"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/303 Esas, 2023/1594 Karar
HÜKÜM : Kısmi kabul
İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul 21. Asliye Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2020/132 E., 2021/732 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
KARAR
I. DAVA
Davacı vekili, müvekkili ... adi ortaklığı ile davalı arasında ... Marka Jumbo Delici İş Makinesi'nin kiralanması ve iş makinesinin devrine ilişkin 23.08.2016 tarihinde Finansal Kiralama Sözleşmesi akdedildiği, sözleşme şartlarına istinaden kira bedellerinin tamamı ile devir bedelinin eksiksiz bir şekilde davalıya ödendiği, bu duruma rağmen iş makinesinin davalı tarafından devredilmediğini, devrin gerçekleşmemiş olması nedeniyle iş makinesi üzerindeki mülkiyet ve tasarruf hakları kısıtlanmış olduğundan ortaklığın büyük zarara uğradığını ileri sürerek, ... marka, ... tipi, şase seri no: AV014A046, motor seri no: 08893678 ve 34-00-14-7734 tescil plakalı 2014 model iş makinesinin mülkiyetinin ortakların isimlerine ayrı ayrı yer verilmesi suretiyle ... iş ortaklığı adına tesciline, fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak üzere şimdilik 12.000,00 TL+KDV'nin, 06.08.2019 tarihinden itibaren işleyecek en yüksek banka mevduat faizi ile birlikte ödenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili, davacı şirketin mülkiyeti müvekkil şirkete ait olan malları belirli bir finansal kira bedeli karşılığında finansal kiracı sıfatıyla sadece kullanma hakkına sahip olduğunu, davacı ... İnş. Taah. Müh. San. ve Tic. Ltd. Şti.'nin müvekkil şirket ile imzaladığı başka finansal kiralama sözleşmesi nedeniyle müvekkil şirkete borcu olduğundan, bu borcu ödenmeden satın alma hakkının doğmasının mümkün olmadığını, müvekkil şirketin davacıların dava konusu taleplerine karşı kanundan doğan hapis hakkını ileri sürdüğünü, adi ortaklık ilişkisinin belirli bir amaç için tesis edildiğinden bu işin tamamlanması halinde adi ortaklığın tasfiye edilmesi gerektiği, davacı adi ortaklığın ise tasfiyesini gerçekleştirmeyerek müvekkil şirket gibi alacaklıların alacağının tahsilini kötü niyetle önlemeye çalıştığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk derece mahkemesince, adi oraklığın tüzel kişiliği olmasa da sözleşmede taraf olarak yer aldığı, yapılan bilirkişi incelemesinde davaya konu sözleşmeyle ilgili bir borcun kalmadığının tespit edildiği, adi ortaklığın başka bir borca kefaleti olmadığı, ortaklardan ... şirketinin bir kefalet sorumluluğunun bulunmadığı, dolayısıyla sözleşmedeki takas-mahsup ve hapis hakkı şartlarının gerçekleşmediği, adi ortaklardan birinin başka bir sözleşmeyle ilgili borcu olmasının adi ortaklığın borcu olarak kabul edilmeyeceği, adi ortaklardan birinin kiraya verene bir borcu var ise, ancak adi ortaklığın tasfiye payından tahsilinin mümkün olduğu, davaya konu makinenin davacılardan alınmadığı, kullanım hakkının kısıtlanmadığı, bu nedenle bir zarar oluştuğuna dair bir delil de sunulmadığı gerekçesiyle, davacıların tazminata ilişkin talebinin reddine, davacıların mülkiyete ilişkin davasının kabulü ile, davaya konu ... marka, Jumbo tipi, şase seri no: AV014A046, motor seri no: 08893678, tescil plaka no: 34-00-14-7734 olan 2014 model iş makinasının mülkiyetinin davalıdan alınarak davacı ...-... iş ortaklığı adına tesciline karar verilmiş ve bu karara karşı davalı vekilince istinaf kanun yoluna başvurulmuştur.
IV. İSTİNAF
Dosya kapsamı, mevcut delil durumu ve ileri sürülen istinaf sebepleri dikkate alındığında mahkemenin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı, davacı adi ortaklığın davalı ... şirketine, gerek taraflar arasındaki finansal kira sözleşmesinden ve gerekse başka hukuki ilişki nedeniyle herhangi bir borcunun bulunmadığı, adi ortaklığı oluşturan ortaklardan birinin borcundan dolayı adi ortaklığın doğrudan sorumluluğunun bulunmadığı, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun (6098 sayılı Kanun) 638/2 maddesi uyarınca adi ortaklığın sorumluluğunun tasfiye payı ile sınırlı olduğu anlaşılmakla, davalı vekilinin yerinde görülmeyen istinaf isteminin esastan reddine karar verilmiş ve karar davalı vekilince temyiz edilmiştir.
V. TEMYİZ
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, finansal kiralama sözleşmesine konu makinenin davacı adına tescili ve tazminat istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2.6098 sayılı Kanun'un 638 inci maddesi.
3.6361 sayılı Finansal Kiralama Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu'nun 31 inci maddesinin birinci fıkrası.
3. Değerlendirme
Yapılan yargılama ve saptanan somut uyuşmazlık bakımından uygulanması gereken hukuk kuralları gözetildiğinde İlk Derece Mahkemesince verilen kararda bir isabetsizlik olmadığının anlaşılmasına göre yapılan istinaf başvurusunun 6100 sayılı Kanun'un 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) numaralı alt bendi uyarınca Bölge Adliye Mahkemesince esastan reddine ilişkin kararın usul ve yasaya uygun olduğu kanısına varıldığından Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. SONUÇ: Yukarda açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA, aynı Kanun'un 372 nci maddesi uyarınca işlem yapılmak üzere dava dosyasının İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine, 23.12.2024 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.