"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2020/759 E., 2020/848 K.
HÜKÜM/KARAR : Kısmen Kabul - Kısmen Ret / Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ürgüp Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2016/136 E., 2020/135 K.
Taraflar arasındaki kadastro öncesi hukuki nedene dayalı tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabul kısmen reddine karar verilmiştir.
Kararın davalı Hazine vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı ... dava dilekçesinde; Nevşehir İli Ürgüp İlçesi ... Köyünde bulunan 137 ada 24 parsel sayılı taşınmazı ... adlı kişiden,137 ada 9 parsel sayılı taşınmazı ... isimli kişiden 2005 yılında, 141 ada 58 parsel sayılı taşınmazı ... isimli kişiden 2006 yılında satın almasına rağmen kadastro çalışmaları sonucunda dava konusu taşınmazların davalı Hazine adına tescil edildiğini ileri sürerek davalı adına kayıtlı 137 ada 9 ve 24 parsel ile 141 ada 58 parsel sayılı taşınmazların tapu kaydının iptali ile adına tescilini talep etmiş; ıslah dilekçesi ile 137 ada 24 parsel sayılı taşınmazın parsel numarasını yanlış yazdığını ileri sürerek satın aldığı yerin 137 ada 4 parsel sayılı taşınmaz olarak düzeltilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı Hazine vekili cevap dilekçesinde; davacının zilyetlikle mülk edinme koşullarını sağlamadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dava konusu 137 ada 9 parsel sayılı taşınmazın 1/2 payının davacı adına, kalan payının da dava dışı üçüncü şahıs adına kayıtlı olduğu gerekçesiyle bu parsel yönünden pasif husumet yokluğundan davanın reddine; davacı tarafından 137 ada 24 parsel sayılı taşınmaza yönelik tapu iptali ve tescil davası açıldığı, ıslah dilekçesi ile bu parsel numarasının 4 parsel olarak düzeltilmesi talep edilmişse de dava konusu edilmeyen bir şeyin ıslah yoluyla davaya ithali ve dava konusu edilmesi mümkün olmadığından ıslahla yöneltilen talebin usulden reddine; 137 ada 24 parsel sayılı taşınmazda davacının zilyetliğinin bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine; 141 ada 58 parsel sayılı taşınmazı davacının dava dışı ...'den satın aldığı, bu satımın mahalli bilirkişi beyanlarıyla ve davacının sunduğu 05.12.2005 tarihli muhtarlık satış senedi ile doğrulandığı, hava fotoğraflarında 58 parselin 1976 yılında 2 parça halinde 1992 yılında tek parça halinde tarıma elverişli olarak kullanıldığının tespit edildiği, böylece davacı lehine zilyetlikle mülk edinme koşullarının gerçekleştiği gerekçesiyle 141 ada 58 parsel sayılı taşınmazın Hazine adına tapu kaydının iptali ile davacı adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı Hazine vekili istinaf dilekçesinde özetle, İlk Derece Mahkemesi kararının hukuka aykırı olduğunu belirterek kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; istinaf talebine konu 141 ada 58 parsel sayılı taşınmazda davacı lehine zilyetlikle mülk edinme koşullarının oluştuğu gerekçesiyle davalı Hazine vekilinin istinaf talebinin esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı Hazine vekili temyiz dilekçesinde özetle, zilyetlikle mülk edime koşullarının yeterince araştırılmadığını belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kadastro öncesi hukuki nedene dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 14 üncü maddesi, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 713 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
1.Kadastro sonucu, Nevşehir İli Ürgüp İlçesi ... Köyü çalışma alanında bulunan 141 ada 18 parsel sayılı 16.980,17 m2 yüz ölçümlü tarla vasıflı taşınmaz satın alma ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedeniyle dava dışı ... adına 11.02.2008 tarihinde tespit edilmiş, bu parsel içinde kalması gereken kısmın Hazine adına tespit edilen 141 ada 56 parsel içinde kaldığından bahisle dava açılması üzerine Ürgüp Kadastro Mahkemesi'nin 2008/186 Esas sayılı dosyası üzerinden görülen yargılamada 141 ada 56 parsel sayılı taşınmazın kadastro tespitinin iptali ile 6.641,30 m2 taşınmazın Hazine adına, bu parselden kalan miktarın ... adına tesciline karar verilmiş, Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesi'nin onama kararı ile kararın kesinleşmiş, kesinleşme sonrası Hazine adına tesciline karar verilen kısım ifrazen 141 ada 58 parsel numarasıyla 23.09.2013 tarihinde davalı Hazine adına hükmen tescil edilmiştir. Davacı ..., 141 ada 58 parsel sayılı taşınmazı ... isimli kişiden 2006 yılında satın aldığı iddiasıyla tapu iptali ve tescil davası açmıştır.
