"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/32 Esas, 2023/1479 Karar
HÜKÜM : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul 1. Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/300 E., 2021/367 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
KARAR
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde, müvekkilinin mali hak sahibi olduğu Jack London'un "Beyaz Diş" isimli eserin başka bir çevirmen ismi altında davalı tarafından basıldığının öğrenildiğini, işleme eserin büyük bölümünün benzer olduğunu, eserin çevirmeni ...'nin mali hakları davacı şirkete devrettiğini, ...'nin intihale ilişkin rapor hazırladığını, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'nun (5846 sayılı Kanun) 52 nci maddesi gereğince mali hak sahibi olunan işleme eserinin davalı tarafından kaç adet basıldığının tespiti, çeviri esere ilişkin yaptığı kopyalama işleminin tespiti, 21.05.2009 tarihinden itibaren hangi tarihlerde kaç adet bandrol aldığının tespiti, 5846 sayılı Kanun'un 68 inci maddesine göre fazlaya ilişkin hakları saklı tutulmak kaydıyla şimdilik 5.000,00 TL'nin davalıdan tahsili, esere tecavüzün ref ve men-i ve ihtiyati tedbir kararı verilmesi, hükmün ilanını talep etmiştir. 27.05.2021 tarihli ıslah dilekçesiyle tazminat miktarını 11.400,00 TL olarak talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile bilirkişilerce internet üzerinde yapılan araştırmada davaya konu “Beyaz Diş' adlı kitap satışına ilişkin açıklamalarda Basım 2019 ve Basım 2019-3 şeklinde açıklamaların bulunduğu,https: //www.kitapgezegeni.com:/beyaz-dis, ibareli sitenin incelendiği, yine ... -kitap/beyaz-dis uzantısının incelendiği, heyetin hazırladığı kök raporda; davalının davaya konu 500 adet kitap için 1.900,00 TL kâr elde edebileceği hesap edildiğini, ancak itiraz üzerine alınan ek raporda; davalı tarafça basilan kitap adetinin 2 basım için 1.000 adet olabileceği ve davaya konu Beyaz Diş adlı kitaba ilişkin davalı kârının 3.800,00 TL (1.900,00 X 2 Basım - 3.800,00) olabileceği, 5846 sayılı Kanun'un 68 inci maddesi kapsamında 3.800,00 TL rayiç bedelin en fazla üç kat fazlası olan 11.400,00 TL'nin davacı tarafça talep edebileceği, davalının ise davacının mali haklarına sahip olduğu eser yönünden davacıdan almış olduğu bir izin yada sözleşme sunamadığı, alınan rapora itiraz etmediği gerekçesiyle davanın kabulüne, 11.400,00 TL nin 01.04.2018 tarihinden itibaren en yüksek ticari avans faiziyle birlikte davalıdan tahsiline, davalının esere yönelik tecavüzünün ref ve men’ine, karar kesinleştiğinde hüküm fıkrasının tirajı yüksek Türkiye çapında yayın yapan bir gazetede bir kez ilanına, masrafın davalı yanca karşılanmasına karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından istinaf edilmiştir.
IV. BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, mahkemece alınan ve hükme elverişli bilirkişi raporunda davalı tarafça yayınlanan kitaptaki çevirinin çoğunun davacının çevirisinin tekerrürü olduğu, bu derece benzer çeviri yapılmasının muhtemel olmadığının gerekçeleri ile açıklandığı, her ne kadar davalı hakkındaki ceza davasında Bakırköy 1. Fikri ve Sınai Haklar Ceza Mahkemesi'nin 2020/427 E, 2022/463 K. sayılı dosyasında beraat kararı verilmiş ise de; ilgili kararın gerekçesi itibarı ile iş bu uyuşmazlığın esasına etkili olmadığı, davalının davaya cevap vermediği, rapora itiraz etmediği, rapora göre davalının kendi defterinde bandrol izni öncesinde satışı olduğu ve bandrol ile dosyadaki kitap bandrolünün uyumsuz olduğu belirlenmiş olmakla hesaplanan maddi tazminat dosya kapsamına uygun bulunduğu, hakkaniyet indirimi yapılması gerektiren bir durum olmadığı gibi çevirmen ile yapılan sözleşmenin davacıya karşı ileri sürülemeyeceği de dikkate alındığında davalının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiş, karar davalı vekilince temyiz edilmiştir.
V. TEMYİZ İNCELEMESİ
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, esere tecavüzün ref ve men'i, 5846 sayılı Kanun'un 68 inci maddesine göre maddi tazminat istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
Yapılan yargılama ve saptanan somut uyuşmazlık bakımından uygulanması gereken hukuk kuralları gözetildiğinde İlk Derece Mahkemesince verilen kararda bir isabetsizlik olmadığının anlaşılmasına göre yapılan istinaf başvurusunun 6100 sayılı Kanun'un 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) numaralı alt bendi uyarınca Bölge Adliye Mahkemesince esastan reddine ilişkin kararın usul ve yasaya uygun olduğu kanısına varıldığından Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davalının temyiz itirazlarının reddi ile Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA, aynı Kanun'un 372 nci maddesi uyarınca işlem yapılmak üzere dava dosyasının İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine, 28.11.2024 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.