"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/786 Esas, 2022/182 Karar
HÜKÜM : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Kocaeli 2. Asliye Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2019/271 E., 2020/308 K.
Taraflar arasındaki tazminat davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekilinin Ziraat Bankası .... Şubesinden taşınmaz üzerine inşa etmek istediği büyükbaş hayvan ahırı için kredi kullandığını, bankadan kullanılan her türlü konut kredisinde olduğu gibi müvekkilinin kullandığı kredi nedeniyle de kredinin konusunu oluşturan büyükbaş hayvan ahırı ve eklentilerini kapsayan 2.100 m2 kapalı alan "zorunlu" tutulmak suretiyle davalı ... şirketinin yangın sigortası ile sigortalandığını, müvekilinin lehtarı olduğu Ziraat Sigorta'nın 32489... poliçe nolu - 03.03.2017 başlangıç tarihli sigorta poliçesi ile dava konusu taşınmaz üzerine kurulu olan tesisin 2.100 m2 kapalı alanına isabet eden büyükbaş hayvan ahırı - samanlık - lojmandan oluşan bölümüne sigorta edildiğini, tesisin bulunduğu bölgede 21.09.2017 tarihinde şiddetli fırtına ile birlikte yağan şiddetli yağmur ve dolu sırasında gerek binaların çatılarında gerekse binalar içerisinde bulunan saman-ot-yem vb. hayvansal yiyeceklerin hasar gördüğünü, hasar sonrası davalı ... şirketinin derhal bilgilendirilmiş olduğunu, ekspertiz görevlendirilmesi yapıldığını, bu incelemede aciliyet nedeniyle derhal hasar müvekkil tarafından giderildiğini, sonrasında sigorta şirketinin ekspertiz incelemesi sonucu "dolu" nun sigorta poliçesi kapsamı dışında olduğu gerekçesi ile tazminat taleplerinin reddedildiğini, davalı ... tarafından sigorta poliçesi kapsamında olduğu halde hasarlarının tazmin taleplerinin reddinin yasal düzenlemelere aykırı olduğunu ileri sürerek poliçe kapsamındaki binalarda meydana gelen çatı yenilemesi nedeniyle uğranılan 85.000,00 TL ile su basması sonucu oluşan 25.000,00 TL saman, ot silajı ve kuru yem hasar bedeli olmak üzere toplam 105.000,00 TL hasar bedelinin fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile olay tarihinden itibaren işlemiş ticari faizi ile birlikte davalı ... şirketinden tazminine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının aktif husumet ehliyeti bulunmadığını, davacının talepte bulunabilmesi için ancak dain ve mürtehin sıfatını taşıyan Ziraat Bankası .../... şubesinin açık muvafakatini alması gerekmekte olup, bu muvafakat alınmadan müvekkil şirket aleyhine dava açılmasının mümkün olmadığını, mezkur poliçede meydana gelen zarara ilişkin teminat bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacının dava dışı Ziraat Bankası Kandıra Şubesinden Kandıra Süllü Köyü Cevizpınarı mevkii 102 ada 176 parsel (yeni 177 parsel) sayılı 15.757,48 m² yüzölçümlü gayrimenkul üzerine inşa etmek istediği büyükbaş hayvan ahırı için kredi kullandığı, kredi kullanımı esnasında kredi konusunu oluşturan Büyük/küçük Baş ağıl-mandıra için 2100 m² lik alan için Ziraat Klasik Ticari Yangın Sigorta Poliçesi düzenlendiği, 21.09.2017 tarihinde Ağıl/Mandıranın bulunduğu Kandıra'da şiddetli fırtına ve yağmur ile birlikte yağan dolu nedeni ile mandıra binasının çatısında ve binanın içinde bulunan saman, ot, yem gibi hayvansal yiyeceklerin hasar gördüğünü, zararın tahsili için davalı ... şirketine yapılan başvurunun zararın poliçe kapsamı dışında olduğu belirtilerek reddedildiğini beyan edildiği, yapılan keşif sonrası hazırlanan bilirkişi raporunda da poliçede dolu teminatının verilmediği ve bu bağlamda oluşan hasarın teminat dışı kaldığının belirtildiği, söz konusu raporun usul ve yasaya uygun olarak hazırlanması ve denetime elverişli olması nedeniyle