"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/110 Esas 2022/197 Karar
HÜKÜM : Ret
Mahkemece bozmaya uyularak verilen karar davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
KARAR
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde;müvekkili gemi adamının Malta bayraklı "..." isimli gemide bosum (reis) rütbesiyle çalışırken 03.09.2003 tarihinde Hong Kong'da iş kazası geçirdiğini ve sol bacağının koptuğunu, ... gemisinin donatanı/işletenin yurt dışında mukim şirketler olduğunu, davalı ... Gemi Acentelik Hizm. ve Tic. Ltd. Şti.'nin işveren, davalı ... Mutual Insurance Association Ltd.'nin ise geminin mali mesuliyet sigortacısı olduğunu, gemi donatanı/işleteninin işçi sağlığı ve güvenliği açısından gerekli güvenlik önlemlerini almadığını, müvekkili gemi adamının ise kazanın gerçekleşmesinde herhangi bir ihmal ve kusurunun bulunmadığını ileri sürerek, donatanı ve işleteni yabancı, Malta bayraklı ... isimli geminin ülke karasularını terk etmesi ve müvekkil alacaklarının teminatsız kalma tehlikesi nedeniyle teminatsız olarak ihtiyati tedbir kararı verilerek seferden men edilmesini, davanın kabulü ile 100.000,00 TL manevi tazminat ve 148.965,50 USD maddi tazminatın ödeme tarihindeki kur üzerinden ve 03.09.2003 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini, ... Gemisi üzerinde kanuni rehin hakkı tesisine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı ... Gemi Acentelik Hizm. ve Tic. Ltd. Şti. vekili cevap dilekçesinde, müvekkilinin ne davacının işvereni ne de kazanın meydana geldiği geminin donatanı olduğunu, bu nedenle husumet yöneltilemeyeceğini savunarak davanın reddini istemiştir.
2.Davalı ... Mutual Insurance Association Ltd. vekili cevap dilekçesinde, yetkili mahkemenin İngiltere Mahkemeleri olduğunu, müvekkilinin, kazanın meydana geldiği geminin kulüp sigortacısı olduğu, üçüncü kişinin doğrudan dava açma hakkının bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
3.Diğer davalı vekili cevap dilekçesinde, müvekkilinin davalı sigorta şirketinin veya ... Gemisi'nin mümessili, acentesi, temsilcisi, donatanı veya sigortacısı olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III.MAHKEME KARARI
Mahkemece bozma ilamına uyularak, dosya kapsamı ile dava dilekçesine göre, davacının açtığı maddi ve manevi tazminat davasında doğrudan işveren sıfatıyla husumet yönelttiği davalı ... Gemicilik Ltd Şirketinin davacının işvereni olduğu davacı tarafından ispatlanamadığından bu davalı hakkındaki davanın pasif husumet ehliyeti yokluğundan reddine karar verilmesi gerektiği, ... Gemisi mali mesuliyet sigortacısının Türkiye temsilcisi olduğu belirtilerek davalı ...... Mümessillik Anonim Şirketine karşı açılmış olan davada davalının pasif husumet ehliyetinin bulunup bulunmadığı değerlendirmesinde; davalı sigorta şirketinin kulüp sigortacısı olduğu, kulüp sigortasının üye donatanın tekne sigortası kapsamına girmeyen üçüncü şahıslara karşı doğan sorumluluk ve menfaatlerini karşılıklı sigorta ilkeleri gereğince sigortaladığı bir deniz sigortası türü olduğu, kulüp sigortacısı aleyhine dava açılabilmesi için kulüp sigorta sözleşmesi şartlarına göre üyenin zarar gören üçüncü kişinin zararını tamamen karşılaması ve bu nedenle mal varlığında somut bir eksilmenin meydana gelmesi gerektiği, üyeye yöneltilmiş tazminat talepleri karara bağlanmadan üyenin kulübüne başvurulması mümkün olmadığı gibi üçüncü şahısların da kulübe başvurmasının mümkün olmadığının öğreti ve uygulamada tartışmasız olarak kabul olunduğu, bu itibarla davalı P&I kulüp sigortacısı ile yine P&I Kulüp sigortacısının Türkiye temsilcisi olduğundan bahisle husumet yöneltilen ... şirketinin pasif husumet ehliyetlerinin bulunmadığı saptanmış, davalı kulüp sigortacısının Türkiye temsilcisi olarak husumet yöneltilen ... şirketi hakkındaki davanın pasif husumet ehliyeti yokluğundan reddine karar verilmesi gerektiği, davalı ... Mutual Insurance Association Ltd. Şti. aleyhine açılan dava bakımından, bu davalı vekilinin cevap dilekçesinde müvekkili şirketin İngiltere ülkesinde yerleşik olduğunu, HUMK 9 maddesine göre bu yer mahkemelerinin davaya bakmakta yetkili olduğunu bildirmiş, toplanan delillere göre davalı şirketin yerleşim yerinin İngiltere ülkesinde olduğu, davanın bu davalının yerleşim yeri mahkemesinde yani yetkili mahkemede açılmadığı anlaşıldığından bu davalı hakkındaki davanın yetki nedeniyle usulden reddine karar vermek gerektiği gerekçesiyle davalı ... Gemicilik .. Ltd. Şti. yönünden davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine,... Gemisi Mali Mesuliyet Sigortacısı The London Steam Ltd. Türkiye Temsilcisi ... Mümessillik Şti. yönünden davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine, ... Gemisi Mali Mesuliyet Sigortacısı The London Steam Ltd yönünden davanın yetki nedeniyle usulden reddine, karar verilmiş, hüküm davacı vekilince temyiz edilmiştir.
IV. TEMYİZ İNCELEMESİ
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, yabancı bayraklı gemide meydana gelen iş kazası nedeniyle uğranılan maddi ve manevi zararların tazmini istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 9 ncu maddesi.
3. Değerlendirme
Dosyadaki yazılara, mahkemece uyulan bozma kararı gereğince hüküm verilmiş olmasına ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacı vekilinin bütün temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
V.SONUÇ: Davacı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA, dosyanın Mahkemesine gönderilmesine, aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine, 07.11.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.