"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/805 E., 2024/539 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Bismil 1. Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
SAYISI : 2020/102 E., 2021/425 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı fer'i müdahil Kurum vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi ... tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının murisinin 01.11.1984 tarihinden 1991 yılına kadar davalı Belediyeye ait iş yerinde kesintisiz olarak çalıştığının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Fer'i müdahil Kurum vekili, davanın reddini talep etmiştir.
Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle, davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesince davanın kabulü ile davacının murisi ... T.C kimlik numaralı ... ...'ın davalı Belediyeye ait iş yerinde 01.11.1984-01.01.1991 tarihleri arasında kesintisiz olarak çalıştığının tespitine karar verilmiştir.
Kararın gerekçesinde davalı Belediyenin niza konusu döneme ilişkin istenen bilgi ve belgeleri dosyaya sunamaması, ... hakkında 01.11.1984 tarihinde davalı ... tarafından işe giriş bildirgesi verilmiş olması ve dinlenen tanıkların fiili çalışmayı doğrulamaları nedenleriyle davanın kabulünün gerektiği belirtilmiştir.
IV. İSTİNAF
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili ile fer'i müdahil vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine, Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile istinaf taleplerinin reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Fer'i müdahil Kurum vekili özetle, Mahkeme kararının eksik inceleme ile verildiğini, usul ve kanuna aykırı olduğunu belirterek kararın bozulmasını istemiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe"
Uyuşmazlık, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Eldeki davada davacı, ... eşinin 01.11.1984 tarihinden 1991 yılına kadar davalı Belediyeye ait iş yerinde kesintisiz olarak çalıştığının tespitine karar verilmesini istemiş ve İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiş olup, karar eksik inceleme ve yetersiz araştırmaya dayalıdır.
Davanın kanunla dayanağını oluşturan 506 sayılı Kanun'un 79/10. ve 5510 sayılı Kanun'un 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay'ın ve Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Bu tür davalarda öncelikle davacının çalışmasına ilişkin belgelerin işveren tarafından verilip verilmediği yöntemince araştırılmalıdır. Çalışma olgusu her türlü delille ispat edilebilirse de çalışmanın konusu niteliği başlangıç ve bitiş tarihleri hususlarında tanık sözleri değerlendirilmeli, dinlenen tanıkların davacı ile aynı dönemlerde işyerinde çalışmış ve işverenin resmi kayıtlara geçmiş bordro tanıkları yada komşu işverenlerin aynı nitelikte işi yapan ve bordrolarına resmi kayıtlarına geçmiş çalışanlardan seçilmesine özen gösterilmelidir. Bu tanıkların ifadeleri ile çalışma olgusu hiçbir kuşku ve duraksamaya yer vermeyecek şekilde belirlenmelidir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 16.9.1999 gün 1999/21-510-527, 30.6.1999 gün 1999/21-549-555- 3.11.2004 gün 2004/21- 480-579 sayılı kararları da bu doğrultudadır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; davalı iş yerinden davacı murisi adına 01.11.1984 tarihli işe giriş bildirgesinin Kurum kayıtlarına süresi içinde intikal ettirildiği, davalı Belediyeye ait 2434 sicil nolu iş yerinden davacı murisi adına Kurum'a 1984/3 döneminde 60 gün, 1985/1 ve 2. döneminde 120'şer gün sigortalı çalışma bildiriminde bulunulduğu, buna karşılık davalı ... Başkanlığının 26.03.2021 tarihli müzekkere cevabında 1984-1991 yıllarına ilişkin yapılan arşiv araştırmasında herhangi bir bilgi ve belgeye rastlanmadığının bildirildiği anlaşılmaktadır.
Davacının çalışmalarının geçtiğini ileri sürdüğü iş yeri Bismil Belediye Başkanlığına ait iş yeri olup bir kamu kuruluşudur. Bu nedenle, davalı iş yerinde resmi kayıtlara dayanılması ve ücretlerin yazılı belge ile ödenmesi esastır. Kuruma bildirilmeyen dönemlerdeki ücret belgeleri ve bu dönemde davacıya ücret ödenip ödenmediği, ödeme yapılmışsa kim tarafından ödendiğinin araştırılması gerekir.
Davalı Belediyeye ait 2434 sicil nolu işyerinin Kurum nezdindeki ihtilaf konusu 01.11.1984-01.01.1991 arası döneme ait dönem bordrolarında, tespiti istenen dönemde çalışması bulunan diğer bordro tanıklarının adresleri Sosyal Güvenlik Kurumu ve zabıta marifetiyle araştırılıp, tespit edilerek bu tanıklar dinlenmeli,tanık beyanları arasındaki çelişki giderilmeli ve davacının işe giriş ve çıkış süreleri net olarak belirlenmeli ve gerçek çalışma olgusu somut ve inandırıcı bilgilere dayalı şekilde ortaya konulduktan sonra sonucuna göre karar verilmelidir.
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, yazılı şekilde karar tesisi, usul ve kanuna aykırı olup bozma nedenidir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1-Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2-İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
16.01.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.