"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 21. Hukuk Dairesi
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
KARAR
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; “Kars ili, Sarıkamış ilçesi ... Mahalleleri Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Projesi 1.Etap 316 Adet Konut, 1 Adet Cami ve 1 Adet Ticaret Merkezi İnşaatları İle Altyapı ve Çevre Düzenlemesi İşi” yüklenicisi ... ve ... İnşaat A.Ş.&... .... Yat. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının girişim ortağı ... .... Yat. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. lehine, idare TOKİ adına düzenlenen ve süre sonu 12.01.2021 olan 05.09.2016 tarih ve A-1070367 seri nolu 714.000,00 TL tutarındaki kesin teminat mektubunun süresinin 12.01.2022 tarihine kadar uzatılması, süresi içinde uzatılmaması halinde ise teminat mektubu bedelinin idare hesaplarına aktarılmasının talep edildiğini, iş ortaklığının anılan işe ait sözleşme yükümlülüklerini tamamladığından bahisle süresi uzatılmayan teminat mektubu bedelinin idarenin hesaplarına aktarılması talebinin reddedildiğini, teminat mektubunun ilk talepte ödeme kaydı içerdiğini ve “…yukarıda yazılı talebiniz üzerine derhal ve gecikmeksizin idarenize nakden ve tamamen talep tarihinden ödeme tarihine kadar geçen günlere ait kanuni faiziyle birlikte ödeyeceğimizi…” ibaresinin yer aldığını, sözleşmenin eki mahiyetinde olan Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 26.maddesinin “…Yapım işlerinde yüklenici ve alt yükleniciler, yapının fen ve sanat kurallarına uygun olarak yapılmaması, hileli malzeme kullanılması ve benzeri nedenlerle ortaya çıkan zarar ve ziyandan, yapının tamamı için işe başlama tarihinden itibaren kesin kabul tarihine kadar sorumlu olacağı gibi, kesin kabul onay tarihinden itibaren de on beş yıl süreyle müteselsilen sorumludur. Bu zarar ve ziyan genel hükümlere göre yüklenici ve alt yüklenicilere ikmal ve tazmin ettirilir. Ayrıca haklarında 4735 sayılı Kanunun 27 nci maddesi hükümleri uygulanır” hükmünü içerdiğini, 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun (4735 sayılı Kanun) 30. maddesinin de aynı minvalde olduğunu, yüklenici uhdesinde bulunan işin sözleşme hükümleri gereğince yerine getirilmediğini ve ihtarname keşide edilerek sözleşmenin feshedileceğinin bildirildiğini, dava konusu teminat mektubunun 12.01.2021 tarihine kadar geçerli olduğunu, önce 30.12.2020 tarihli yazı ile süre uzatımının istendiğini, davalı yan tarafından 08.01.2021 tarih ve 9 sayılı yazı ile talebin reddedildiğini, 12.01.2021 tarihli ve 3943 sayılı yazı ile tazmin talebinin yinelendiğini ve riskin oluştuğunun bildirildiğini ileri sürerek 714.000,00 TL tutarındaki kesin teminat mektubu bedelinin ilk ret tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının 30.12.2020 tarih 144092 sayılı yazı ile teminat mektubunun vadesinin uzatımı, aksi halde mektubun tazmini talebi ile bankaya müracaat ettiğini, lehtardan vade uzatımına ilişkin muvafakat istendiğini, lehtarın muvafakat vermemesi nedeniyle süre uzatımı verilmediğini, ayrıca vade uzatımı ile tazmin talebinin bir arada olmasının geçerli bir tazmin talebi olarak kabul edilemeyeceğinden teminat mektubunun tazmin edilemediğini, içerisinde mektup konusu işin yerine getirilmediği ve riskin gerçekleştiği ibaresini açıkça içeren geçerli bir tazmin talebi ile müracaatı halinde yeniden değerlendirileceğinin bildirildiğini, ikinci tazmin talebinin riskin gerçekleştiği ibaresini taşımadığından geçerli bir tazmin talebi olarak kabul edilemeyeceğini, işin henüz tamamlanmadığına yapılan vurgunun işin yapılmakta olduğunu gösterdiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, davalı banka tarafından davacı idare TOKİ adına süre sonu 12.01.2021 tarihi olan 05.09.2016 tarih ve A-1070367 seri nolu 714.000,00 TL tutarındaki kesin teminat mektubu bedelinin 30.12.2020 tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine karar verilmiş, hüküm, davalı vekilince istinaf edilmiştir.
