"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/73 E., 2023/162 K.
HÜKÜM/KARAR : Kabul
Taraflar arasındaki tescil davasından dolayı bozmaya uyularak yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacılar vekili ve davalı ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I .DAVA
Davacılar; Artvin ili, Hopa ilçesi, ... köyünde kain kadastro sırasında tespit harici bırakılan taşınmaz bölümü hakkında kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak tescil istemiyle dava açmışlardır.
II. CEVAP
Davalılar özetle; davanın reddini savunmuşlardır.
III. YARGILAMA SAFAHATİ VE MAHKEME KARARI
1-Hopa Kadastro Mahkemesinin 2005/64 Esas 2007/1 Karar sayılı kararıyla; davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, karar taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
2- Yargıtay( Kapatılan ) 16. Hukuk Dairesinin 27.09.2007 tarih, 2007/3189 Esas 2007/3324 Karar sayılı ilamıyla; görevli mahkemenin Asliye Hukuk Mahkemesi olduğu gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
3-Hopa Asliye Hukuk Mahkemesinin 04.11.2009 tarih, 2009/103 Esas, 2009/133 Karar sayılı kararıyla; davanın kabulü ile 22/09/2006 tarihli bilirkişi raporunda sarı renkle boyalı 735.55 m2 lik kısmın payları oranında davacı ... ve müşterekleri adına tapuya tesciline karar verilmiş, hüküm davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
4-Yargıtay ( Kapatılan )16. Hukuk Dairesinin 16.03.2015 tarih, 2014/11087 Esas, 2015/2107 Karar sayılı kararıyla; Hazine ve ... Köyü Tüzel Kişiliği'ne husumet yaygınlaştırılıp, taraf teşkilinin sağlanması gerekçesiyle sair hususlar incelenmeksizin hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
5-Hopa Asliye Hukuk Mahkemesinin 04/07/2018 tarih, 2015/212 Esas, 2018/223 Karar sayılı kararıyla; bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, 22.09.2006 tarihli bilirkişi raporunda sarı renkle boyalı 735.55 m2 bölümün payları oranında davacı ... ve müşterekleri adına tapuya tesciline karar verilmiş, karar davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
6- Yargıtay 1. Hukuk Dairesinin 14/12/2021 tarih, 2021/9101 Esas, 2021/7886 Karar sayılı kararıyla; yasal ilanların yapılması gerektiği ve çekişmeli bölümün tünel girişi ve yol olarak kullanıldığı ifade edildiği halde zilyetlik koşullarının oluşması halinde bu bölüme yönelik tespit hükmü kurulması gerekirken davacılar adına tesciline karar verilmesinin isabetsiz olduğu gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
7- Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davanın kadastrodan önceki hukuki nedenlere dayalı olarak açılan tapu iptali ve tescil istemine ilişkin olduğu, çekişme konusu taşınmazın davacıların mirasbırakanı ... (TC16504516312) zilyetliğinde bulunan, kamulaştırma paftasında üç numara ile gösterilen, kadastro çalışmalarında 190 ada 8 parsel olarak tespit gören taşınmazla bütün iken, yol olarak kamulaştırılan yer olduğu, taşınmazın ormanla ilişkili olmadığı, tarım arazisiyken kamulaştırıldığı, kamulaştırma işlemi iptal edilmiş olmasına rağmen yol geçirildiği, davacı tarafın zilyetliğinin yirmi yılı aşkın süre devam ettiği gerekçesiyle davanın kabulüne, 22.09.2006 tarihli bilirkişi raporunda sarı renk ile boyalı toplamda 735.55 m2 tespit dışı alanın davacıların miras hisseleri oranında davacılara ait olduğunun tespitine karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili ve davalı ... vekili temyiz başvurusunda bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacılar vekili özetle; kadastro mahkemesinde yapılan yargılama giderlerinin hesaba dahil edilmediğini, yargılama giderlerinden davalı Karayollarının sorumlu olduğunu, diğer davalıların yasal hasım konumunda olduklarını, tüm yargılama giderlerinden, vekalet ücretinden davalıların müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulmalarının usul ve yasaya aykırı olduğunu, yargılama giderlerine giderin yapıldığı tarihten itibaren yasal faiz uygulanmasına karar verilmesi gerektiğini, kararın uygulanmasının davalının sebepsiz zenginleşmesi sonucunu doğuracağını, nispi harcın iadesine karar verilmesi gerektiğini, yargılamanın 18 yıldır devam ettiğini, asgari maktu vekalet ücretinin hüküm altına alınmasının hakkaniyete uygun olmadığını belirterek kararının düzeltilerek onanmasını talep etmiştir.
Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; eksik incelemeyle karar verildiğini, hava fotoğraflarının değerlendirilmesi gerektiğini, kesinleşmiş kamulaştırma işleminin araştırılmadığını belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, tapusuz taşınmazın tescili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 14 üncü ve 17 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Mahkemece, davacılar yararına zilyetlikle mülk edinme koşullarının gerçekleştiği kabul edilmek suretiyle yazılı şekilde hüküm kurulmuş ise de bozma ilamına uyulduğu halde bozma ilamının gerekleri tam olarak yerine getirilmemiştir.
Dosya içerisindeki bilgi ve belgelerin incelenmesinde, ziraat bilirkişi raporu ve hava fotoğraflarından yararlanılmadığı, tanık ve yerel bilirkişilerin soyut, yetersiz beyanlarına dayanılarak hüküm kurulduğu anlaşılmıştır. Bu şekilde eksik araştırma ve inceleme ile karar verilemez.
Hal böyle olunca; doğru sonuca varılabilmesi için dava tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ( bulunmadığı takdirde bu tarihlere en yakın tarihlere) ait farklı dönemlerde çekilmiş en az üç adet stereoskopik hava fotoğrafının tarihleri açıkça yazılmak suretiyle Harita Genel Müdürlüğünden getirtilerek dosya ikmal edilmelidir.
2. Daha sonra, elverdiğince yaşlı, tarafsız ve yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan, taşınmazın bulunduğu köyde ve komşu köylerde ikamet eden şahıslar arasından seçilecek 3 kişilik mahalli bilirkişi kurulu ve taraf tanıkları ile fen (teknik) bilirkişisi, jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişi ve ziraat mühendisi katılımıyla mahallinde yeniden keşif yapılmalıdır.
3.Yapılacak keşifte yerel bilirkişi ve tanıklardan çekişmeli taşınmazın öncesinin ne durumda bulunduğu, kime ait olduğu, kimden kime ne zaman ve ne şekilde intikal ettiği, kim tarafından ne zamandan beri ve hangi tasarruflarla zilyet edildikleri hususlarında maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, beyanlar arasındaki çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle giderilmelidir.
4. Ziraat mühendisi bilirkişisinden çekişmeli taşınmaz bölümünün niteliğiyle ilgili önceki raporları da irdeler mahiyette dava konusu taşınmazın toprak yapısı, eğimi, bitki deseni ve diğer yönlerden üzerinde ekonomik amaca uygun zilyetlik bulunup bulunmadığı ve ekonomik amaca uygun zilyetlik varsa hangi tarihten beri ve hangi tasarruflar ile sürdürüldüğü açıklattırılarak tarımsal niteliğini belirten, çevresindeki komşu taşınmazlar da incelenmek suretiyle dava konusu taşınmazın değişik yönlerden çekilmiş fotoğrafları ile desteklenmiş bilimsel esaslara ve somut verilere dayalı ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; yukarıda belirtilen tarihlerde çekilmiş hava fotoğrafları jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişisine tevdi edilerek stereoskop aletiyle incelenmeleri neticesinde taşınmazın sınırlarını ve niteliğini, öncesinin ne olduğunu, imar-ihyaya konu edilip edilmediğini, imar-ihya tamamlanmış ise tamamlandığı tarih ile sürdürülen zilyetliğin başlangıcını, şeklini ve süresini belirtir şekilde rapor hazırlatılmalıdır.
5.3402 sayılı Kanun'un 14 üncü maddesi uyarınca, adına tescil kararı verilecek kişi ya da kişiler ile diğer mirasçılar ve onların mirasbırakanları adına aynı çalışma alanı içerisinde kayıtsız ve belgesizden başkaca taşınmaz mal tespit ya da tescil edilip edilmediği Tapu Müdürlüğü ve Kadastro Müdürlüğü ile Hukuk Mahkemeleri Yazı İşleri Müdürlüğünden sorulup aynı Kanun'un 03.07.2005 tarihli ve 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu ile değiştirilen 14/2 nci maddesi hükmü gözetilerek sulu ve susuz olarak kazanılmış toprak miktarı belirlenmeli, Kanun'un getirdiği sınırlamanın aşılıp aşılmadığı saptanarak toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilmek suretiyle ulaşılacak sonuca göre bir hüküm kurulmalıdır.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile Mahkeme kararının BOZULMASINA, bozma nedenine göre davacılar vekilinin temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına,
Peşin harcın temyiz eden davacılara iadesine; davalı ... harçtan muaf bulunduğundan bu konuda karar verilmesine yer olmadığına,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
Karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere,
06.05.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi