"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2020/808 E., 2020/1433 K.
HÜKÜM/KARAR : Kısmen Kabul / Kabul-Kısmen Kabul
İLK DERECE MAHKEMESİ : Sürmene Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2017/126 E., 2019/47 K.
Taraflar arasındaki tapu iptal ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacılar ve bir kısım davalılar vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesi tarafından yapılan inceleme sonucunda, istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacılar ve bir kısım davalılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar; Trabzon ili, ... ilçesi ...mahallesinde yapılan kadastro çalışmalarında mirasbırakan ...’a ait 204 ada 1, 3, 4 ve 7 ile 276 ada 7 parsel sayılı taşınmazların davalılar adına tespit edildiğini, mirasbırakanın, sağlığında taşınmazları kullandığını, ölümü ile taşınmazların mirasçılarına intikal ettiğini, mirasçılar arasında taksim veya satış olmadığını ileri sürerek tapu kayıtlarının iptali ile miras payları oranında adlarına tesciline karar verilmesini istemişler; davacı ...’nın 02.07.2018 tarihinde ölümü ile mirasçıları olarak diğer davacılar kalmış, 31.08.2018 havale tarihli dilekçe ile davacılar vekili, taşınmaz üzerindeki binalardan talepte bulunmadıklarını ve 204 ada 7 parsel yönünden davadan feragat ettikleri bildirilmiştir.
II. CEVAP
Davalı ...; dava konusu yerleri her türlü karşılığını ödeyerek satın aldığını, tapu ve senetleri olduğunu belirterek davanın reddin savunmuş; yargılama sırasında ölümü ile mirasçıları davaya dahil edilmiştir.
Diğer davalılar cevap vermemişler, ön inceleme duruşmasında davalı ..., ..., ...(...oğlu), ... ve ...; taşınmazların amcası tarafından davacıların babası ...'dan payı oranında satın alındığını belirtmiştir.
Davalılar ..., ..., ... (... oğlu), ... (...oğlu), ..., ... 12.04.2018 tarihli duruşmada davayı kabul etmediklerini belirtmişlerdir.
Davalı ..., ... (...oğlu), ... (... oğlu) vekili ise 10.10.2018 tarihli dilekçesi ile, mirasbırakan ...’dan kalan taşınmazların taksim edildiğini, ...’ye para verildiğini, ...’ya kalan taşınmazın ise ... tarafından bedeli ile satın alındığını, senedin doğru olduğunu, satın aldıktan sonra ...’in kullandığını, mirasbırakanın ölümünden itibaren 72 yıldır ihtilaf olmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEME KARARI
Sürmene Asliye Hukuk Mahkemesinin 14.02.2019 tarihli ve 2017/126 E., 2019/47 K. sayılı kararı ile; 7 parsel yönünden feragat nedeniyle, 4 parsel yönünden davacıların mirasbırakanı tarafından satıldığı gerekçesiyle davanın reddine, diğer taşınmazların mirasbırakan ...’dan intikal ettiği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
Ayancık Asliye Hukuk Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davacılar vekili ile davalı ... mirasçılarından ..., ..., ..., ..., ..., ..., .. ve ...; ... mirasçılarından ..., ... ve ... vekili Av ... tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
B. İstinaf Nedenleri
Davacılar vekili istinaf dilekçesinde; somut olayda davalılarca sunulan cevap dilekçelerinde delillerin belirtilmediğini, sonradan vekilleri aracılığıyla birtakım eski tapu kayıtlarına dayandıklarının anlaşıldığını, süresi içerisinde bildirilmeyen delillerin Mahkemece dikkate alınarak dava konusu 204 ada 4 parsel yönünden ret kararı verilmesinin doğru olmadığını, dava konusu parsellerin hiçbir surette davalı ...'a satılmadığını, davalı tarafça sunulan belge altındaki imzanın kendilerine ait olmadığını, bu hususta herhangi bir araştırma yapılmadığını, talep olmamasına rağmen binalar yönünden de harç ikmal ettirilmesi, bu harç üzerinden avukatlık ücreti ve yargılama giderlerinin hesaplanmasının doğru olmadığını, dinlenen tanık ve mahalli bilirkişilerin hiçbirisi tarafından satış olayının doğrulanmadığını belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
Bir kısım davalılar vekili Av ..., dava konusu 204 ada 1, 3 ve 4 parsel sayılı taşınmazlar üzerindeki yapıların mirasbırakan ... tarafından yapıldığını onun ölümü ile çocuklarının zilyetliğinin devam ettiğini, 276 ada 7 parsel sayılı taşınmazın ise rızai taksimde mirasbırakan ... ’a kaldığını, yapının mirasbırakan tarafından yapıldığını, onun vefatıyla çocuklarının kullanımında olduğunu, senedin 1 ve 3 parsele ilişkin olup davacıların mirasbırakanın tüm payının satın alındığını, yeniden keşif yapılarak uzman bilirkişiden rapor alınması gerektiğini, mahalli bilirkişilerin yaşlarının yeterli olmadığını, taksim yapıldığının açık olduğunu, tanıklarının dinlenmediğini, harç, yargılama giderleri ve avukatlık ücretinin hatalı hesaplandığını belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesinin 03.12.2020 tarihli ve 2020/808 E., 2020/1433 K. sayılı kararıyla; 204 ada 4 parsel sayılı taşınmazın davacıların mirasbırakanı ... tarafından miras payının senetle tespit maliklerine devredildiği, kabul edilen taşınmazların ise mirasbırakan ...'