"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2024/357 E., 2024/394 K.
Mahkemece bozmaya uyularak verilen karar taraf vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı ... İdaresi vekili; dava konusu 1847 ada 47 parsel sayılı "... Camii ... Vakfından" olan taşınmazın 1/4 payının ... kızı ..., 1/4 payının ... kızı ..., 7/64 payının ..., 25/96 payının verasete iştiraken ..., ... ve ... adlarına kayıtlı iken İstanbul Üniversitesi tarafından alınan kamulaştırma kararına istinaden gaip mutasarrıflara atanan kayyım ile varılan uzlaşma üzerine mutabık kalınan 335.675,00 TL bedelden 33.567,00 TL'sinin taviz bedeli olarak İdareye ödendiğini, geri kalan 302.103,00 TL'nin kayyım hesabına aktarıldığını ileri sürerek gaiplik kararı verilmek suretiyle 5737 sayılı Vakıflar Kanunu'nun 17. maddesi gereği taşınmazın gaiplere ait payların mahlulen vakfına geçmesi gerektiğinin tespiti ile vakıf hakkı bedele dönüştüğünden taşınmazın gaip paylarına düşen kamulaştırma bedeli olan 302.103,00 TL'nin işlemiş ve işleyecek faizleri ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı ... vekili, savunma getirmemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 03.03.2015 tarihli ve 2012/262 Esas, 2015/80 Karar sayılı kararıyla; 5737 sayılı Kanun’un 17. maddesindeki koşulların oluştuğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili tarafından temyiz isteminde bulunulması üzerine, Dairenin 05.12.2018 tarihli ve 2018/4861 Esas, 2018/15210 Karar sayılı kararıyla eksik araştırma nedeniyle karar bozulmuştur.
Mahkemenin 01.07.2021 tarihli ve 2019/268 Esas, 2021/428 Karar sayılı kararıyla; dava konusu taşınmazın paydaşlarından ... kızı ...'nın, ... kızı ...'nin ve ...'in mirasçı bırakmadan öldüğünün ya da kaçak yitik olduğunun belirlendiği gerekçesiyle anılan paydaşlar yönünden davanın kabulü ile gaipliklerine, gaiplere ait hisselerinin ... Camii ... Vakfına mahlulen geçtiğinin tespitine, gaip hisselerine düşen kamulaştırma bedeli olan 17.015,54 TL'nin faiziyle birlikte davalıdan tahsiline, diğer paydaşlardan ...'in sağ olduğu, ... ve ...'in ise mirasçılarının tespit edildiği gerekçesiyle bu paydaşlar yönünden davanın reddine karar verilmiştir.
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili ve davalı vekili tarafından temyiz isteminde bulunulması üzerine Dairenin 12.04.2022 tarihli ve 2022/1593 Esas, 2022/3014 Karar sayılı kararıyla; bozma kararında gösterildiği şekilde işlem yapılarak belirtilen kararın verilmesinde bir isabetsizlik bulunmadığı, ancak taviz bedelinin mahsubu ile 302.103,00 TL kamulaştırma bedeli alındığı, gaiplikliklerine karar verilen paydaşların toplam payları ise 39/64 olduğu halde her bir gaip kişi yönünden ne şekilde hesaplandığı denetlenemeyen miktara hükmedilmesinin doğru olmadığı gerekçesiyle karar bozulmuştur.
Mahkemenin 12.09.2023 tarihli 2022/598 Esas, 2023/267 Karar sayılı kararı ile; bozma kararına uyulmakla bozma kararında işaret edilen hususların yerine getirilmesi gerektiği ancak sehven yapılan hata sonucunda eldeki dosya için verilen bozma kararı yerine başka bir dosya hakkında verilen bozma kararı doğrultusunda karar verildiği, bu husus gerekçeli kararın yazımı aşamasında fark edildiğinden kısa kararla gerekçeli kararın çelişmemesi adına kısa karar gibi hüküm kurulduğu belirtilerek dava konusu taşınmazın paydaşları ... kızı ...'nın, ... kızı ...'nin, ...'in, ...'in, ...'in ve ...'in gaipliklerine, gaiplere ait hisselerin .... Camii ... Vakfına mahlulen geçtiğinin tespitine, gaip hisselerine düşen kamulaştırma bedeli olan 302.103,00 TL'nin faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz isteminde bulunulması üzerine Dairenin 19.03.2024 tarihli 2023/5842 Esas, 2024/2268 Karar sayılı kararıyla; gaip olmayan paydaşlar ..., ... ve ... yönünden davanın reddine karar verilmesi, gaip oldukları saptanan diğer paydaşlar 1/4 pay maliki ... kızı ..., 1/4 pay maliki ... kızı ... ve 7/64 pay maliki ... yönünden ise taviz bedeli mahsup edilip kayyım hesabına yatırılan 302.103,00 TL kamulaştırma bedelinden her bir gaibin payına düşen bedele hükmedilmesi gerektiği gerekçesiyle karar bozulmuş, davacı vekilinin karar düzeltme isteği Dairece reddedilmiştir.