IV. BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dava konusu kesin teminat mektubunun; davalı banka tarafından 05.09.2016 tarihinde davacıya hitaben 12.01.2021 tarihine kadar süreli, 714.000,00 TL bedelli olarak düzenlendiği, davalı tarafından dava dışı yüklenici ... Gayrimenkul Yatırım İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.'nin taahhüdünü kısmen veya tamamen yerine getirmediği takdirde ilk yazılı talep üzerine derhal ve gecikmeksizin nakden ve tamamen ödeneceğinin taahhüt edildiği, teminat mektuplarında ayrıca 12.01.2021 tarihine kadar bankanın eline geçecek şekilde yazılı tazmin talebinde bulunulmadığı takdirde hükümsüz olacağının da belirtildiği, davacı tarafından davalı bankaya gönderilen 30.12.2020 tarihli talep yazısında 714.000,00 TL bedelli kesin teminat mektubunun yüklenici tarafından taahhüt konusu işe ait yükümlülüklerinin henüz tamamlanmaması nedeniyle 12.01.2022 tarihine kadar uzatılması, süresi içinde uzatılmaması halinde ise nakit olarak ödenmesinin talep edildiği, davalı tarafından davacıya verilen 08.01.2021 tarihli cevapta talebin geçerli bir tazmin talebi olarak kabul edilmediğinden tazmin talebinin yerine getirilemediği, tazmin talebinde mutlaka lehtarın yükümlülüğünün yerine getirilmediğini açıkça belirtilmek suretiyle bankaya bildirilmesi halinde talebin dikkate alınacağının bildirildiği, davacı tarafından bu kez 12.01.2021 tarihli talep yazısı davalı bankaya gönderilerek teminat mektubunun kesin teminat mektubu olması nedeniyle nakde çevrilmesi gerektiği, yüklenici tarafından işin henüz tamamlanmaması veya bu doğrultuda teminat mektubunun davacı idarece bankaya iade edilmemiş olması nedeniyle süresi uzatılmayan teminat mektubu bedelinin idare hesabına aktarılmasının talep edildiği, anılan talep yazısı üzerine davalı bankanın 13.01.2021 tarihli davacıya gönderdiği yazı ile teminat mektubunun vadesinin uzatılması, aksi takdirde mektubun tazmini şeklindeki talebin geçerli bir tazmin talebi olmaması nedeniyle gerçekleştirilemediğinin bildirildiği, davalı tarafından davacı lehine, dava dışı yüklenici şirketin taahhütlerini teminen dava konusu süreli teminat mektubu düzenlendiği, teminat mektubu süresi içerisinde davacı tarafından davalıdan işin henüz tamamlanmadığı gerekçesiyle teminat mektubunun süresinin uzatılması veya bedellerinin tazmin edilmesinin talep edildiği, davalının davacı talebinin geçerli tazmin talebi niteliğinde olmadığı gerekçesiyle teminat mektup bedelinin ödemediği, teminat mektubunun süresinin sona erdiği hususlarında herhangi bir ihtilaf bulunmadığı, uyuşmazlığın davacı tarafından teminat mektup süresi sona ermeden davalıya gönderilen tazmin talebinin geçerli tazmin talebi niteliğinde olup olmadığı hususundan kaynaklandığı, davacının 30.12.2020 tarihli talep yazısında teminat mektubunun uzatılması, uzatılmaması halinde tazmin istemi usulüne uygun bir tazmin istemi değilse de; davalı tarafından davacı lehine düzenlenen dava konusu teminat mektubunun süreli olup, teminat mektubunun süresi dolmadan davacı tarafından davalıya gönderilen 12.01.2021 tarihli talep yazısı ile iş henüz tamamlanmadığından süresi uzatılmayan