"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/8 E., 2023/262 K.
Yargıtay Hukuk İşbölümü İnceleme Kurulunun 19.12.2024 tarihli ve 2024/407 Esas, 2024/407 Karar sayılı kararı uyarınca Dairemiz görevli bulunmuş olmakla; taraflar arasında birleştirilerek görülen tazminat ile tapu iptali ve tescil istekli davadan dolayı yapılan yargılama sonucunda verilen kararın temyizen incelenmesi taraf vekilleri tarafından istenilmiş olmakla dosya tetkik olunarak gereği görüşüldü:
Asıl davada davacı ...; Gözne Belediyesinin 12.11.1997 yılında ihaleye çıkardığı 251 ada 2, 3, 4 ve 5 parselleri ihaleye katılarak satın aldığını, taşınmazın %9'una tekabül eden geçici ve kesin teminatları yatırdığını, ihale edilen kısmı ise taşınmazların Gözne Belediyesi adına intikal etmemesi nedeniyle yatıramadığını, Gözne Belediyesinin yasa nedeniyle Toroslar Belediyesine aktarıldığını, taşınmazların ise Belediye tarafından ihaleye çıkarılarak sonradan üçüncü kişilere satıldığını öğrendiğini, davalı Belediyenin sebepsiz zenginleştiğini, mağdur olduğunu ileri sürerek yatırdığı bedelin güncel değerinin bulunarak yasal faizi ile birlikte iadesine karar verilmesini istemiştir.
Davalı ... Belediye Başkanlığı; davanın zamanaşımına uğradığını, ihale tarihinde taşınmazların Belediyenin mülkiyetinde olmadığını, davacının kalan teminat bedelini yatırmak istediğinde ifanın imkansız hale geldiğini öğrendiğini belirterek açılan davanın zamanaşımı nedeniyle reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece; davanın zamanaşımı nedeniyle reddine karar verilmiş, kararın davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine asıl davada verilen karar, Yargıtay 3. Hukuk Dairesinin 05.03.2018 tarihli ve 2016/12726 Esas, 2018/2060 Karar sayılı kararıyla, davanın 10 yıllık zamanaşımı süresine tabi olduğu, zamanaşımının ifanın imkansız hale geldiği tarihten, yani taşınmazların 3. şahsa satışından itibaren işlemeye başlayacağı, bu halde dava tarihi ile satış tarihi arasında zamanaşımı süresinin henüz dolmadığı gözetilerek davalı yanın zamanaşımı def'inin reddi ile işin esasının incelenmesi ve sonucuna göre karar verilmesi gereğine değinilerek bozulmuştur.
Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sırasında, davacı ... 13.04.2022 tarihinde açtığı davada asıl davadaki iddialarını tekrar ederek Gözne Belediye Başkanlığı tarafından 3. kişiye satılmamış olan 251 ada 5 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının iptali ile adına tescilini istemiştir. Mersin 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2022/132 sayılı esasına kaydedilen bu dava 10.05.2022 tarihinde eldeki dava ile birleştirilmiş ve Mahkemece yapılan yargılama sonunda, asıl davada davacının 251 ada 2, 3 ve 4 parsel sayılı taşınmazlar için ödediği geçici ve kesin teminat bedellerinin sebepsiz zenginleşme hükümleri uyarınca denkleştirici adalet ilkesine göre talep edilebileceği, birleştirilen davada davacının halen davalı Belediye adına kayıtlı 251 ada 5 parsel sayılı taşınmazın adına tescilini isteyebileceği gerekçesiyle asıl davanın kısmen kabulüne, birleştirilen davanın ise kabulüne karar verilmiş; kararın taraf vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya temyiz incelemesi yapılmak üzere Dairemize gönderilmiştir.
Bilindiği üzere, Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun Geçici 3. maddesinin birinci fıkrasında Bölge Adliye Mahkemelerinin Resmi Gazete'de ilan edilecek göreve başlama tarihine kadar 1086 sayılı Kanun'un temyize ilişkin yürürlükteki hükümlerinin, yine aynı maddenin ikinci fıkrasında ise Bölge Adliye Mahkemelerinin göreve başlama tarihinden önce aleyhine istinaf yoluna başvurulmuş olan kararlar hakkında kesinleşinceye kadar 1086 sayılı Kanun'un 427 ilâ 444. madde hükümlerinin uygulanmasına devam olunacağı, yani bu kararlara ilişkin dosyaların Bölge Adliye Mahkemelerine gönderilemeyeceği belirtilmiştir.
Bu durumda 20 Temmuz 2016 tarihinden önce verilen kararlar, kanun yoluna başvurma tarihi ne olursa olsun 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 427 ilâ 444. maddelerindeki temyize ilişkin hükümlere tabi olup dosyanın temyiz incelemesi için Yargıtay Başkanlığına gönderilmesi gerekmektedir.
Buna karşılık, 20 Temmuz 2016 tarihinde ve sonrasında verilen temyiz incelemesinden geçmeyen kararlara karşı kanun yoluna gidilmesi halinde ise 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 341 ilâ 360. maddelerindeki istinafa ilişkin hükümlerinin uygulanması için dosyanın Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesi zorunlu olup daha önce Yargıtay denetiminden geçen asıl davanın “istinaf” kanun yoluna tabi olmadığı açık ise de, Mersin 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin birleştirilen 2022/132 Esas sayılı davası ile ilgili olarak daha önce Yargıtay’ın bir denetiminin bulunmadığı gözetildiğinde, birleştirilen davanın ''istinaf'' kanun yoluna tabi olduğu açıktır.
Hal böyle olunca, davaların birleşmekle bağımsız dava olma özelliğini kaybetmedikleri gözetilerek ''İstinaf'' kanun yoluna tabi olduğu anlaşılan Mersin 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin birleştirilen 2022/132 Esas sayılı dava dosyasının istinaf incelemesi yapılmak üzere ilgili Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesi, sonucunda verilen kararın temyiz edilmesi halinde dosyanın temyiz incelemesi yapılmak üzere Dairemize gönderilmesi (anılan dosya temyiz edilmese dahi temyize tabi olan asıl davanın gönderilmesi) için dosyanın Mahkemesine iadesi gerekmektedir.
KARAR
Yukarıda açıklanan nedenlerle, dosyanın Mersin 1. Asliye Hukuk Mahkemesine TETKİKSİZ İADESİNE, 16.01.2025 tarihinde oy birliği ile karar verildi.