ın terekesinde bulunduğu kabul edilerek verilen kararda isabetsizlik bulunmadığı, ancak harç ve yargılama giderlerinin miras payı üzerinden hesaplanması gerektiği gerekçesiyle istinaf başvurusunun 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (HMK) 353/1-b-2 maddesi gereğince kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, davanın kısmen kabulü ile; 204 ada 7 parsel sayılı taşınmaz yönünden davanın feragat nedeniyle reddine; 204 ada 4 parsel sayılı taşınmaz yönünden esastan reddine; 276 ada 7, 204 ada 1 ve 3 parsel sayılı taşınmazlar yönünden davanın kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar ve bir kısım davalılar vekili temyiz talebinde bulunmuştur.
B. Temyiz Nedenleri
Davacılar ve bir kısım davalılar (davalı ... mirasçılarından ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ... ile ... mirasçılarından ..., ... ve ...) vekili temyiz dilekçelerinde; istinaf dilekçesindeki beyanlarını tekrarla kararın gerekçesiz olduğunu da ekleyerek bozulmasını talep etmişlerdir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 713 üncü ve 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 14 ve 15 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
Dosya içeriği ve toplanan delillerden; Trabzon ili, ... ilçesi, ...Mahallesinde yapılan kadastro çalışmalarında dava konusu 276 ada 7 parsel sayılı 3.369,61m2 miktarlı kargir ev ve çay bahçesi nitelikli taşınmazın senetsizden kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği ile ... ’a ait olduğu, 1970 yılında ev yaptığı, 1999 yılında ölümü ile mirasçıları tam ve kesin olarak tespit edilemediğinden adına tespit edildiği; 204 ada 1 parsel sayılı 1.825,14m2 miktarlı kargir ev ve çay bahçesi nitelikli taşınmazın senetsizden kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği ile ...’a ait olduğu, 2000 yılında taşınmaza ev yaptığı belirtilerek adına tespit edildiği; 204 ada 3 parsel sayılı 1.838,62m2 miktarlı çay bahçesi nitelikli taşınmazın senetsizden kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği ile ...'ın tasarrufunda iken 1975 yılında haricen ve rızaen 2000TL bedelle ...’a satarak zilyetliğini devrettiğinden adına tespit edildiği; 204 ada 4 parsel sayılı 448,62 m2 miktarlı ahşap ev ve çay bahçesi nitelikli taşınmazın senetsizden kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği ile... Kuruhan’a ait olduğu, ahşap evi 1960 yılında yaptığı belirtilerek adına tespit edildiği; 204 ada 7 parsel sayılı 1.717,61 m2 miktarlı fındık bahçesi nitelikli taşınmazın ise senetsizden kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği ile... Kuru...adına tespit edildiği, tespitlerin dava açılmadığından 18.07.2007 tarihinde kesinleştiği; davalı ... tarafından sunulan ve davacılar tarafından imza inkarında bulunulan 1.1.1963 tarihli “Gayrimenkul Satış Senedi” başlıklı belgede Çiftesu köyü, ...mevki doğusu ... , batısı ..., güneyi Bayram Kumaş, kuzeyi ... hudutlu, ev ve arazisi nitelikli bir parça tarla ve içerisinde bir adet ev olmak üzere (miktarı belirtilmeksizin) ... oğlu ... tarafından haklarının tamamının iki milyon bedelle ...’a satıldığı, zilyetliğinin teslim edildiği, ... ve ...’n tanıklık ettiği, .. köyü muhtarınca onaylandığı; yapılan keşifte dinlenen 1955 doğumlu ... ve 1969 doğumlu ... ’ın dava konusu 204 ada 1, 3, 4, 276 ada 7 parsel sayılı taşınmazların ...’a ait olduğunu, taksim edilip edilmediğini bilmediklerini, oğulları ...,... ve ... tarafından kullanıldığını, köyün adının hiçbir zaman Çiftesu olmadığını, satış senedini duymadıklarını; davacı tanığı ...’ün taşınmazların mirasbırakan ...’dan kaldığını, taksim edilmediğini, davacıların mirasbırakanı ...’ya yer verilmediğini, taşınmazların davalılar tarafından kullanıldığını, satışı duymadıklarını, mirasçı olup tanık olarak dinlenen Saniye Sarı’nın ise 204 ada 7 parselin mirasbırakanla ilgisi olmadığını, diğer taşınmazların mirasbırakandan kaldığını, taksim yapıldığını, ...’nın da taksime katıldığını, kendisine para verildiğini, diğer kız kardeşlerine bir şey verilmediğini, 204 ada 4 parselin annesine isabet ettiğini, 276 ada 7 parselin taksime girmediğini, satış senedinin 204 ada 3 parsele ilişkin olduğunu beyan ettiği; 16.05.2018 tarihli fen bilirkişi raporunda okunan senet hudutlarının yön değişiklikleri itibariyle dava konusu 204 ada 4 parseli kapsadığı tespit edilmiştir.
