerekirken, önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır..." gerekçesiyle direnme kararı bozulmuştur.
F. İlk Derece Mahkemesince Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; celp edilen dosya kapsamı ve tescile ilişkin kayıtlar uyarınca ... oğlu ...’ın Soyadı Kanunu’nun yürürlük tarihinden önce 13.11.1933 tarihinde çekişmeli payı iktisap ettiği, hasımlı veraset ilâmına göre davacıların mirasbırakanı ... oğlu ... ile tapu kayıt maliki görünen ... oğlu ...’ın aynı kişi oldukları ve davacılar ile arasında veraset ilişkisi bulunduğu, davalı Hazine adına yapılan tescilin yolsuz olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı Hazine vekili temyiz dilekçesinde; Mahkemece eksik inceleme ve araştırma sonucu karar verildiğini, veraset ilamının aksinin ispat edilebileceğini, yasal hasım olan Hazine aleyhine vekalet ücretine hükmedilemeyeceğini belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, yolsuz tescil hukuki nedenine dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
4721 sayılı Türk Medeni Kanunun 2 nci, 705 inci, 1023 üncü, 1024 üncü maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Dosya içeriği ve toplanan delillerden, ... Parsel sayılı taşınmazın 21/48 payının Fatih 3.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2008/118 Esas, 2008/195 Karar sayılı kararı ile HMK'nın 588 inci maddesine göre hisse maliki ... oğlu ... hakkında gaipliğe ve hissenin Hazine adına tesciline karar verildiği; Bakırköy 6. Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 2016/1125 Esas, 2017/181 Karar Sayılı hasımlı veraset ilamına göre ... doğumlu ... oğlu ...'ın 1936 yılında ölümüyle geriye, davacılar ..., ..., ..., ... ve ...'ın kaldıkları anlaşılmıştır.
2. İlk Derece Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
3. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı Hazine vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
492 sayılı Harçlar Kanunu'nun değişik 13 üncü maddesinin j. bendi gereğince Hazineden harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
11.01.2024 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.