"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2019/354 E., 2022/372 K.
HÜKÜM/KARAR : Kısmen Kabul / Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Tortum Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2015/114 E., 2018/368 K.
Taraflar arasındaki tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı Hazine vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı dava dilekçesinde; ... mahallesi çalışma alanında bulunan yaklaşık 13 dönüm büyüklüğündeki taşınmaz bölümünü 1984 yılında satın aldığını, dava konusu taşınmazın 20 yıldan fazla süredir zilyetliği altında olmasına rağmen kadastro çalışmaları sırasında tespit harici bırakıldığını belirterek çekişmeli taşınmazın adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar Hazine ve ... vekillleri davaya cevap dilekçesi sunmamış, aşamada davanın reddini talep etmişlerdir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; çekişmeli taşınmazın bilirkişi raporunda (A) ile gösterilen bölümü içerisinde yer alan ve (B) ile gösterilen bölümü üzerinde davacının zilyetlik iddiasını ispatladığı gerekçesi ile davanın kısmen kabulü ile bilirkişi raporunda (B) ile gösterilen bölümün davacı adına tesciline, kalan kısım yönünden davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı Hazine vekili istinaf dilekçesinde; verilen kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, eksik araştırma ile karar verildiğini belirterek ve re'sen göz önünde bulundurulacak nedenlerle Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; Mahkeme kararının usul ve esas bakımından hukuka uygun olduğu, istinaf itirazlarının yerinde olmadığı gerekçesiyle davalı Hazine vekilinin istinaf başvurusunun HMK'nın 353/1-b-1 inci maddesine gereğince, esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı Hazine vekili temyiz dilekçesinde, davacının dava konusu taşınmaz üzerindeki zilyetliğini kanıtlayamadığını, eksik araştırma ile karar verildiğini, taşınmazın dereden etkilenip etkilenmediğinin belirlenmediğini, ziraat bilirkişi raporunun eksik olduğunu, davanın kabulüne dair verilen kararın hukuka aykırı olduğunu belirterek ve re'sen göz önünde bulundurulacak nedenlerle kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, tapusuz taşınmazın tescili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 713/1 inci, 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 5 inci, 14 üncü ve 17 nci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. ... mahallesi çalışma alanında bulunan çekişmeli taşınmaz 1992 yılında yapılan kadastro çalışmaları sırasında tespit harici bırakılmış, karar tarihinden sonra, 25.07.2022 tarihinde yapılan güncelleme çalışmaları sırasında 217 ada 1 parsel numarasıyla ham toprak vasfı ile Hazine adına tescil edilmiştir.
2. 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 5 inci maddesi; “Kadastro müdürü çalışma alanında işe başlamadan önce mahalli hukuk mahkemesinde, bu alandaki taşınmaz mallar hakkında görülmekte olan kadastro ile ilgili davalarla hükme bağlanmış olup da henüz kesinleşmeyen davaların listesini alır ve bunu çalışma alanı ile ilgili tüm tapu, vergi, harita ve diğer belge örnekleri ile birlikte kadastro teknisyenliğine verir. Listenin müdür tarafından alınmasından sonra o çalışma alanında bulunan taşınmaz mallar hakkında mahalli hukuk mahkemelerine açılan davalar, derhal kadastro müdürüne bildirilir. Bu halde de kadastro müdürü, yukarıdaki fıkra hükmü uyarınca işlem yapar. Kadastro müdürü, bu listedeki davalı taşınmaz malların tespiti yapıldıktan sonra, bunlarla ilgili tutanakları bir hafta içinde kadastro mahkemesine gönderir ve durumdan listenin alındığı mahalli mahkemeyi haberdar eder.” hükmünü içermektedir.
Somut olayda; çekişmeli taşınmaz 1992 yılında yapılan kadastro çalışmaları sırasında tespit harici bırakılmış, davacı dava konusu taşınmazın adına tescili istemi ile 26.03.2015 tarihinde dava açmış, İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, karara karşı davalı Hazine vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine Bölge Adliye Mahkemesince yapılan inceleme sonucunda 03.03.2022 tarihinde talep reddedilmiş, karara karşı Hazine vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
Dairenin 11.10.2023 tarihli geri çevirme kararı sonrasında dosyaya sunulan 04.01.2024 tarihli Kadastro Müdürlüğü yazısına göre temyiz incelemesi aşamasında, 25.07.2022 tatihinde, dava konusu taşınmazla ilgili kadastro tutanağı düzenlendiği ve taşınmazın Hazine adına tescil edildiği anlaşılmıştır.
Hal böyle olunca; 3402 sayılı Kanun’un 5 inci maddesine göre davaya bakma görevi Kadastro Mahkemesi’ne geçeceğinden Mahkemece görevsizlik kararı verilerek davanın Kadastro Mahkemesine aktarılması gerekmektedir.
Yukarıda açıklanan husus kararın bozulmasını gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
1. Davalı Hazine vekilinin yerinde görülen temyiz itirazının kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Hazine harçtan muaf bulunduğundan bu konuda karar verilmesine yer olmadığına,
Dosyanın Tortum Asliye Hukuk Mahkemesine, kararın bir örneğinin Erzurum Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
06.02.2024 tarihinde oy birliği ile karar verildi.