Mahkemece yazılı şekilde davanın kısmen kabulüne hükmedilmiş ise de yapılan araştırma ve incelemenin hüküm kurmak için yeterli olmadığı açıktır.
İddia ve savunmanın içerikleri incelendiğinde; davacıların miras yoluyla gelen hakka dayandığı, davalıların ise miras payının devri ve taksim savunmasında bulundukları anlaşılmaktadır.
Ne var ki, davalı ...’in cevap dilekçesinde belirttiği 1.1.1963 tarihli senedin yerel bilirkişi ve tanıklar aracılığıyla uyuşmazlık konusu taşınmazlara uygulanarak taşınmazların hangisi veya hangilerinin senedin kapsamında kalıp kalmadığının belirlenmediği, 204 ada 3 parselin tespit tutanağında ... tarafından ...’e satış sebebiyle tespit edildiği davacı tanığının senedin bu parsele uyduğunu belirttiği, ancak fen bilirkişi raporunda 204 ada 4 parseli kapsadığının belirlendiği, bu çelişkinin giderilmediği, taşınmazların mirasbırakandan kaldığının dosya kapsamı ve taraf beyanları ile sabit olduğu, davacıların mirasbırakanın taşınmazlardaki paylarının satılıp satılmadığı veya mirasbırakanın tüm mirasçıları arasında terekede yer alan malların taksimi hususunda bir anlaşma yapılıp yapılmadığının yeterince araştırılmadığı, tespit edilen mahalli bilirkişilerin yaşları gözetilmeksizin beyanları esas alınarak sonuca gidildiği görülmektedir. Bu denli eksik inceleme ve araştırmaya dayalı olarak hüküm kurulması mümkün değildir.
Hal böyle olunca, doğru sonuca ulaşılabilmesi için Mahkemece, mirasbırakan ...’ın ölüm tarihi ve sonrasında gelişen olayları bilebilecek yaşta, çekişmeli taşınmazları iyi bilen tarafsız yerel bilirkişiler (en az üç kişi) ve taraf tanıkları ile öncekinden farklı teknik fen bilirkişisi hazır olduğu halde mahallinde yeniden keşif yapılmalı ve keşifte satış senedinin yöntemince uygulanıp yazılı sınırlar hazır olanlara okunarak tek tek gösterilmek suretiyle kapsamları tereddütsüz tayin edilmeli, taşınmazların tapusuz olup menkul mal hükmünde olduğu gözetilerek zilyetliğin hangi tarihten beri hangi nedenlerle kimde olduğu, mirasbırakanın ölümünden sonra mirasçıları arasında pay temliki yapılıp yapılmadığı yahut terekesinin tüm mirasçıların katılımı ile taksim edilip edilmediği, taksim edilmiş ise çekişmeli taşınmazların kime isabet ettiği hususlarında mahalli bilirkişi ve tanıklardan olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, beyanlar arasında doğabilecek çelişkiler yüzleştirme yapılmak suretiyle giderilmeli, fen bilirkişisinden satış senedi uygulamasını da gösterir şekilde keşfi takibe elverişli rapor alınmalı, bundan sonra iddia ve savunma çerçevesinde toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece bu hususlar göz ardı edilerek yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması isabetsizdir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacılar vekilinin ve bir kısım davalılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan harçlar istek halinde ilgililere iadesine,
Dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, bozma sebebine göre sair hususların incelenmesine şimdilik yer olmadığına,
23.01.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.