"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi
SAYISI :2023/1280 Esas, 2023/2003 Karar
DAVA TARİHİ :18.03.2016
HÜKÜM :Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ :İstanbul Anadolu 1. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi
SAYISI :2016/55 E., 2022/23 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalılar ... ile ... vekilleri tarafından temyiz edilmekle; temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
KARAR
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde; "..." markasını tescil ettiren, tanınır ve bilinir hale getirenin davacı şirket olduğunu, davacılar ile ... Gıda San. ve Tic. Paz. Ltd. Şti. ve Mehmet Taşyumruk arasında imzalanan sözleşmeler uyarınca markaların davacı şirket tarafından davalı ... Gıda San. ve Tic. Paz. Ltd. Şti.'ye devredildiğini, daha sonra "...+Şekil", "... KAHVESİ", "...", "BEYAZ ...+Şekil" ibareli markaların ... Gıda San. ve Tic. Paz. Ltd. Şti. adına kayıtlı iken 15.11.2011 tarihinde ... Emlak İnş. Oto. San. ve Tic. Ltd. Şti. adına devredildiğini, çok kısa bir süre sonra 21.05.2012 tarihinde ise diğer davalı ... adına devir işlemi olduğunu, davacılar ile davalı ... Gıda San. ve Tic. Paz. Ltd. Şti. ve Mehmet Taşyumruk arasında imzalanan sözleşmelere göre, müvekkili ... Unlu Mamuller Gıda Kuyumculuk ve İnş. San. A.Ş.'nin markayı, davalı ... Gıda San. ve Tic. Paz. Ltd. Şti. firmasına devrettiğini, sözleşmelere göre müvekkili ...'nun isim hakkı ödemeden süresiz olarak 5 adet “... şubesi” açma hakkı bulunduğunu, marka devirleri nedeniyle müvekkilinin "..." markasını kullanmasının şu an imkansız hale geldiğini, bu nedenle dava konusu markaların danışıklı devir ve satışlarının iptal edilmesinde markaların ... Gıda San. ve Tic. Paz. Ltd. Şti. adına dönmesinde müvekkilinin menfaati bulunduğunu, 04.02.2005 tarihli sözleşmeye göre ise bu tarihten itibaren 2 yıl süre ile verilecek bayiliklerden isim hakkı alınacak olursa bu gelirin ...'na ait olacağı hususunda anlaşmaya varıldığı, yine aynı sözleşmeye göre marka hakkı ihlali ile mevcut açılmış davalardan alınacak tazminat bedelinin de ...'na ait olacağı şeklinde ibare yer aldığını, dava konusu markaların danışıklı devir ve satışlarının iptal edilmesinde müvekkilinin menfaati bulunduğunu, bu sebeplerle "...+Şekil", "... KAHVESİ", "...", "BEYAZ ...+Şekil" ibareli markaların ... Gıda San. ve Tic. Paz. Ltd. Şti.'den ... Emlak İnş. Oto. San. ve Tic. Ltd. Şti. 'ye, bu şirketten de ... devir ve satışlarının muvaazalı olduğunun tespiti ile iptaline, markaların tekrar davalı ... Gıda San. ve Tic. Paz. Ltd. Şti. adına geçirilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı ... Gıda San. ve Tic. Paz. Ltd. Şti. (eski unvanı ... Gıda San. ve Tic. Paz. Ltd. Şti.) ile Mehmet Taşyumruk vekili cevap dilekçesinde; öncelikle davanın yetkisiz mahkemede açıldığını, işbu davada markanın sahibinin ... Emlak İnş. Oto. San. ve Tic. Ltd. Şti. olması nedeniyle müvekkillerine husumet yöneltilemeyeceğini, sözleşmeler dikkate alındığında davacı şirketin aktif taraf ehliyetinin bulunmadığını, davacılardan ...'nun isim hakkı ödemeden süresiz olarak 5 adet "... Şubesi" açma hakkının baki olduğunu, marka devri ile bu hakkına halel gelmediğini, markanın devri yapılırken markayı devralan firmanın bu husustan haberdar edildiğini, davacılardan ...'nun sözleşmede bahsi geçen bu hakkını ortadan kaldırıcı herhangi bir işlem yapılmadığını, söz konusu uyuşmazlığın marka hakkına ilişkin değil davacılar ...'nun isim hakkı ödemeden süresiz olarak 5 adet ... şubesi açma hakkına ilişkin olduğunu, davacı ...'nun sözleşmenin yapıldığı tarihten beri isim hakkı ödemeden 5 adet ... Şubesi açma hakkını kullanmadığını savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
