"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2014/454 E., 2016/11 K.
HÜKÜM : Kısmen Kabul
Taraflar arasındaki tapusuz taşınmazın tescili davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı Hazine vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikler yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı Hazine vekili dava dilekçesinde özetle; Balıkesir ili, Ayvalık ilçesi, ... köyünde bulunan tescil harici yerlerin 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 16 ıncı ve geçici 8 inci maddesi uyarınca yapılan tahdit ve tespit çalışmalarında, dilekçelerine ekli krokide yeri işaretli olan 700 metrekarelik alanın tescil harici bırakıldığını, bu alanın davalı ...'ın işgali ve kullanımında olduğunu, üzerinde de bina temeli bulunduğunu, tescil harici bırakılan yerlerin ... adına tescili gerektiğini ileri sürerek taşınmazın ... adına tespit ve tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı ...'a dava dilekçesi usulüne uygun olarak tebliğ edilmiş, ancak davalı cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. MAHKEME KARARI
1-Burhaniye Kadastro Mahkemesinin 23.08.2013 tarihli ve 2013/36 Esas, 2013/12 Karar sayılı kararıyla; davacının adına tesciline karar verilmesini talep ettiği taşınmaz hakkında kadastro tutanağının düzenlenmediği gerekçesiyle ve 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 26/son maddesinde yer alan “Kadastro mahkemesinin yetkisi her taşınmaz mal hakkında kadastro tutanağının düzenlendiği günde başlar.” şeklindeki düzenleme ve Yargıtay içtihatları uyarınca görevsizlik kararı verilerek dosyanın Burhaniye Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiş ise de sonrasında 04.06.2014 tarihli tavzih kararı ile dosyanın görevli ve yetkili Ayvalık Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir. Davacı Hazine tarafından temyiz edilen karar Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesinin 12.05.2014 tarih ve 2014/6823 Esas, 2014/5884 Karar sayılı kararıyla onanarak 07.07.2014 tarihinde kesinleşmiştir.
2- Ayvalık 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; taşınmazın tapuya tescili gereken yerlerden olup olmadığının tespiti amacıyla icra edilen keşif sonrasında düzenlenen fen bilirkişisi raporu ile taşınmazın 341,06 m² olduğu, sehven ada-parsel numarası almadığının belirtildiği, ziraat bilirkişisi raporu ile taşınmazda kaba inşaatı bitmiş betonarme binanın bulunduğu, taşınmazın kıraç ve taşlık toprak yapısında, %5-10 değişken meyilli, üzerinde tarımsal faaliyet bulunmayan ve tarımsal faaliyete uygun olmayan, köyün diğer genel yerleşim alanlarıyla aynı özellikte ve benzer meyilde arazi yapısında olduğu, kültürel tarımsal faaliyet yapılmadığı, ham toprak vasfında, tarımsal faaliyet yapmaya uygun arazilerden olmadığının belirlendiği, her ne kadar ziraat bilirkişisi raporu ile taşınmazın % 5-10 oranında meyilli olduğu ve taşlık olduğu belirlenmiş ise de yöredeki diğer yerleşim alanlarıyla aynı özellikte ve benzer meyilde arazi olduğu da belirtilmekle kayalar, tepeler, dağlar gibi tarıma elverişli olmayan alan olarak taşınmazın değerlendirilemeyeceği, Kadastro Müdürlüğünün yazısı ile de taşınmazın sehven tescil harici bırakıldığının belirtildiği, tescil harici bırakma işleminin doğru olmadığı, ada-parsel numarası verilerek tapuya kaydı gereken yerlerden olduğu, davalının taşınmazla ilgili mülkiyet iddiasında bulunmayıp bilakis boş olan alana bina inşa ettiğini, baba ya da dedesinden kalan bir yer de olmadığını belirttiği, yapılan keşif sırasında dinlenilen mahalli bilirkişilerin de taşınmazın kimse tarafından ekilip biçilmeyen boşluk bir alan olduğunu bildirdiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulü ile Balıkesir ili, Ayvalık ilçesi, ... mahallesinde bulunan, fen bilirkişileri tarafından düzenlenen 25.05.2015 tarihli rapora ekli krokide (A) harfi ile gösterilen 341,06 metrekarelik kısmın Hazine adına tesciline karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı Hazine vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Nedenleri
