"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Konya Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/949 Esas, 2023/2043 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Karaman 1. Asliye Hukuk Mahkemesi (Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi Sıfatıyla)
SAYISI : 2017/62 E., 2021/353 K.
Taraflar arasındaki tasarım hükümsüzlüğü-faydalı model belgesinin iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince asıl davanın kabulüne karşı davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davalı-karşı davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı-karşı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildi. Tetkik hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip, gereği düşünüldü.
KARAR
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin ... numaralı faydalı model belgesinin sahibi olduğunu, Türk Patent ve Marka Kurumu (TÜRKPATENT) nezdinde 22.07.2014 tarihinde başvurusu yapılarak 10 yıl süre ile koruma altına alındığını, faydalı model konusu buluşun Türkiye'de üretilmesi ve pazarlanması konusunda tek yetkilinin müvekkili olduğunu, faydalı modelin tescilinden sonra pek çok işletmece buluşun taklit edilerek üretilmeye başlandığını ve kısa sürede müvekkilinin sahibi olduğu bu buluşa karşı tecavüzün yayıldığını, Karaman Asliye Hukuk Mahkemesi 2016/173 D.İş dosyasında tecavüzün tespitinin yapıldığını, davalının bunun üzerine dava konusu tasarım başvurusunu yaptığını ve 2017/02433 başvuru numaralı tasarımı tescil ettirdiğini, davalının müvekkilinin ürettiği ve faydalı modelini aldığı hortum toplama makinesi üzerine tasarım başvurusunda bulunmasının kötüniyetli olduğunu, davalının tasarımının 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu'nun (6769 sayılı Kanun) 56 ncı maddesi şartlarını taşımadığını, müvekkilinin söz konusu tasarımın konusu hortum toplama makinesini daha önce ürettiğine dair faturaların bulunduğunu ileri sürerek davalı adına tescilli 2017/02433 sayılı 05.04.2017 tarihli tasarımının hükümsüzlüğüne ve sicilden terkinine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı-karşı davacı vekili cevap-dava dilekçesinde; davacının faydalı model belgesinin hukuken korumaya ve müvekkilinin ürettiği makineler açısından kendisine üstün hak sağlamaya yönelik olmadığını, bu tür makinelerin yaklaşık 10 yıldır piyasada yapılıp, satıldığını, davacının 2014 yılında bunu tescil ettirdiğini, bu hali ile tescilin 551 Sayılı Patent Haklarının Korunması Hakkındaki Kanun hükmünde Kararnameye (551 sayılı KHK) aykırı olduğunu, müvekkilinin tasarımı ve makinesi ile davacının faydalı modeli arasında hem teknik hem de şekil açısından farklılıklar olduğunu, müvekkil tasarımına konu olacak şekilde bir tasarımın daha önce piyasaya sunulmamış olduğunu, tasarımdaki teknik özellikler, kullanım özellikleri ve şekil özelliklerinin piyasadaki emsallerinden farklı olduğunu, bu alanda yeni bir özellik olduğunu savunarak asıl davanın reddine; mülga 551 sayılı KHK ve 6769 sayılı Kanun'a aykırı olarak tescil edildiğinden davacı/karşı davalı adına tescilli TR 2014 08635 Y nolu Faydalı Model Belgesinin hükümsüzlüğü ile iptaline ve sicilden terkinine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesince, 2017/02433 başvuru numaralı tasarım görselleri ile 2014/08635 Y numaralı faydalı model belgesinin tarifnamesindeki görsellerin karşılaştırılmasına göre, faydalı model belgesini haiz tarifnamelerdeki görsellere ilişkin ürünün tekli hortum toplama makinesi, 2017/02433 başvuru numaralı tasarım tescilli görsellerinde yer alan ürünün ise yan yana getirilerek üretilmiş ikili/ çift hazneli hortum toplama makinesi olduğu, 2014/08635 Y numaralı faydalı model ile 2017/02433 başvuru numaralı tasarımda yer alan her iki ürünün de hortum toplama makinesi olduğu, kayış, hareket mili, hareket takozu, sarma mili ve mekanizması, kayış gerdirme kolu ve makarası, gergi makaraları, kaydırma ve toplama takozu açısından bütünü oluşturan ögelerin biçimleri, oranları, yerleşimleri ve birbiri ile ilişkileri noktasında benzer oldukları, aralarındaki tek farkın kuyruk milinin uzunluğundan kaynaklandığı, bunun sebebinin ise tasarımın ikili şekilde olabilmesi için kuyruk milinin uzatılmak zorunda olması gerektiği, söz konusu durumun işlevsel açıdan fark yaratması mümkün ise de tarımsal açıdan bunun bir fark yaratmayacağı, mevcut görünümler açısından bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde farklılıklar bulunmadığı, bu sebep ile benzer olarak algılandıkları, davacıya ait faydalı model belgesinin tescil tarihinin 2014 olduğu dikkate alındığında, söz konusu tarihin hükümsüz kılınması istenen 2017 yılına ait tasarım öncesine ait olduğu, hükümsüzlüğü talep edilen tasarım açısından yenilik unsurunun mevcut olmadığı, 2017/02433 başvuru numaralı tasarım tescillinin, dosyaya sunulan bilgi ve belgeler kapsamında yenilik ve ayırt edici özelliklere sahip olmadığı, söz konusu tasarım açısından mevzuatın aradığı anlamda hükümsüzlük şartlarının mevcut olduğu, 2014/08635 Y numaralı faydalı modelin belgesinin yenilik unsurunu içerdiği, faydalı model koruma kapsamının devam ettiği gerekçesiyle asıl davanın kabulüne karşı davanın reddine karar verilmiş, hüküm davalı-karşı davacı vekilince istinaf edilmiştir.
IV. BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Bölge Adliye Mahkemesince, ilk derece mahkemesi kararında usule, yasaya ve kamu düzenine aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davalı-karşı davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiş, karar davalı-karşı davacı vekilince temyiz edilmiştir.
V. TEMYİZ İNCELEMESİ
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Asıl dava, davalı/karşı davacının 2017/02433 başvuru numaralı tasarımının hükümsüzlüğü ile sicilden terkini; karşı dava ise, davacı/karşı davalının TR 2014 08635 Y numaralı faydalı modelin hükümsüzlüğü ile sicilden terkini taleplerine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2.6769 sayılı Kanun'un 5, 6, 83, 89, 141, 142, 143 ve 155 inci maddeleri.
3.Mülga 551 sayılı KHK
3. Değerlendirme
Yapılan yargılama ve saptanan somut uyuşmazlık bakımından uygulanması gereken hukuk kuralları gözetildiğinde İlk Derece Mahkemesince verilen kararda bir isabetsizlik olmadığının anlaşılmasına göre yapılan istinaf başvurusunun 6100 sayılı Kanun'un 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) numaralı alt bendi uyarınca Bölge Adliye Mahkemesince esastan reddine ilişkin kararın usul ve yasaya uygun olduğu kanısına varıldığından Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. SONUÇ: Yukarda açıklanan nedenlerle, davalı-karşı davacının temyiz itirazlarının reddi ile Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA, aynı Kanun'un 372 nci maddesi uyarınca işlem yapılmak üzere dava dosyasının İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine, 18.11.2024 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.