"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1357 E., 2022/1550 K.
HÜKÜM/KARAR : Kabul / Kabul - Karar Kaldırılarak Dava Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Gürün Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2017/232 E., 2022/124 K.
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı Hazine ve davalı köy tüzel kişiliği vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun kabulüne, İlk Derece Mahkemesi hükmünün kaldırılmasına, davalı ... Köy Tüzel Kişiliği aleyhine açılan davanın reddine, davalı Hazine aleyhine açılan davanın pasif husumet ehliyeti yokluğundan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde; Sivas ili, Gürün ilçesi, ... köyünde bulunan 144 ada 5 parsel sayılı taşınmazın davacıların mirasbırakanına ait olmasına rağmen köy tüzel kişiliği adına tescil edildiğini, taşınmazın tandırlık ve harmanyeri olarak kullanıldığını belirterek çekişmeli taşınmazın davacılar adına tescilini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı Hazine temsilcisi; çekişmeli taşınmazın köy tüzel kişiliğine ait olduğunu, Hazine ile ilgisi olmadığını belirterek davanın reddini istemiştir.
Davalı Köy Tüzel Kişiliği temsilcisi; dava konusu taşınmazın Köy Tüzel kişiliğine ait olduğunu, davacılarla ilgisi bulunmadığını belirterek davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; dava konusu yerin evveliyatında davacıların mirasbırakanı tarafından kendi taşınmazlarının sınırında olması nedeniyle özel harman yeri olarak kullanıldığı, dava konusu yer üzerinde ekonomik amaca uygun taşınmazın zilyetlikle kazanılması için gerekli ve yeterli süreye ilişkin zilyetliğin sürdürüldüğü, zilyetlikle kazanım şartlarının davacılar lehine gerçekleştiği gerekçesi ile davanın kabulüne, 144 ada 5 parsel sayılı taşınmazın 27.05.2021 tarihli fen bilirkişisinin raporuna ekli krokide B harfi ile yeşil renkte gösterilen 177,51 m2 lik kısmının ifrazı ile davalı ... adına olan tapu kaydının iptaline, iptal edilen bu kısmın ... Noterliğinin 15.12.2017 tarih 02733 numaralı veraset ilamında tespit edilen mirasbırakan ...'ın mirasçılarının miras payları oranında, Sivas ili, Gürün ilçesi ... köyündeki aynı ada üzerinden son parsel numarası verilmek suretiyle tapuya tarla vasfı ile tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine vekili ve davalı ... Tüzel Kişiliği temsilcisi istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Nedenleri
Davalı ... Tüzel Kişiliği temsilcisi istinaf dilekçesinde; davacılar lehine tescil şartlarının oluşmadığını, bilirkişi raporunda (C) harfi ile gösterilen taşınmaz bölümüyle ilgili olumlu-olumsuz bir hüküm kurulmadığını belirterek kararın kaldırılmasını istemiştir.
Davalı Hazine vekili istinaf dilekçesinde; kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, davacılar lehine zilyetlikle edinim koşullarının oluşmadığını, bilirkişi raporlarının yetersiz olduğunu belirterek kararın kaldırılmasını istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacının dava açmasının sebebi olarak gördüğü ve iddia ettiği zilyetliğe bağlı mülkiyet hakkı ve kazandırıcı zamanaşımı şartlarının lehine oluşmadığı, dava konusu yerin eve gelip giderken kullanılan, saman götürülen, komşu taşınmaz sahiplerinin de gelip geçerken kullandıkları, davacıların mirasbırakanının hasat zamanı harman yeri olarak kullandığı yer olduğu, davacıların dava konusu yerden 1998 tarihinde göçtükleri ve o tarihten sonra taşınmazda kullanım olmadığı, harman döneminin 1-2 ay kadar sürdüğü, senede 1 ya da 2 aylığına sadece harman yeri olarak kullanılan bir yerin zilyetlikle iktisap edilip edilemeyeceği, köy boşluklarından tüm köylülerin yararlanma hakkı bulunduğu, dava konusu yer sırf kendi evlerinin arkası olduğu için davacılardan başka kimsenin kullanmamasının da dava konusu yer için mülkiyet hakkı yaratmayacağı, köylerde herkesin evinin önünü harman yeri olarak kullandığı, bu anlamda davacı tarafın da evinin önünü ya da arkasını harman yeri olarak kullanmasının doğal olduğu, ancak tapusuz taşınmazların iktisabı için 20 yıl nizasız, aralıksız, malik sıfatıyla zilyet olma şartının gerçekleşmediği, kaldı ki 1998 yılındaki göçten sonra da burada bir kullanım olmadığının beyan edildiği, zilyetlikle iktisap koşullarının davacı yararına oluştuğunun ispat edilmediği, davalı Hazinenin taşınmazın tapu kayıt maliki olmadığı gerekçesi ile istinaf talepleri kabul edilmiş, İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yerine; köy tüzel kişiliği aleyhine açılan davanın reddine, Hazine aleyhine açılan davanın husumet nedeni ile reddine ilişkin hüküm kurulmuştur.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili temyiz başvurusunda bulunmuştur.