2.Davalılar ... ve ... Emlak İnş. Oto. San. ve Tic. Ltd. Şti. vekili cevap dilekçesinde; davanın yetkisiz mahkemede açıldığını, davacı şirketin davada husumetinin bulunmadığını, davacıların iddialarının haksız ve dayanaksız olduğunu, her iki müvekkilinin de markaları devralırken ...'nun sözleşmelerden kaynaklanan haklarını ortadan kaldırıcı hiçbir işlem yapılmadığını, davanın ...'nun isim hakkı ödemeden 5 adet ... Şubesi açma hakkına ilişkin olduğunu savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesince, piyasada gıda sektöründe belli bir tanınmışlığı bulunan "..." esas unsurlu dava konusu markaların, davacı şirket ve ortağı davacı ... tarafından davalı ... Gıda Sanayi ve Ticaret Paz. Ltd. Şirketi (Yeni unvanı ... Gıda San. ve Tic. Paz. Ltd. Şti)'ne devredildiği, aralarında davalı ... Taşyumruk'un ve davalı ... Gıda Sanayi ve Ticaret Paz. Ltd. Şirketininde (Yeni unvanı ... Gıda San. ve Tic. Paz. Ltd. Şti.) bulunduğu bir kısım kişi ve şirketlerle markaların kullanım haklarına dair çeşitli sözleşmeler yapılarak markalar üzerinde davacılara bazı kullanım hakları verildiği, ancak daha sonra bu markaların bilirkişi raporunda da tespit edildiği üzere değerlerinin çok altında kalan 5.000,00 ve 6.000,00 TL bedellerle davalı ... Taşyumruk'un yetkilisi ve ortağı olduğu ... Gıda Sanayi ve Ticaret Paz. Ltd. Şirketi (Yeni unvanı ... Gıda San. ve Tic. Paz. Ltd. Şti.) tarafından Mehmet Taşyumruk'un kardeşleri oldukları nüfus kayıtları ile tespit edilen Hacıkız Taşyumruk ve Fatma Taşyumruk'un ortakları oldukları davalı ... Emlak İnşaat Otomotiv Sanayi ve Ticaret Ltd. Şirketine, onun da kısa bir süre sonra gıda sektöründe ne gibi bir faaliyeti olduğu tespit edilemeyen ve davalı ... Taşyumruk'un eniştesi olan davalı ...'ya devredildiği, bu devirlerin davalıların gerçek iradesini yansıtmadığı, davalı ... Gıda Sanayi ve Ticaret Paz. Ltd. Şirketinin (Yeni unvanı ... Gıda San. ve Tic. Paz. Ltd. Şti.) davacılar ile imzalanan sözleşmelerdeki edimlerinden kaçınmak amacıyla gerçek devir iradesi bulunmadan yaptığı sözleşmeler oldukları, ticaret unvanında "..." ibaresinin yer aldığı davalı şirketin "..." esas unsurlu tüm markalarını hiçbir ticari ve mali zorunluluk bulunmaksızın başka bir şirkete devretmesinin ticari teamüllere uygun olmadığı, tüm bu hususlar hep birlikte değerlendirildiğinde, söz konusu devir işlemlerinin hayatın olağan akışına uymadığı, bu durumun 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun) 2 nci maddesine aykırı ve muvazaalı olduğu, marka devir sözleşmelerinin yazılı yapılması geçerlilik şartı olduğu, görünüşteki devir işlemleri tarafların gerçek iradelerine uygun olmadığı, gizli işlemin ise şekle aykırılıktan dolayı geçersiz olduğu gerekçesiyle marka devir sözleşmelerinde taraf olmayan davalı ... Taşyumruk hakkında açılan davanın usulden reddine, davacıların tescil işlemi tamamlanmayan 2011/44242 numaralı "DEĞIRMEN KAHVESI KAHVENIN ÇEKIMI" markasıyla ilgili dava açmakta hukuki yararları bulunmadığından bu markayla ilgili davanın 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 114 üncü maddesinin birinci fıkrasının h bendi uyarınca usulden reddine, diğer markalarla ilgili davalılar ... Gıda San. ve Tic. Paz. Ltd. Şti., ... Emlak İnş. Oto. San. ve Tic. Ltd. Şti. ile ...'ya karşı açılan davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalılar ... Emlak İnş. Oto. San. ve Tic. Ltd. Şti. ile ... vekilince istinaf edilmiştir.
