"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2022/662 Esas, 2023/615 Karar
Avukat ...
HÜKÜM : Kısmen kabul
Taraflar arasındaki istirdat davasının bozma ilamına uyularak yapılan yargılaması sonucunda Mahkemece kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı, Yargıtayca duruşma istemli olarak taraf vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildi. Duruşma için belirlenen 19.03.2024 günü hazır bulunan davacı vekili Avukat ... ile davalı vekili Avukat ... dinlenildikten sonra duruşmalı işlerin yoğunluğu ve süre darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması ileriye bırakıldı. Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü.
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkili ile davalı banka arasında akdedilen genel kredi sözleşmesi kapsamında sözleşmenin 15/6 ncı maddesi gerekçe gösterilerek haksız tahsil edilen 3.350.227,88 USD erken ödeme komisyonunun yatırıldığı 19.07.2011 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile davalıdan tahsilini talep etmiş, ıslah dilekçesi ile 27.06.2011 ile 19.07.2011 tarihleri arasında ödeme planına aykırı olarak tahsil edilen kredi faizi ve BSMV'den oluşan 100.134,63 TL'nin tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; 818 sayılı Kanun'un 80 inci maddesine göre vadeden önce tediyede bulunan borçlunun, tenzilat icrasına hakkı bulunmadığını, müvekkili bankada dahil olmak üzere kredi kuruluşlarınca erken kapama opsiyonlu krediler kullandırılabildiğini, taraflar arasında düzenlenen ve iki taraflı bir sözleşme olan kredi sözleşmesi şartlarının kredi tarafından imzalanan GKS'nin 15.6. maddesinde bu durumun açıkça belirtildiğini, tahsil edilen erken kapama ücretinin fahiş olduğu iddiasının hiçbir somut gerekçeye ve delile dayanmadığını savunarak davanın reddini talep etmiştir.
III. MAHKEME KARARLARI, BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Mahkemece Verilen İlk Karar
Mahkemece 23.12.2015 tarih, 2011/557 E. ve 2015/852 K. sayılı kararı ile davanın kısmen kabulüne 2.850.227,88 USD alacağın 19.07.2011 tarihinden itibaren 3095 sayılı Yasa'nın 4/a maddesi gereğince devlet bankalarınca USD cinsinden açılmış bir yıllık mevduata uygulanan en yüksek faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiş, karar taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
B. Birinci Bozma Kararı
Dairemizin 16.11.2017 tarih, 2016/12794 E. ve 2017/6290 K. sayılı kararıyla taraflar arasında akdedilen sözleşmenin 818 sayılı Kanun'un yürürlükte olduğu dönemde akdedildiği, kredinin ticari nitelik arz ettiği, yapılacak emsal oran araştırmalarında krediyi somutlaştırıcı bilgilere yer verilmesinin gerekliliği hususları gözetilerek bir araştırma yapılması ve oluşacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken hatalı tespitler içeren bilirkişi raporuna itibar edilerek sonuca varılmasının doğru görülmediği gerekçesi ile kararın taraflar yararına bozulmasına karar verilmiştir.
C. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 10.11.2021 tarih, 2019/237 E. ve 2021/686 K. sayılı kararı ile emsal oran %4,28 olarak alındığında yapılan hesaplamaya göre, banka tarafından 1.123.500 USD (BSMV dahil) erken kapatma ücretinin alınabileceği, tahsil edilen 3.350.227,88 USD'den mahsup edildiğinde davacının iadesini talep edebileceği miktarın 2.226.727,88 USD olduğu, ayrıca banka tarafından tahsil edilebilecek işlemiş faiz miktarının 5.875,44 USD olduğu, bu miktarın banka tarafından tahsil edilen 100.134,63 USD'den mahsup edildiğinde fazladan tahsil edilen miktarın 94.259,19 USD olduğu, toplam banka tarafından 2.320.987,07 USD erken kapatma ücreti ve faiz tahsil edildiği, davacının bu miktarın iadesinde haklı olduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulü ile, 2.320.987,07 USD alacağın 19.07.2011 tarihinden itibaren işleyecek 3095 sayılı Kanun'un 4/a maddesinde düzenlenen faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine, davacının fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmiştir. Karar taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
D. İkinci Bozma Kararı
Dairemizin 23.06.2022 tarih, 2022/1140 E. ve 2022/5204 K. sayılı kararıyla taraf vekillerinin sair temyiz itirazlarının reddine, mahkemece bozma ilamına uyularak bankalara yazılan müzekkere cevaplarında yer alan oranların aritmetik ortalaması esas alınmak suretiyle bulunan %4,38'lik oran üzerinden yapılan hesaplama sonucu davanın kısmen kabulüne karar verilmiş ise de, bankalar tarafından belirtilen oranlar arasında fahiş fark bulunduğu, rekabetçi serbest piyasa kurallarının geçerli olduğu bankacılık sektöründe oranlar arasında bu denli fark olmasının hayatın olağan akışına aykırı olduğu, bu konuda ayrıca bir araştırma yapılmaksızın belirtilen oranlara itibar edilerek hesap yapılmasının doğru olmadığı, Mahkemece dava konusu kredinin nitelikleri gözönünde bulundurularak, erken ödeme tarihi (dönemi) itibariyle bankalarca uygulanan komisyon oranının tespiti amacıyla ilgili bankaların kayıtları üzerinde bilirkişiye yerinde inceleme yetkisi verilerek emsal oranın tespiti ve bu oran esas alınarak yapılacak hesaplama sonucu bir karar verilmesi gerekirken, yetersiz inceleme ile uyuşmazlığın çözümünün yerinde olmadığı gerekçesi ile kararın bozulmasına karar verilmiş, bozma sebep ve şekline göre tarafların vekâlet ücretine ilişkin temyiz itirazları incelenmemiştir.
E. Mahkemece İkinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile banka şubelerinde yaptıkları araştırmaya ilişkin bilirkişiler tarafından raporda gösterilen hususlar ve bankaların gerek arşiv kayıtlarına gerekse bilgisayar sistemine doğrudan erişim yapmanın zorluğu dikkate alınarak bozma ilamı gereğince bilirkişiler tarafından yapılan yerinde inceleme yeterli görülerek alınan bilirkişi raporuna göre davanın kısmen kabulü ile 2.571.666,21 USD alacağın 19.07.2011 tarihinden itibaren işleyecek 3095 sayılı Kanun'un 4a maddesinde düzenlenen faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine, davacının fazlaya ilişkin isteminin reddine karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; yabancı para alacağının karar tarihindeki kur karşılığı esas alınmak sureti ile vekalet ücretine hükmedilmesi gerekirken eksik hesaplama yapıldığını ileri sürerek kararın bozulmasını istemiştir.
2. Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; Mahkemece yapılan incelemenin bozma ilamına uygun olmadığını, yerinde incelemenin ilgili bankaların Genel Müdürlükleri nezdinde yapılması gerektiğini, oysa Şubeler nezdinde yapılan incelemenin de yerinde inceleme olmaktan ziyade gelen yazı cevaplarının değerlendirilmesi mahiyetinde olduğunu, bozma ilamında Mahkemece yapılması gerekenlerin açıkça yazılması gerektiğini, genel geçer müzekkere cevaplarına istinaden karar verildiğini, aritmetik ortalama ile sonuca gidilmesinin hatalı olduğunu, kredi kapama tarihine kadar işleyen faizin ise ana para faizi olduğunu, erken ödenen tutar üzerinden değerlendirme yapılmasının hatalı olduğunu ileri sürerek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, taraflar arasında akdedilen genel kredi sözleşmesinden kaynaklanan borcun erken kapatılması nedeniyle erken kapama komisyonu adı altında alınan ücret ile kredi borcunun ödenme tarihiyle erken kapama komisyonunun ödenme tarihi arasındaki döneme ilişkin bankaca tahsil edilen kredi faizi ve BSMV tutarının iadesi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
818 sayılı Borçlar Kanunu 80 inci maddesi.
3. Değerlendirme
Dosyadaki yazılara, mahkemece uyulan bozma kararı gereğince hüküm verilmiş olmasına ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, taraf vekillerinin bütün temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
V. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Taraf vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Takdir olunan 17.100,00 TL duruşma vekâlet ücretinin taraflardan ayrı ayrı alınarak yekdiğerine verilmesine,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz eden davalıya yükletilmesine,
Davacı harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
21.03.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.