"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/193 E., 2022/369 K.
HÜKÜM : Davanın açılmamış sayılmasına
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan ön inceleme sonucunda:
Dava 14.10.2015 tarihinde açılmış, Bakırköy 9. Asliye Hukuk Mahkemesinin 12.11.2015 tarihli ve 2015/458 Esas, 2015/446 Karar sayılı kararı ile tüketici mahkemelerinin görevli olduğu gerekçesiyle Mahkemenin görevsizliğine karar verilmiş, karar davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dairenin 19.06.2019 tarihli ve 2016/10129 Esas, 2019/3910 Karar sayılı kararı ile davanın, mülkiyet hakkından kaynaklanan tapu iptali ve tescil isteğine ilişkin bulunduğu, uyuşmazlığa bakmakla görevli mahkemenin asliye hukuk mahkemesi olduğu ve işin esasının incelenmesi gerektiği belirtilerek Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bozma kararı sonrası dava, Bakırköy 9. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2019/324 Esasına kaydedilmiş, aşamada Bakırköy 5. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2019/272 Esas sayılı davası ile birleştirilmesine karar verilmiş, sonrasında Bakırköy 5. Asliye Hukuk Mahkemesi birleştirilen davanın tefrikine karar vermiş, dava aynı Mahkemenin 2022/193 Esasına kaydedilmiş ve davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
Karara karşı davacı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi 11.05.2023 tarihli ve 2023/1408 Esas, 2023/1268 Karar sayılı kararı ile; dosyanın daha önce Yargıtay incelemesine konu olduğu gerekçesiyle Yargıtay ilgili Dairesine gönderilmek üzere dosyanın mahkemesine geri çevrilmesine karar verilmiştir.
Bilindiği üzere; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (HMK) 373 üncü maddesinin dördüncü fıkrası; “Yargıtayın bozma kararı üzerine İlk Derece Mahkemesince bozmaya uygun olarak karar verildiği takdirde, bu karar karşı temyiz yoluna başvurulabilir” hükmünü, geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası; “Bölge Adliye Mahkemelerinin göreve başlama tarihinden önce verilen kararlar hakkında, kesinleşinceye kadar 1086 sayılı Kanun'un 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 427. ila 444. madde hükümlerinin uygulanmasına devam olunur. Bu kararlara ilişkin dosyalar bölge adliye mahkemelerine gönderilemez.'” hükmünü içermektedir.
Yukarıda açıklanan yasa maddelerinin düzenleniş amacı, bölge adliye mahkemelerinin göreve başlama tarihinden önce verilen kararlara karşı Yargıtaya yapılmakta olan temyiz kanun yoluna başvurulmasını ve karar kesinleşinceye kadar iki dereceli kanun yolu denetiminin Yargıtay tarafından yapılmasını sağlamaktır. Diğer bir anlatımla, Yargıtayın verdiği bozma kararları üzerine verilen kararların tekrar Yargıtay denetiminden geçmesi, başka bir deyişle Yargıtay kararının istinaf yolu ile denetlenmesinin önüne geçilmesi amaçlanmıştır.
Somut uyuşmazlıkta; Dairenin 19.06.2019 tarihli ve 2016/10129 Esas, 2019/3910 Karar sayılı kararı ile davada asliye hukuk mahkemesinin görevli olduğuna karar verilmiş ve görevli mahkemece bozma kararı sonrası yargılama yapılarak hüküm kurulmuştur. Bu durumda aleyhine kanun yoluna gidilen Bakırköy 5. Asliye Hukuk Mahkemesinin 14.11.2022 tarihli ve 2022/193 Esas, 2022/369 Karar sayılı kararıyla ilgili olarak Yargıtayın daha önce esas yönüyle herhangi bir denetimi söz konusu değildir.
Mahkemenin esas yönünden verdiği ve daha önce Yargıtay görevli dairesinin denetiminden geçmeyen kararın kanun yolu denetimi ''İstinaf'' olup, görevli merciinin Bölge Adliye Mahkemesi olduğu anlaşıldığından, dosyanın ilgili Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmek üzere İlk Derece MAHKEMESİNE İADESİNE, 06.12.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.