Logo

11. Hukuk Dairesi2023/6695 E. 2024/8075 K.

Yapay Zeka Özeti

Uyuşmazlık: Davacı tarafından tescilli bir bone tasarımına davalı tarafından tecavüz edildiği ve haksız rekabet oluşturulduğu iddiası ile açılan davada, davalının tasarımın yenilik ve ayırt edicilik taşımadığı savunması üzerine tasarımın hükümsüzlüğü ve tecavüzün tespiti, önlenmesi ve tazminat taleplerinin değerlendirilmesi.

Gerekçe ve Sonuç: Davacıya ait tasarımın tescil tarihinden önce internette satışa sunulduğu ve bu nedenle yenilik unsuru taşımadığı, dolayısıyla tasarım tescilinin hükümsüz olduğu, hükümsüz bir tasarıma tecavüz ve haksız rekabetten bahsedilemeyeceği gözetilerek yerel mahkeme kararının onanmasına karar verilmiştir.

Karar Metni

"İçtihat Metni"

MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 44. Hukuk Dairesi

SAYISI : 2020/1750 Esas, 2023/1182 Karar

HÜKÜM : Esastan ret

İLK DERECE MAHKEMESİ : Bakırköy 1. Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi

SAYISI : 2017/86 E., 2019/375 K.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı, Yargıtayca duruşma istemli olarak davacı - karşı davalılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne, dava, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin ikinci fıkrası gereğince miktar veya değer söz konusu olmaksızın duruşmalı olarak incelenmesi gereken dava ve işlerin dışında bulunduğundan duruşma isteğinin reddine karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

KARAR

I. DAVA

Davacı-karşı davalılar vekili dava dilekçesinde; müvekkillerinden ... Tekstil San. ve Tic. Ltd. Şti.'nin Türk Patent ve Marka Kurumu (TÜRKPATENT) nezdinde 2014/03930 sayı ve tescilli bulunan ve bayanlar için bir tür başörtüsü olan boneye ilişkin endüstriyel tasarım modellerinin hak sahibi olduğunu, diğer müvekkili ...'nın ise bu tescilli tasarımların tasarımcısı ve aynı zamanda davacı şirketin ortağı olduğunu, müvekkili şirketin sektörün önde gelen firmalarından olduğunu ve tasarımların oldukça büyük talep gördüğünü, davalı ... grubunun söz konusu bone modelini kendileri için üretilmesini talep ettiğini ancak davalının sipariş görüşmeleri yaparken, diğer yandan 2014/03930 sayılı tescildeki 4 numaralı bone tasarımının aynısını kopyalayarak satışa sunduğunu, bu durumun ... A.Ş.'nin franchise işletmesi olan ... mağazasında Mahkemenin 2017/20 D.İş sayılı dosyasından yapılan inceleme neticesinde tespit edildiğini, müvekkili tasarımında bulunan özellikler sayesinde özgün bir ürün olduğunu, piyasada yüzlerce bone tasarımının bulunduğunu, 2014/03930 sayılı tescildeki 4 nolu bone tasarımının da yıllardır "... " modeli adı altında tescilden önce piyasaya arz edildiğini, bonedunyasi.com sitesinde 2011 yılında satışa sunulduğu iddia edilen W bağlamalı bonenin de bizzat müvekkili tarafından üretilen ve piyasaya sürülen ... Tekstil etiketli ve davaya konu çapraz bone olduğunu, davalıların söz konusu fiillerinin müvekkilinin tasarım haklarına tecavüz ve haksız rekabet oluşturduğunu belirterek tasarıma vaki tecavüzün tespiti ve durdurulmasını, tasarımın hak sahibi ... Tekstil açısından şimdilik 1.000,00 TL maddi ve 5.000,00 TL manevi tazminatın, tasarımcı ... yönünden ise şimdilik 1.000,00 TL maddi ve 5.000,00 TL manevi tazminatın, dava tarihinden itibaren işletilecek ticari avans ve fazileriyle birlikte davalılardan müteselsilen tahsilini talep etmiştir.

II. CEVAP

1.Davalılar-karşı davacılar ... Holding A.Ş. ve ... Tekstil ve Hazır Giyim Sanayi İşletmeleri A.Ş. vekili cevap ve karşı dava dilekçesinde; davacı tasarımının yenilik ve ayırt edicilik özelliğinin bulunmadığını, Amerikalı ünlü oyuncu Lana Turner'ın başrollerinde yer aldığı 1946 ABD yapımı "..." isimli filmde bu boneyi kullandığını, ünlü Fransız Gazeteci Diana Vreeland'ın yaşadığı dönem boyunca aralıklarla bu boneyi kullandığını, ünlü oyuncu ...'in de dönem dönem bu boneyi kullandığını ve 2013 tarihli Daily Mail haber içeriğinde bone kullanımının fotoğraflandığını, Avrupa Yakası isimli dizide de 2008 yılında Binnur Kaya'nın canlandırdığı ... karakterinin, söz konusu boneyi türban takarak kullandığını, www.bonedunyasi.com alan adlı internet sitesinde arşiv kayıtları incelendiğinde de, 2011 yılında bu modelin hali hazırda mevcut olduğunun görüleceğini, ticiz.com alan adlı internet sitesinde 2011 yılında W atkılı bone adı altında satışa sunulduğunu, müvekkili ...'nun da sözü edilen tasarımları davacılardan daha evvel kullanmaya ve 1970'lerden itibaren satışa arz etmeye başladığını, bu ürünün ... markasıyla özdeşleştirilen bir bone-türban tasarımı olduğunu, bu ürünün yeni ve ayırt edici olmayan şimdiye kadar birçok tasarımcı, oyuncu ve artistin kullandığı harcıalem bir ürün olduğunu iddia ederek, asıl davanın reddini ve davacı/karşı davalı adına 2014/03930-4 sayılı tasarımın hükümsüzlüğünü talep etmiştir.

