"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1042 E., 2023/1410 K.
HÜKÜM/KARAR : Kısmen Kabul / Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Şiran Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/3 E., 2023/56 K.
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı Hazine vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesi tarafından yapılan inceleme sonucunda, istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar; ... Köyü eski 215, 656, 657 ve 658, yeni 140 ada 74, 156 da 4, 156 ada 3 ve 156 ada 2 parsel sayılı taşınmazların davacılardan ...'ün babası ... ile diğer davacı ...'e ait olduğunu, 2019 yılında yapılan yenileme çalışmaları sırasında parsel kaymaları yaşandığını ve taşınmazların mera olarak kaydedildiğini, bahse konu taşınmazlardan 140 ada 74 parsel sayılı taşınmazın kardeş olan ...ve ... tarafından satın alındığını, buna dair satış senedi bulunduğunu, diğer taşınmazların da atalarından kaldığını, ... vefat edince taşınmazın ... ve kardeşlerine geçtiğini ileri sürerek dava konusu 140 ada 74, 156 da 4, 156 ada 3 ve 156 ada 2 parsel sayılı taşınmazların kadastro tespitlerinin iptali ile ... ve ... adına tapuya tescillerine karar verilmesini istemişlerdir.
II. CEVAP
Davalı Hazine vekili, 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 22/2-a maddesi uyarınca yapılan yenileme çalışmalarında maliklerle ilgili herhangi bir tespit yapılmadan mülkiyete ilişkin olmayan düzeltmeler gerçekleştirildiğini, yenileme kadastro çalışmalarında mülkiyet, vasıf değişikliği, intikal, harici taksim, ifraz gibi işlemlerin ve mülkiyete ilişkin hususların tartışma konusu yapılamayacağını, çekişmeli taşınmazların 04.02.1984 tarihinde kamu orta malları siciline mera olarak tescil edildiklerini, söz konusu tescil işlemine karşı on yıllık hak düşürücü süre içerisinde dava açılmadığını, taşınmazların kadimden beri mera olduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEME KARARI
Gümüşhane Kadastro Mahkemesi 05.11.2019 tarih 2019/14E, 2019/25K. sayılı karar ile talebin mülkiyet hakkına ilişkin olduğu gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine karar verilmiş, kararın 24.12.2019 tarihinde kesinleşmesi ve davacılar vekilinin süresinde talebi ile Şiran Asliye Hukuk Mahkemesi 14.02.2023 tarihli 2020/3 E., 2023/56 K. sayılı kararı ile; 140 ada 47 parsel sayılı taşınmazın fen bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen kısmın mera vasfında olmadığı ve tarımsal amaçlı kullanıldığı, olağanüstü zamanaşımı yoluyla iktisap şartlarının gerçekleştiği, ancak (B) harfi ile gösterilen kısmın mera vasfında olduğu, dava konusu 156 ada 2, 3 ve 4 parsel sayılı taşınmazlar yönünden ise mera olmadığı, tarımsal amaçlı kullanıldığı, kazanım koşullarının oluştuğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı davalı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
B. İstinaf Nedenleri
Davalı Hazine vekili istinaf dilekçesinde; cevap dilekçesindeki beyanlarını tekrarla eksik araştırma ile karar verildiğini, meranın zamanaşımı yoluyla iktisap edilmelerinin mümkün olmadığını, davanın tereke adına açılması gerektiğini, kısmen kabul kararının hatalı olduğunu, yasal hasım olduğundan aleyhine yargılama giderleri ve vekalet ücretine hükmedilemeyeceğini, harç alınmayacağını belirterek kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi 30.11.2023 tarih 2023/1042 E., 2023/1410 K. sayılı kararı ile; davanın hak düşürücü süreden reddi gerektiği, dava ehliyetindeki eksikliklerin usul ekonomisi gereği davaya yenilik katmayacağı gerekçesiyle istinaf başvurusunun kabulü ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun (HMK) 353/1-b.(2) maddesince İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, davanın reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili temyiz talebinde bulunmuştur.
B. Temyiz Nedenleri
Davacılar vekili temyiz dilekçelerinde; iddianın ispatlandığını belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
3402 sayılı Kanun’un 12/3 üncü maddesi
3. Değerlendirme
... köyü 140 ada 74 parsel (eski 215) sayılı 13.169,97 m2 miktarlı mera, 156 ada 2 parsel (eski 658) sayılı 272,54 m2 miktarlı mera, 146 ada 3 parsel (eski 657) sayılı 212,27 m2 miktarlı mera, 156 ada 4 parsel (eski 656) sayılı 269,72 m2 miktarlı mera nitelikli taşınmazların senetsizden kadim mera olduğundan kamu orta malı olarak tespit edildiği, tespitlerin dava açılmadığından 04.02.1984 tarihinde kesinleştiği, eldeki davanın 01.07.2019 tarihinde açıldığı; mülkiyet ve tescilli haklar dışındaki unsurlara ilişkin yenileme çalışmalarının 02.07.2019 tarihinde kesinleştiği ve 30.09.2019 tarihinde tescil edildiği görülmektedir.
Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması HMK'nın 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacılar vekilinin temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davacılar vekilinin yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Temyiz karar harcı peşin alındığından, başkaca harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
19.03.2024 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.
...