teminat mektubunun bedelinin idarenin hesabına gönderilmesinin istenildiği, davacı idarece 12.01.2021 tarihli yazı ile açıkça süresi uzatılmayan teminat mektubu bedelinin hesabına aktarılması talep edilmiş olduğundan ve davalı bankanın teminat mektubunda yer alan "Protesto çekmeye, hüküm ve adı geçenin iznini almaya gerek kalmaksızın ve ... Gayrimenkul Yatırım İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. ile idareniz arasında ortaya çıkacak herhangi bir uyuşmazlık ve bunun akıbet ve kanuni sonuçları dikkate alınmaksızın, yukarıda yazılı tutarı ilk yazılı talebiniz üzerine derhal ve gecikmeksizin idarenize nakden ve tamamen, talep tarihinden ödeme tarihine kadar geçen günlere ait kanuni faiziyle birlikte ödeyeceğimizi (...) taahhüt ve beyan ederiz" şeklindeki kendisini bağlayan hükme aykırı olarak tazmin talebini reddetmesinin hukuka aykırı olması nedeniyle davacı idarenin geçerli olan 12.01.2021 tarihli yazısı gereğince davalı bankanın tazmin yükümlülüğü bulunduğu ve davalı yanca söz konusu geçerli talebin 13.01.2021 tarihli yazı ile reddedildiği anlaşılmakla İlk Derece Mahkemesince 12.01.2021 tarihli yazı içeriği, söz konusu talebin 13.01.2021 tarihli yazı ile reddedildiği ve dava dilekçesinde davacının ilk ret tarihinden itibaren faiz talep ettiği gözetilerek ve bu gerekçe ile davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken davacı idarenin 30.12.2020 tarihli yazısındaki talebinin dikkate alınarak ve 30.12.2020 tarihli yazı içeriği gerekçe gösterilerek hüküm kurulmasının usul ve yasaya aykırı olduğu gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun gerekçe yönünden kabulüyle İlk Derece Mahkemesi kararının gerekçe yönünden kaldırılmasına ve yeniden hüküm tesis edilerek davanın kabulüyle davacı banka tarafından, TOKİ adına süre sonu 12.01.2021 tarihi olan 05.09.2016 tarih ve A-1070367 seri nolu 714.000,00 TL tutarındaki kesin teminat mektubu bedelinin, 13.01.2021 tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiş, karar, davalı vekilince temyiz edilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Dava ve Hukuki Nitelendirme
Dava, davalı banka tarafından tazmin talebi reddedilen kesin teminat mektubu bedelinin tazmini istemine ilişkindir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
İlk Derece Mahkemesince verilen karara yönelik olarak yapılan istinaf başvurusu üzerine 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (HMK) 355. vd. maddeleri kapsamında yöntemince yapılan inceleme sonucunda Bölge Adliye Mahkemesince esastan verilen nihai kararda, dosya kapsamına göre saptanan somut uyuşmazlık bakımından uygulanması gereken hukuk kurallarına aykırı bir yön olmadığı gibi aynı Kanun'un 369/1 hükmü ve 371. maddesinin uygulanmasını gerektirici nedenlerin de bulunmamasına göre usul ve yasaya uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI.SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın HMK'nın 370/1 hükmü uyarınca ONANMASINA, aynı Kanun'un 372. maddesi uyarınca işlem yapılmak üzere dava dosyasının İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine, 14.04.2025 tarihinde kesin olarak oy birliğiyle karar verildi.