"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/1320 E., 2023/1214 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Mazıdağı Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2018/105 E., 2021/98 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı ... vekili tarafından temyiz edilmekle yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hakimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı dava dilekçesinde özetle; Mardin ili, Mazıdağı ilçesi, ... Mahallesinde bulunan 130 ada 1 parsel sayılı taşınmazın kendisine ait 106 ada 6 parsel sayılı tarla nitelikli taşınmazının parçası iken kadastro tespitleri yapılmadan evvel babasının köy yolu geçmesine rıza verdiğini, köy yolu geçtikten sonra tarlanın bir kısmının köy yolu ile ... karayolu arasında kaldığını, dava konusu taşınmazda 50 yıldan fazla zilyet olduklarını ileri sürerek taşınmazın tapusunun iptaline ve adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; hak düşürücü sürenin geçtiğini, davanın husumet yönünden de reddi gerektiğini, aksi kanaatte olunursa 5393 sayılı Yasa'nın 79. maddesi uyarınca taşınmazın Belediye adına tesciline karar verilmesi taleplerinin olduğunu, zilyetliğe dayalı kazanım koşullarının oluşmadığını beyan ederek taşınmazın Belediye adına tesciline, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
2.Dahili davalı ... Belediyesi Başkanlığı vekili cevap dilekçesinde özetle; hak düşürücü sürenin geçtiğini, davanın husumet yönünden de reddi gerektiğini öne sürerek davanın reddini istemiştir.
3.Dahili davalı Hazine cevap dilekçesi sunmamış, yargılamaya katılmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; bilirkişi raporuna göre taşınmazın (A) ile simgelenen kısmında tarımsal faaliyette bulunulduğu, imar-ihya edildiği, ziraat bilirkişileri raporuna göre tarım arazisi niteliğinde olduğu, diğer kısım olan ve (C) ile simgelenen yer için kazanım koşullarının sağlanmadığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulü ile Mardin ili, Mazıdağı ilçesi, ... Mahallesi 130 ada 1 nolu taşınmaz fen bilirkişisi Hamit Alav'ın 26.04.2019 havale tarihli raporunda (A) harfi ile belirtilen 403,58 m²'lik kısmın tapusunun iptali ile davacı adına tapuya kayıt ve tesciline, fazlaya ilişkin talebin reddine, karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili ile ... vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; yapılan keşif ve alınan bilirkişi raporlarına, tarafların iddia, talep ve savunmalarına, tüm dosya kapsamına göre bilirkişi raporunda (A) ile gösterilen hükme konu kısmın hava fotoğraflarının stereoskopik incelenmesine dayalı jeodezi bilirkişi raporundan 1953, 1973, 1984 yıllarında komşu arazilerle belirgin şekilde sınırlar ile ayrıldığı, tamamının tarımsal çalışmaya konu olduğu, imar-ihya edildiği, ziraat bilirkişi raporundan da söz konusu kısmın imar-ihyasının yapıldığı, Mahkemece varılan sonucun isabetli olduğu, Yerel Mahkeme kararının usul ve yasaya uygun olduğu gerekçesiyle davacının ve davalı ... vekilinin yerinde olmayan istinaf başvurularının (davanın hükme konu (A) kısmı yönünden davalı ... Belediyesi bakımından kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali tescil davası mahiyetinde olması sebebiyle Kadastro Kanunu'nun ek 6. maddesi uyarınca kanun yolu (temyiz yolu) açık, (C) kısmı yönünden ise tescil harici alanda kalması (yola ilişkin olması), tescil davası mahiyetinde olması sebebiyle değer yönünden kesin olmak üzere) HMK 353/1-b.1 hükmü gereğince ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; taşınmazın, Belediye Kanunu'nun 79. maddesinde sayılı taşınmazlardan olup olmadığı araştırılmadan karar verildiğini, bu durumda taşınmazın Belediye adına tescili gerektiğini, bu yönde cevap dilekçesinde talepte bulunduklarını belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Dava, kadastro öncesi hukuki nedene dayalı tapu iptali ve tescili istemine ilişkindir.
Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Kadastro sonucunda, Mardin ili, Mazıdağı ilçesi, ... Mahallesi çalışma alanında 130 ada 1 parsel sayılı taşınmazın kadimden beri ... köyünün mezarlığı olarak kullanıldığı, halen de aynı amaçla iktisap edildiği gerekçesiyle “mezarlık” vasfıyla ... Köyü Tüzel Kişiliği adına tespit edildiği ve kadastro tespitinin 29.05.2009 tarihinde kesinleştiği, taşınmazın 08.05.2014 tarihinde kurumlar arası devir yoluyla davalı ... Belediyesi Başkanlığına devrolunduğu anlaşılmıştır.
Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının reddiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370. maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı 187,80 TL bakiye onama harcının temyiz eden davalı ... Başkanlığından alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
15.04.2025 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.