B. Temyiz Nedenleri
Davacılar vekili temyiz dilekçesinde; bölge adliye Mahkemesinin kararının yerinde olmadığını, Mahkemece mahalli bilirkişi ve tanık beyanlarının doğru değerlendirmediğini, bilirkişi ve tanıkların taşınmazın davacıların mirasbırakanı tarafından kullanıldığını, özel harmanyeri olduğunu ve yol ya da köye ait bir yer olmadığını bildirdiğini, 1998 yılından sonra köyden göç edildiğinden kullanıma ara verilmesinin tescile bir engel hali bulunmadığını belirterek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 14 üncü ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 713 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
1. Kadastro sonucu; Sivas ili, Gürün ilçesi, ... köyü çalışma alanında bulunan dava konusu 144 ada 5 parsel sayılı taşınmaz arsa vasfıyla köy tüzel kişiliği adına tespit ve tescil edilmiştir.
2. Mahkemece dava konusu taşınmaz üzerinde davacılar lehine zilyetlikle edinim koşullarının oluşmadığı gerekçesi ile yazılı şekilde hüküm kurulmuş ise de; Mahkemece yapılan araştırma ve inceleme hüküm kurmak için yeterli değildir. Şöyle ki; komşu parsellere ait tutanak ve dayanakları getirtilmemiş, çekişmeli taşınmaz bölümünü ne olarak okudukları üzerinde durulmamış, aynı taşınmazla ilgili olarak görülen 2018/3 Esas sayılı dava dosyasından ve uydu fotoğraflarından usulünce yararlanılmamış taşınmaz üzerinde sürdürülen zilyetliğin süre ve niteliği kesin olarak belirlenmemiştir. Bu şekilde eksik inceleme ile karar verilemez.
3. Hal böyle olunca doğru sonuca varılabilmesi için Mahkemece öncelikle çekişmeli taşınmaza komşu parsellere ait kadastro tespit tutanakları ile dayanakları getirtilmeli, aynı taşınmaza ilişkin olan 2018/3 Esas sayılı dava dosyası dosya arasına alınmalı, dava konusu taşınmazın tespit tarihi olan 2007 yılından geriye doğru 15-20-25 yıl öncesine ait temin edilebilen en eski tarihli uydu fotoğrafları Harita Genel Müdürlüğünden getirtilmeli, dosya bu şekilde ikmal edildikten sonra mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, taşınmazın bulunduğu köyde ikamet edip davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek üç kişilik yerel bilirkişi kurulu, taraf tanıkları, ziraat mühendisi bilirkişi, jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişi ve teknik bilirkişi huzuruyla yeniden keşif yapılmalıdır.
Keşif sırasında yerel bilirkişi ve tanıklardan dava konusu taşınmazın öncesinin kime ait olduğu, kim tarafından ne sıfatla ve ne şekilde kullanıldığı, taşınmazın bir bölümünün evveli itibariyle kadim yol olup olmadığı hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı; tanık ve bilirkişi beyanları komşu parsel tutanak ve dayanakları ile denetlenmeli, teknik bilirkişiden yerel bilirkişi ve tanıkların zemindeki yer gösterimleri taşınmaz üzerinde işaretlenmiş, keşfi izlemeye elverişli rapor aldırılmalı; ziraat mühendisi bilirkişiden dava konusu taşınmazın toprak yapısı, eğimi, bitki deseni ve kullanım durumunu belirten, taşınmazın değişik yönlerden çekilmiş fotoğrafları ile desteklenmiş somut verilere dayalı ayrıntılı rapor alınmalı; jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişiye dosya arasında bulunan uydu fotoğrafları üzerinde stereoskop aletiyle inceleme yaptırılarak dava konusu taşınmazın kullanım sınırlarını bildirir, taşınmazın nizalı bölümünde kullanım olup olmadığı, içerisinde yol olup olmadığı hususlarında ayrıntılı ve gerekçeli rapor aldırılmalı; uyuşmazlığın çözümünde 2018/3 Esas sayılı dava dosyasından yararlanılmalı; bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre hüküm kurulmalıdır. Mahkemece bu hususlar gözetilmeksizin eksik inceleme ile yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup kararın bozulması gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren Kayseri Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
14.05.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.