IV. BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Bölge Adliye Mahkemesince, mahkemenin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davalılar ... Emlak İnş. Oto. San. ve Tic. Ltd. Şti. ile ... vekilinin istinaf isteminin esastan reddine karar verilmiş, karar davalılar ... Emlak İnş. Oto. San. Tic. Ltd. Şti. ile ... vekilince temyiz edilmiştir.
V. TEMYİZ İNCELEMESİ
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, marka devir sözleşmelerinin iptali istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.4721 sayılı Kanun'un 2 nci maddesi.
2.6100 sayılı Kanun'un 114 üncü maddesinin birinci fıkrasının h bendi.
3. Değerlendirme
1.Dava konusu markanın ilk devir tarihi 04.02.2005 tarihinde olup bu devir sözleşmesi kapsamında davacı ...'na ömür boyu kullanması için 5 adet "..." ismini taşıyacak bayi açma ve işletme yetkisi verilmiştir. Devir sözleşmesi sonrasında markayı devralan davacı şirket tarafından marka, bu devirden yaklaşık 7 yıl sonra 15.11.2011 tarihinde davalı ... Emlak İnş. Oto. San. ve Tic. Ltd. Şti.'ne, bu şirket tarafından da 21.05.2012 tarihinde davalı ...'ya devredilmiştir. Davacı ... tarafından ilk devirden ikinci devre kadar geçen süre içerisinde kendisine tanınan bayi açma ve işletme yetkisini hususunda bir başvuruda bulunulmadığı gibi devirler sonrasında devralanlara da dava tarihine kadar herhangi bir başvuru olmayıp ilk devir tarihinin üzerinden aradan 11 yıllık süre geçtikten sonra dava açılmıştır.
Davalılar davaya cevap dilekçelerinde, markanın devralındığı tarihte davacı ...'nun ömür boyu kullanması için 5 adet "..." ismi taşıyacak şube açma ve işletme yetkisini bilerek markayı devraldıklarını ancak kendilerine bu konuda herhangi bir başvuru yapılmadığını beyan etmiştir. Dolayısıyla tüm süreç ve davalıların beyanları da dikkate alındığında davacının sözleşme ile lehine olan haklarına halel gelmediği anlaşıldığından davanın reddi gerekirken salt muvazaa varlığından hareketle yazılı gerekçe ile karar verilmesi doğru görülmemiş, kararın bu nedenle bozulması gerekmiştir.
2.Bozma sebebine göre davalılar ... Emlak İnş. Oto. San. Tic. Ltd. Şti. ile ... vekilinin diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına karar verilmiştir.
VI. SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalılar ... Emlak İnş. Oto. San. Tic. Ltd. Şti ile ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile İlk Derece Mahkemesince verilen karara yönelik istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULARAK KALDIRILMASINA, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalılar ... Emlak İnş. Oto. San. Tic. Ltd. Şti ile ... vekilinin diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, 6100 sayılı Kanun'un 373 üncü maddesinin birinci fıkrası uyarınca dava dosyasının İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, peşin alınan temyiz karar harcının istekleri halinde ilgililere iadesine, 24.12.2024 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.