2. İlk Derece Mahkemesince zilyetlikle mülk edinme koşullarının davacı lehine oluştuğu gerekçesiyle dava konusu 141 ada 58 parsel sayılı taşınmazın davalı Hazine adına tapu kaydının iptali ile davacı adına tesciline karar verilmiş, Bölge Adliye Mahkemesince davalı Hazine vekilinin istinaf talebinin esastan reddine karar verilmişse de Mahkemesince yeterli araştırma yapıldığını söyleyebilme imkanı bulunmamaktadır.
3. Şöyle ki, dosya içinde bulunan 05.12.2005 tarihli "Satış Senedi" başlıklı sözleşmede, satıcının ... olduğu, sulu tarlanın davacı ... ile ayrıca dava dışı ... ve ... adlı kişilere satış suretiyle devredildiği, tarlayı ..., ..., ...'nun istediği şekilde kullanmakta, imar etmekte serbest olduğuna dair bilgilere yer verildiği görülmüştür.
4. Dava konusu edilen ancak İlk Derece Mahkemesince 1/2 payı davacı adına 1/2 payı ise davacının kardeşi ... adına kayıtlı olması nedeniyle usulden reddine karar verilen, sonrasında istinaf ve temyiz talebine konu olmayan 137 ada 9 parsel sayılı taşınmazın hem davacı hem de dava dışı kardeşi adına kayıtlı olduğu anlaşılmakla 05.12.2005 tarihli "Satış Senedi" başlıklı sözleşmedeki alıcı olarak görünen ... ve ... adlı kişilerin hak sahibi olup olmadığının araştırılmaması eksiklik teşkil etmektedir.
5. Hal böyle olunca, 05.12.2005 tarihli "Satış Senedi" başlıklı sözleşmede alıcı olarak adı geçen ... ve ... adlı kişilerin hak sahibi olup olmadığının, bu taşınmazda zilyetlikleri bulunup bulunmadığının gerekirse mahallinde yeniden keşif yapılarak sorulması, keşifte mahalli bilirkişi ve taraf tanıklarından dava konusu taşınmaz üzerinde kimin ya da kimlerin zilyetliğinin ilk olarak ne zaman ve nasıl başladığı, zilyetliğin ne şekilde sürdürüldüğü hususlarının etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılması gerekir.
6. Kabule göre de, 3402 sayılı Kanun'un 14 üncü maddesi uyarınca, davacı adına ve davacının dava konusu taşınmazı satın aldığını iddia ettiği ... (...) adına aynı çalışma alanı içerisinde kayıtsız ve belgesizden başkaca taşınmaz mal tespit ya da tescil edilip edilmediği Tapu Müdürlüğü ve ilgili Kadastro Müdürlüğü ile Hukuk Mahkemeleri Yazı İşleri Müdürlüğünden sorulup sulu ve susuz olarak kazanılmış toprak miktarı belirlenerek Kanun'un getirdiği sınırlamanın aşılıp aşılmadığı saptanmalı, toplanacak tüm kanıtlar birlikte değerlendirilip ulaşılacak sonuca göre bir hüküm kurulmalıdır.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davalı Hazine vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Temyiz eden Hazine 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 13/j maddesi uyarınca harçtan muaf olduğundan, bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
06.05.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.