"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1628 E., 2024/269 K.
HÜKÜM/KARAR : Ret / Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Giresun 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/621 E., 2022/200 K.
Taraflar arasındaki kadastro öncesi irsen intikâl ve miras yoluyla gelen hakka dayalı pay oranında tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın hak düşürücü süreden reddine karar verilmiştir.
Kararın davacılar vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; davacıların murisi ... 'in, davalıların kök murisi ...'ın kızı ve mirasçısı olduğunu, evvelinde tarafların kök murisi ... adına kayıtlı olan Giresun ili, .... ilçesi, .... köyünde kain 113 ada 16 ve 18, 128 ada 50, 142 ada 6, 215 ada 3 ve 238 ada 41 parsel sayılı taşınmazların miras paylarına göre kök muris ... mirasçıları adına tespit edilmesi gerektiği hâlde sadece davalılar adına tespit ve tescil edildiğini ileri sürerek dava konusu taşınmazların davalılar adına tapu kayıtlarının davacıların miras payları oranında iptali ve davacılar adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı ... cevap dilekçesinde özetle; davacıların murisi ...'in dava konusu taşınmazlardaki haklarını sağlığında, davalı ...'nın babası ...'a devrettiğini belirterek davanın reddini istemiştir.
2.Davalı ..., ... ve ... benzer mahiyetteki cevap dilekçelerinde özetle; hak düşürücü sürenin geçtiğini, dava konusu 238 ada 41 parsel sayılı taşınmazın davalı ...'nın babası ... 'ya veraset yoluyla intikâl ettiğini, kök muris ...'tan intikâl etmediğini, dava konusu 128 ada 50 ve 215 ada 3 parsel sayılı taşınmazlarda iddianın aksine davacıların murisi ...'in malik olarak göründüğünü, dava konusu 113 ada 16 ve 18, 142 ada 6 parsel sayılı taşınmazların da davacıların murisi ...'in 14.03.1972 tarihli anlaşma ile tüm miras paylarını ...'nın eşi, ... ve ...'nın da babası olan ...'a sattığını, kadastro çalışmaları sırasında bu sözleşmenin nazara alındığını belirterek davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davanın kadastro öncesi sebebe dayalı tapu iptali ve tescil davası olduğu, dava konusu taşınmazların kadastro tutanaklarının 30.04.2010 tarihinde kesinleştiği, eldeki davanın ise 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 12/3. maddesindeki on yıllık hak düşürücü süre geçtikten sonra 28.09.2021 tarihinde açıldığı gerekçesiyle davanın hak düşürücü süre nedeniyle reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacılar vekili istinaf dilekçesinde özetle; tapulama sırasında davalıların kötüniyetli olarak davacıların murisinin hak kaybına neden olduklarını, murisin kadastrodan sonra öldüğü hallerde hak düşürücü sürenin uygulanamayacağını belirterek İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararının kaldırılmasını istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; kadastro çalışmaları sırasında dava konusu 128 ada 50 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydı, haricen satın alma, hibe, takas, taksim ve miras yoluyla gelen hakka dayalı olarak ... mirasçıları adına miras payları oranında; 113 ada 16 ve 18 ile 142 ada 6 parsel sayılı taşınmazların tapu kaydı, miras yoluyla gelen hak ve satın almaya dayalı olarak ...'ın bir kısım mirasçısı adına paylı şekilde; 215 ada 3 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydı, haricen satın alma, hibe, takas, taksim, miras yoluyla gelen hak ve Komisyon kararına (128 ada 57 parselden ifrazen) dayalı olarak ... mirasçıları adına miras payları oranında; 238 ada 41 parsel sayılı taşınmazın kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği ve Komisyon kararına dayalı olarak (149 ada 83 parselden ifrazen) belgesizden ... kızı ... adına tespit edildiği, askı ilânların 31.03.2010 ilâ 29.04.2010 tarihleri arasında yapıldığı, askı ilân süresi içinde dava açılmaması üzerine kadastro tespitlerinin 29.04.2010 tarihinde kesinleşerek taşınmazların tapuya tescil edildikleri, taşınmazların hâlen tespit malikleri ve mirasçıları adlarına kayıtlı olduğu, eldeki davanın ise 28.09.2021 tarihinde açıldığı, 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 12/3. maddesindeki on yıllık hak düşürücü sürenin geçtiği gerekçesiyle başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacılar vekili temyiz dilekçesinde istinaf dilekçesini tekrar etmekle Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararının ortadan kaldırılarak İlk Derece Mahkemesinin kararının bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kadastro öncesi miras yoluyla gelen hak ve irsen intikâl nedenlerine dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
2.İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 369/1, 370 ve 371. maddeleri.
3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 12/3. maddesi.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Dava konusu Giresun ili, .... ilçesi, .... köyünde kain 128 ada 50 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydı, haricen satın alma, hibe, takas, taksim ve miras yoluyla gelen hakka dayalı olarak kök muris ... mirasçıları adına miras payları oranında; 113 ada 16 ve 18 ile 142 ada 6 parsel sayılı taşınmazların tapu kaydı, miras yoluyla gelen hak ve satın almaya dayalı olarak kök muris ...'ın bir kısım mirasçıları adına paylı şekilde; 215 ada 3 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydı, haricen satın alma, hibe, takas, taksim, miras yoluyla gelen hak ve Komisyon kararına (128 ada 57 parselden ifrazen) dayalı olarak ... mirasçıları adına miras payları oranında; 238 ada 41 parsel sayılı taşınmazın kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği ve Komisyon kararına dayalı olarak (149 ada 83 parselden ifrazen) senetsizden ..... kızı davalı ... adına, en erken 26.05.2006 en geç 11.10.2007 tarihlerinde tespit edildiği, tüm taşınmazların kadastro tutanaklarının ortak şekilde 31.03.2010 ilâ 29.04.2010 tarihleri arasında askı ilâna çıkarıldığı, dava açılmaması üzerine dava konusu taşınmazlara ait tespitlerinin 30.04.2010 tarihinde kesinleştiği anlaşılmakla tespitlerin kesinleştiği 30.04.2010 tarihi ile davanın açıldığı 28.09.2021 tarihi arasında 3402 sayılı Kanun′un 12. maddesinin üçüncü fıkrasında belirlenen on yıllık hak düşürücü sürenin geçtiği açıktır. Hak düşürücü süre dava şartı olup, yargılamanın her aşamasında re’sen gözetilmelidir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacılar vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacılar vekilinin temyiz itirazının reddi ile temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370. maddesi uyarınca ONANMASINA,
Onama harcı peşin alındığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
24.10.2024 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.