2.Davalı Genteks ... A.Ş. cevap dilekçesinde; müvekkilinin diğer davalı ...'nun bayisi olarak faaliyet gösterdiğini, aralarındaki baylik sözleşmesi gereği kendilerine gönderilen ürünleri mağazalarında sergilediklerini, bu ürünlerin tüm ... mağazalarında ve internette de sergilendiğini, bu ürünlerin imalatçısı veya tedarikçisi olmadıklarını, ... tarafından gönderilen orijinal ürünlerin kendilerince sorgulanmasının beklenemeyeceğini, davacı ile ...'nun yaptığı görüşmelerden haberdar olmadıklarını, yapılan delil tespiti ve tedbir sırasında müşterilerin mağazayı terketmesinden dolayı mağdur olduklarını savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI

İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; öncelikle hükümsüzlüğe ilişkin karşı dava yönünden değerlendirme yapılması gerektiği, her ne kadar davacı tasarımı ile davalılara ait ürünler arasında, tasarıma farklılık kazandıran özellik yönünden benzerliklerin bulunduğu ve ürünlere ait kalıpların oluşturulma yöntemlerinin aynı olması dolayısıyla, her iki tasarımın aynı olduğu algısı oluşmakta ise de, davacıya ait tescilli tasarımın Mart 2011 tarihinde internet siteleri üzerinden umuma sunulduğu, tescil başvurusunun ise 27.05.2014 tarihinde yapıldığı, bu durumda davacı adına 2014/03930 sayı ile tescilli tasarıma konu ürünün 3 yıl kadar önce kamuya sunulduğundan, yenilik unsuru taşımadığı gerekçesiyle karşı davanın kabulü ile, davacı/karşı davalı adına 2014/03930 sayı ile tescilli tasarımın hükümsüzlüğüne, asıl dava yönünden yapılan değerlendirmede ise, karşı davada davacı/karşı davalı adına tescilli tasarım tescil belgesinin hükümsüzlüğüne karar verilmiş olup, hükümsüzlüğün baştan beri sonuç doğuracağından ve bu haliyle de davacının tasarıma dayalı herhangi bir hak kaybına uğraması söz konusu olmadığı gibi, haksız rekabet de gerçekleşmediği gerekçesiyle asıl dava yönünden davanın reddine, karşı dava yönünden davalılar ... Holding A.Ş ve ... Tekstil ve Hazır Giyim San. İşletmeleri A.Ş'nin karşı davasının kabulüne, davacı-karşı davalı adına tescilli 2014/03930-4 nolu tasarımın hükümsüzlüğüne karar verilmiş, hüküm davacılar-karşı davalılar vekilince istinaf edilmiştir.

IV.BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI

Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; İlk Derece Mahkemesi kararında usul ve esas yönünden hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davacı-karşı davalılar vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiş, karar davacılar-karşı davalılar vekilince temyiz edilmiştir.

V. TEMYİZ İNCELEMESİ

1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme

Asıl dava, endüstriyel tasarıma tecavüzün ve haksız rekabetin tespiti, tecavüzün önlenmesi, men'i, ref'i ve tazminat talebine, karşı dava endüstriyel tasarımın hükümsüzlüğü talebine ilişkindir.

2. İlgili Hukuk

6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu'nun 57 nci maddesi.

3. Değerlendirme

Yapılan yargılama ve saptanan somut uyuşmazlık bakımından uygulanması gereken hukuk kuralları gözetildiğinde İlk Derece Mahkemesince verilen kararda bir isabetsizlik olmadığının anlaşılmasına göre yapılan istinaf başvurusunun 6100 sayılı Kanun'un 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) numaralı alt bendi uyarınca Bölge Adliye Mahkemesince esastan reddine ilişkin kararın usul ve yasaya uygun olduğu kanısına varıldığından Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanmasına karar vermek gerekmiştir.

VI. SONUÇ: Yukarda açıklanan nedenlerle, davacı-karşı davalılar vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA, aynı Kanun'un 372 nci maddesi uyarınca işlem yapılmak üzere dava dosyasının İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edenlere yükletilmesine, 20.11.2024 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.