Davacı Hazine vekili temyiz dilekçesinde özetle; kadastro çalışmaları esnasında tescil harici bırakılan 700 metrekarelik ham toprak vasıflı yerin Hazine adına tescili talep edilmesine rağmen 341,06 metrekarelik alanın tesciline karar verildiğini ve lehlerine vekalet ücretine hükmedilmediğini ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, tapusuz taşınmazın tescili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 14, 17 ve 18 nci maddeleri, TMK'nın 713 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
1. Somut olayda; davacı Hazine tarafından Balıkesir ili, Ayvalık ilçesi, ... mahallesi çalışma alanında bulunan ve fen bilirkişilerinin 25.05.2015 tarihli raporu ve ekinde yer alan krokide (A) harfi ile gösterilen, dört tarafı yol ile çevrili 341,06 metrekare yüzölçümündeki tescil harici bırakılan taşınmazın davalı ...'ın işgali ve kullanımı altında olduğu, taşınmazın Hazine adına tescili gereken yerlerden olduğu belirtilerek adına tescili istemiyle dava açılmıştır.
2. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş ise de bilindiği üzere kadastro çalışmaları sırasında, tapulama harici bırakılan yerler için açılan tescil davalarında TMK’nın 713/3 üncü maddesi gereğince Hazine yanında ilgili kamu tüzel kişiliklerine de husumet yöneltilmesi gerekmektedir. Yasal hasım konumundaki tüzel kişilerin davaya katılımları sağlanmadan yargılamaya devamla hüküm kurulması mümkün değildir. Somut olayda; davacı Hazine tarafından davalı ...'a karşı dava açılmış, sonrasında ... davaya dahil edilmiştir. Ancak, karar tarihinden önce 30.03.2014 tarihinde yürürlüğe giren 6360 sayılı Kanun'un 1 nci maddesi gereğince çekişmeli taşınmazın bulunduğu Balıkesir Büyükşehir Belediyesi'nin sınırları il mülki sınırları olarak belirlenmiş, aynı Kanun'un geçici 1/13 üncü maddesine göre de Büyükşehir Belediyesi olan illere bağlı ilçelerin mülki sınırları içerisinde yer alan köy ve belde belediyelerinin tüzel kişiliği kaldırılmış, köyler mahalle olarak, belde belediyeleri ise belde ismiyle tek mahalle olarak bağlı bulundukları ilçenin belediyesine katılmıştır. Mahkemece, yasal hasım olan Ayvalık Belediye Başkanlığının yanında, Balıkesir Büyükşehir Belediye Başkanlığı'nın davaya dahil edilmesi gerektiği gözden kaçırılmıştır. Taraf teşkili dava şartlarından olup, bu şart sağlanmadan davanın esasına girilemez. Öte yandan TMK'nın 713/4 ve 5 inci maddeleri uyarınca yapılması gereken zorunlu yasal ilanlar yaptırılmamıştır.
3. Hal böyle olunca, öncelikle Balıkesir Büyükşehir Belediye Başkanlığı'na husumet yaygınlaştırılıp, dava dilekçesi ve duruşma günü yöntemine uygun şekilde tebliğ edilerek taraf teşkili sağlanmalı, TMK'nın 713/4-5 inci maddeleri gereğince keşif sonucu elde edilen bilirkişinin rapor ve krokisine göre gerekli yasal ilanlar yaptırılmalı, sonrasında tarafların iddia ve savunmalarına ilişkin toplanan ve toplanacak tüm deliller değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken Mahkemece bu hususlar göz ardı edilerek yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsizdir.
V. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı Hazine vekilinin yerinde bulunan temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün 6100 sayılı Yasa'nın geçici 3 üncü maddesi yollaması ile 1086 sayılı HUMK'un 428 inci maddesi gereğince BOZULMASINA, bozma nedenine göre sair hususların şimdilik incelenmesine yer olmadığına,
Davacı Hazine harçtan muaf olduğundan bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
27.05.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.