"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/14 Esas,2023/1447Karar
HÜKÜM : Esas Hakkında Yeniden Hüküm Kurulması
İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul 2. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi
SAYISI :2017/499 E., 2020/309 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
KARAR
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin alanında başarılı bir web tasarımcısı olduğunu, davalı şirketin 29 Mayıs 2015 tarihinde şirket için internet sitesi tasarlamasını talep ettiğini, müvekkilinin söz konusu tasarımı 4.250,00 TL karşılığında yapmayı kabul ettiğini, 1.000,00 TL'yi ön ödeme olarak kabul ettiğini, müvekkilinin internet sitesinin tasarım çalışmasına ivedilikle başladığını, belli bir aşamaya geldikten sonra tasarımın tamamlanması için gerekli fotoğraf ve yazıların davalı tarafından zamanında teslim edilmediğini, bu nedenle yapılan web sitesi tasarım çalışmasının tamamlanamayacak bir noktaya geldiğini, bu nedenle müvekkilinin sürüncemede kalan çalışmasından etkilendiğini ve başka projelere başlamasına engel olduğunu, bu süreçte müvekkilinin 17 Eylül 2015 günü önceden aldığı 1.000,00 TL'yi davalı şirkete iade edip projeyi bitirme kararını aldığını, davalı şirketin bugüne kadar müvekkili tarafından hazırlanan tasarımları müvekkilinin rızası olmaksızın kullandığını ve kullanmaya devam ettiğini, bu haksız kullanımın tespiti için İstanbul 15.Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 2016/123 D.İş sayılı dosyasında delil tespiti talep edildiğini, alınan bilirkişi raporunun taraflara tebliğinden sonra davalı şirketin kendileri ile iletişime geçerek müvekkiline 6.000,00 TL ödemeyi kabul ettiklerine bildirdiğini ancak davalının müvekkiline herhangi bir ödeme yapmadığını, müvekkili tarafından tasarlanan eserin (web tasarımının) onun rızası hilafına haksız ve kötü niyetli olarak davalı şirket tarafından kullanılmasından dolayı müvekkilinin maddi ve manevi zarara uğradığından bahisle dava konusu internet sitesinin yargılama süresince yayınının tedbiren durdurulmasına, tecavüzün men'ine, davalının haksız eylemleri nedeni ile 06.04.2016 tarihinden itibaren işletilecek yasal faizi ile birlikte mali hakların ihlali fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla mahkemece tespit edilecek tutarın üç katına kadar maddi tazminat için 1.000,00 TL ve manevi zararının tazmini için 10.000,00 TL tazminata hükmedilmesine karar verilmesini talep ve dava ettiği, 09.02.2020 kayıt tarihli ıslah dilekçesi ile maddi tazminat taleplerini 2.000,00 TL arttırarak toplam 3.000,00 TL maddi tazminat istemiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; müvekkili şirketin internet sitesi yapılması için davacının 29.05.2015 tarihinde müvekkiline teklif mektubu gönderdiğini, davacının 4.250,00 TL karşılığında gerekli bilgi ve belgelerin kendisine ulaşmasını müteakip 35 gün içerisinde tasarı tamamlayacağını belirttiğini, davacının talep ettiği ve internet sitesi için gerekli tüm bilgi ve belgelerin davacıya tedarik edilmiş olmasına rağmen davacının 35 günlük bitirme süresi içerisinde tasarımı tamamlayamadığını ve tasarımı istenildiği gibi yapmadığını, talep edilen düzeltme isteklerini makul süreler içerisinde gerçekleştirmediğini, 17.09.2015 tarihinde kendisine yapılan 1.000,00 TL tutarındaki avans ödemesini iade ederek haklı bir sebep belirtmeksizin projeyi tek taraflı olarak sonlandırdığını, projenin devam ettiği süreçte davacının tasarımı kontrol etmesi, görmesi için müvekkiline sağladığı linkin davacının iddia ettiği www.gunenc.com.tr/proje/akin/#/ linki olmadığını, bahse konu linkin www.findikdesign.com/akinglobal olduğunu ve davacının projeyi sonlandırdığında bu linki de erişime kapattığını, erişime kapalı olan internet sitesi için davacının oluşturduğu kodlara ulaşmanın mümkün olmadığını, ayrıca davacının internet sitesi içeriğinin FSEK kapsamında eser olarak kabul edilemeyeceğini, projenin sonlandırılmasından sonra müvekkilinin hali hazırda hizmet almaya devam ettiği EPOKS Yazılım Bilgisayar Reklam Matbaa Tasarım Elektronik Eğitim Sanayi Limited Şirketi ile anlaştığını ve internet sitesinin mevcuttaki kodlarının bu firma tarafından yazıldığını, davacının tasarımının standart yöntemde olduğunu ve yazılım kodlarının elde etmenin ya da herhangi bir değişiklik ve düzenleme yapmanın mümkün olmadığını savunarak, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davaya konu web sitesinin 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'nun (5846 sayılı Kanun) m.6/11 anlamında veri tabanı sayılabileceği, davalının izinsiz kullanımının 5846 sayılı Kanun'un 21 ve 22 çerçevesinde işleme ve çoğaltma hakkının ihlali olduğu, davacının maddi tazminat talebinin 5846 sayılı Kanun'un m. 70 çerçevesinde değerlendirilmesi gerektiği, manevi tazminat talebi yönünden dosya kapsamında kişilik hakkı ihlaline ya da yasa kapsamında manevi hak ihlaline ilişkin bir delil bulunmadığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulü ile, davacının eser niteliğindeki site tasarımının davalı şirketçe kullanılması ve davacının mali hak ihlali nedeniyle vaki tecavüzün menine, 5846 sayılı Kanun'un m.70/2 uyarınca belirlenen 3.000,00 TL rayiç bedelin tespit tarihi olan 06.04.2016 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline, şartları oluşmayan manevi tazminat talebinin reddine karar verilmiş, karar taraf vekillerince istinaf edilmiştir.
