"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Van Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/744 E., 2023/1147 K.
HÜKÜM/KARAR : Kabul/Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Yüksekova 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2017/572 E., 2020/45 K.
Taraflar arasındaki kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptal ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle;kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı ...; Hakkari ili, Yüksekova ilçesi, ... Köyü çalışma alanında yapılan kadastro çalışması sonucu mera olarak sınırlandırılan 103 ada 1 parsel sayılı taşınmazın bir bölümünde 90 yılı bulan eklemeli zilyetliğinin bulunduğunu ileri sürerek irsen intikal, taksim ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedeniyle taşınmazın bir bölümünün mera sicil kaydının iptali ile adına tapuya tesciline karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı Hazine vekili; hak düşürücü sürenin geçtiğini, davacının eklemeli zilyetlik sürelerine dayanmakta ise önceki zilyetlerden kendisine kadar olan geçişleri somut belgelerle ispat etmesi gerektiğini, zilyetliğe dayalı tüm araştırmaların yapılarak davanın reddi ile Hazine adına tescile karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; çekişmeli taşınmazın dava konusu edilen bölümünün mera vasfında olmadığı, davacıya miras bırakanlarından taksimen intikal ettiği ve lehine zilyetlik ile taşınmaz edinme koşullarının gerçekleştiği belirlenerek davanın kabulü fen bilirkişi raporuna ekli krokide (A) harfi ile gösterilen 25.148,69 metrekare yüz ölçümlü kısmının davalı ... Hazinesi adına kayıtlı olan tapu kaydınn iptali ile davacı adına aynı adanın son parsel numarası verilmek kaydıyla tarla vasfıyla tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davalı Hazine vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Nedenleri
Davalı Hazine vekili istinaf başvuru dilekçesinde; davacının taşınmazlarla ilgili vergi kayıtlarını ve önceki zilyetlerden kendisine kadar olan geçişleri somut belgelerle ispat etmesi gerektiğini, dava konusu taşınmaz üzerinde şimdiye kadar Hazine dışında hiç kimsenin zilyetliği ve tasarrufunun olmadığını, dava konusu taşınmazın mera vasfı ile Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden biri olması nedeniyle 3402 sayılı Yasa uyarınca dava konusu taşınmazın gerçek kişiler adına tescilinin mümkün olmadığını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmesini istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; çekişmeli bölümün tevzi komisyonunun 1963 yılındaki çalışmasından önce dahi mera vasfında olmadığı, davacının miras bırakanları tarafından tarımsal maksatlı olarak kullanıldığı, miras bırakanlarından taksimen ve intikalen davacıya geçtiği belirlenerek taşınmazın mera sicil kaydının kısmen iptali ile davacı adına tesciline karar verilmesine yönelik Mahkeme kararında usul ve yasaya aykırı herhangi bir yön görülmediği belirlenerek davalı Hazinenin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı Hazine vekili temyiz başvuru dilekçesinde; istinaf dilekçesini tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kadastro öncesi hukuki nedene dayalı mera kaydınının iptali ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 14 üncü ve 46 ıncı maddesi
4753 ve 5618 sayılı Toprak Tevzi Çalışmalarının Usul Ve Esaslarına İlişkin Yasa hükümleri düzenlemeleri mevcuttur.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Kadastro sırasında; Hakkari ili,Yüksekova ilçesi, ... köyünde yer alan 103 ada 1 parsel sayılı taşınmaz Toprak Tevzii Komisyonunun 1 numaralı parselini kapsadığı ve Komisyon tarafindan kadimden beri ... köyü tarafından mera olarak kullanıldığı belirtilmek suretiyle orta malı olarak tespit ve tescil edilmiştir.
3.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı Hazine vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı Hazine vekilinin temyiz itirazının reddi ile temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
492 sayılı Harçlar Kanunu'nun değişik 13 üncü maddesinin j bendi gereğince Hazineden harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
13.05.2024 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.