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, davanın kısmen kabulü ile ... ile ... kızı ... ve ... kızı ...'nin gaipliklerine, bu hissedarlar bakımından taşınmazın gaiplere ait hisselerinin ... Camii ... Vakfına mahlulen geçtiğinin tespitine, gaip hisselerine düşen kamulaştırma bedeli olan 184.094,02 TL'nin işlemiş ve işleyecek faizleri ile birlikte davalıdan tahsiline, 25/96 payının verasete iştiraken ..., ... ve ... yönünden davanın reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde; taviz bedeli ödendiğinden vakıf şerhinin terkin edildiğini, vakıfla ilgisi kalmadığını belirterek kararın kısmen bozulmasını istemiştir.
Davacı İdare vekili temyiz dilekçesinde; tamamı gaip olduğundan davanın kabulüne karar verilmesi gerektiğini belirterek kararın kısmen bozulmasını talep etmiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Dava, gaiplik ve 5737 sayılı Vakıflar Kanunu'nun 17. maddesine dayalı bedel istemine ilişkindir.
Temyizen incelenen karar, hükmüne uyulan bozma kararına, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalının tüm, davacının aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
Dosya içeriğinden; dava konusu 1847 ada 47 parsel sayılı 128,64 m2 miktarlı arsa nitelikli taşınmazın 1/4 pay ... kızı ..., 1/4 pay ... kızı ..., 7/64 pay ..., 25/96 pay veraseten iştirakten ..., ... ve ... adlarına ve 50/384 payı İstanbul Üniversitesi adına kayıtlı iken İstanbul 18. Sulh Hukuk Mahkemesinin 22.06.2010 tarihli (Fatih 1. Sulh Hukuk Mahkemesi) ve 2009/479 Esas, 2010/641 Karar sayılı kararıyla gaip olduğu iddia edilen bahsi geçen paydaşlara taşınmazdaki hak ve menfaatlerini korumak ve temsil etmek üzere İstanbul Defterdarının kayyım tayin edildiği, 23.01.2012 tarihli uzlaşma tutanağına göre de şahıslara ait 111,89 m2 kısmın 335.675,00 TL bedelle kamulaştırılarak taşınmazın tamamının hisse tevhidi ve kamulaştırma işlemi ile 20.06.2012 tarihinde İstanbul Üniversitesi adına tescil edildiği, taviz bedelinin mahsubu ile 302.103,00 TL kamulaştırma bedelinin kayyım hesabına yatırıldığı anlaşılmakla, kamulaştırılan 167/192 paya isabet eden 302.103,00 TL’den kabul kapsamına alınan 117/192 paya isabet eden kamulaştırma bedeli 211.653,00 TL olup bu değer üzerinden kabul kararı verilmesi ile harç ve vekalet ücretine bu değer üzerinden hükmedilmesi gerekirken, taşınmazın tamamı kamulaştırmış gibi gaipliğine karar verilen kişilerin payına isabet edecek şekilde hesaplanan daha az değer üzerinden hüküm tesisi isabetsizdir. Bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden hükmün düzeltilerek onanması gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddine; davacı vekilinin değinilen yönlere ilişkin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün 1. bendinde yer alan “184.094,02 TL” ibaresinin hüküm yerinden çıkarılarak yerine "211.653,00 TL" ibaresinin yazılmasına, hükmün harca ilişkin (mükerrer yazıldığı anlaşılmakla) 2. bendinin hükümden çıkarılarak yerine “Alınması gereken 14.458,01 TL harcın başlangıçta yatırılan 4.486,25 TL'den mahsubu ile eksik kalan 9.971,76 TL harcın tahsilde tekerrür olmamak kaydıyla davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına” cümlesinin yazılmasına, hükmün 5. bendinde yer alan “AAÜT 13/1 maddesi uyarınca hesaplanan 30.000,00 TL maktu” ibaresinin hüküm yerinden çıkarılarak yerinde “AAÜT uyarınca hesaplanan 33.864,48 TL nispi” ibaresinin yazılmasına, 6100 sayılı Kanun'un geçici 3. maddesi yollamasıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun (HUMK) 438/7. maddesi gereğince hükmün bu şekliyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Peşin alınan harcın istek halinde temyiz edenlere iadesine,
Dosyanın İstanbul 13. Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmesine,
Kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
25.03.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.