IV. BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davaya konu web sitesinin 5846 sayılı Kanun'un m.6/11 anlamında veri tabanı sayılabileceği ve bu nedenle FSEK korumasından yararlanacağı, davadan önce alınan tespit raporu ve mahkemece aldırılan ve denetime elverişli bulunan 02.08.2018 tarihli ve 31.10.2019 tarihli bilirkişi raporları ile davalının izinsiz kullanımının 5846 sayılı Kanun'un 21 ve 22 çerçevesinde işleme ve çoğaltma hakkının ihlali niteliğinde olduğu anlaşıldığından; mahkemece, vaki tecavüzün men'ine karar verilmesinde ve davacının maddi tazminat talebinin 5846 sayılı Kanun'un m. 70 çerçevesinde değerlendirilerek, belirlenen rayiç değeri üzerinden maddi tazminata hükmedilmesinde isabetsizliğin bulunmadığı, her ne kadar davalı taraf "davaya konu internet sitesi arayüzünde yer alan görsellerin davalının talimatları ile oluşturulduğu, davacının kendisinden bir şey katmadığını" iddia etmiş ise de; bu husus deliller ile ispat edilmediğinden mahkemece bu savunmaya itibar edilmemesinde usule aykırılığın görülmediği, ancak; davacının hak sahibi olduğu eser niteliğindeki web tasarımlarının davalı tarafça haksız olarak kullanılması şeklindeki eser sahipliğinden doğan haklara tecavüzün tespit edilmiş olması karşısında, davacı lehine manevi tazminatın şartlarının bulunduğu gözetilmeksizin, mahkemece yerinde olmayan gerekçe ile davacının manevi tazminat isteminin reddine karar verilmesi usule aykırı olduğu gerekçesiyle davalı vekilinin yerinde görülmeyen istinaf istemlerinin esastan reddine, davacı vekilinin istinaf başvurusunun ise kısmen kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, davanın kısmen kabulü ile, davacının eser niteliğindeki site tasarımının davalı şirketçe kullanılması ve davacının mali hak ihlali nedeniyle vaki tecavüzün menine, 5846 sayılı Kanun'un m.70/2 uyarınca belirlenen 3.000,00 TL rayiç bedelin tespit tarihi olan 06.04.2016 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline, davacının, manevi tazminat isteminin somut olayın özellikleri gözetilerek kısmen kabulü ile 3.000,00 TL manevi tazminatın tespit tarihi olan 06.04.2016 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmiş, karar davalı vekilince temyiz edilmiştir.
V. TEMYİZ İNCELEMESİ
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, eser sahipliğinden kaynaklanan haklara tecavüzün men'i ve maddi - manevi tazminat istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 5846 sayılı Kanun'un 6/11, 21,22 ve 70/2 maddeleri
3. Değerlendirme
İlk Derece Mahkemesince verilen karara yönelik olarak yapılan istinaf başvurusu üzerine 6100 sayılı Kanun'un 355 vd. maddeleri kapsamında yöntemince yapılan inceleme sonucunda Bölge Adliye Mahkemesince esastan verilen nihai kararda, dosya kapsamına göre saptanan somut uyuşmazlık bakımından uygulanması gereken hukuk kurallarına aykırı bir yön olmadığı gibi aynı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ve 371 inci maddelerinin uygulanmasını gerektirici nedenlerin de bulunmamasına göre usul ve yasaya uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI.SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davalı vekilinin temyiz istemlerinin reddi ile Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA, aynı Kanun'un 372 nci maddesi uyarınca işlem yapılmak üzere dava dosyasının İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine, 05.11.2024 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.