mahkemelerince hükme dayanak alınması gerektiği ve bilirkişi raporu doğrultusunda davanın reddine karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; 21.09.2017 tarihinde müvekkilinin maliki olduğu büyükbaş hayvan çiftliğinin bulunduğu yörede meydana gelen ve binalarda hasara neden olan doğal afet olmasına rağmen sigorta poliçesinin kapsamı dışında kaldığı gerekçesiyle davanın reddinin hukuka, hayatın olağan akışına, hak ve nesafet kurallarına aykırı bulunduğunu, davaya konu 03.03.2017 başlangıç tarihli sigorta poliçesinin adı “yangın sigorta poliçesi” olarak adlandırılmış olmasına rağmen; sigortalı mahallin bulunduğu bölge için risk oluşturmayan bir çok rizikoyu da kapsadığını, dava dayanağını oluşturan sigorta poliçesinin başlığının ”ziraat klasik ticari yangın sigorta poliçesi” olması nedeniyle ilk bakışta bu poliçenin sadece ”yangın” rizikosunu içerdiği düşünülse de, bu sigorta poliçesi yangın – hırsızlık – yanardağ patlaması ve lav püskürmesi dahil doğal afetler ile toplumsal olayları bile içeren geniş bir kapsama sahip bulunduğunu, sigorta poliçesinin 4. sayfasında “kapsam dışı kalan haller” başlığı altında sigorta kapsam dışı durumlar sınırlı sayıda belirtildiğini, bu hususları hiç değerlendirmeye tabi tutmayan/değerlendirme dışı bırakan bilirkişi raporu dayanak alınarak hüküm kurulmasının eksiklik olduğunu, sigorta poliçelerinin sigorta şirketlerinin tek taraflı olarak hazırladıkları ve üzerinde sigortalının iradesi ve istekleri ile değişiklik/ düzenleme yapılmasına izin verilmeyen sözleşmeler olduğunu ileri sürerek kararın kaldırılmasını istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile tarafların delilleri, bilirkişi raporu ve poliçe hükümleri dikkate alındığında dolu nedeniyle oluşan hasarın poliçe teminatı dışında olduğunun anlaşılmasına göre İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmadığı, davacının istinaf sebeplerinin yerinde olmadığı gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava , Ziraat Klasik Ticari Yangın Sigorta Poliçesinden kaynaklı tazminat istemine ilişkindir. .
2. İlgili Hukuk
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun (6102 sayılı Kanun) 1409 uncu maddesi.
3. Değerlendirme
Dava, Klasik Ticari Yangın Sigorta Poliçesine dayalı tazminat istemine ilişkindir. Mahkemece bilirkişi raporuna itibar edilerek sigortalı yerde oluşan hasarın poliçe güvencesinin kapsamı dışında kaldığı poliçede dolu teminatının verilmediği gerekçesiyle dava reddedilmiş ise de taraflar arasındaki 03.03.2017 başlangıç tarihli sigorta poliçesinin teminatlar başlığı altında fırtına teminatının verildiği, teminat kapsamı dışında kalan haller arasında dolu rizikosunun teminat kapsamı dışında tutulduğuna ilişkin herhangi bir hüküm bulunmamaktadır. Dosya içerisinde bulunan meteoroloji yazsına göre bölgede riziko tarihinde kuvvetli dolu yağışının olduğu ayrıca bu hususun eksper raporunda da belirtildiği görülmüştür. Nihayetinde eksper raporunda poliçede dolu teminatı verilmediği ödeme yapılmaması belirtilmiş ise de yukarıda belirtildiği gibi poliçede teminat dışı haller arasında dolu hasarının gösterilmemiş olması karşısında 6102 sayılı Kanun'un 1409 uncu maddesinin ikinci fıkrası gereğince rizikonun teminat dışı olduğunu ispat yükü üzerinde bulunan davalı ... ispat yükünü yerine getirememiştir. Bu durumda Mahkemece hasarın teminat kapsamında olduğunun kabulü ile sigortacının sorumlu olacağı zarar tutarının belirlenmesi gerekirken yazılı şekilde davanın reddine karar verilmesi doğru olmamış, kararın bozulması gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
15.04.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.