"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/910 Esas, 2024/232 Karar
HÜKÜM : Başvurunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Bakırköy 1. Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/156 E., 2023/58 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı asıl ve birleşen 2016/185 E. sayılı dosya davalıları ile birleşen 2016/130
E. sayılı dosya davacısı vekili tarafından temyiz edilmekle; temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
KARAR
I. ASIL ve BİRLEŞEN DAVALAR
1. Davacı vekili asıl dava dilekçesinde; müvekkilinin 2003/03747 numaralı sünnet külotu tasarımının sahibi olduğunu, davalılardan ... Tekstil Paz. San. Tic. Ltd. Şti.’nin (... Tekstil) “BABYJEM” markası ile üretip sattığı ve diğer davalının da adına işlettiği www.unnado.com web sitesi üzerinden “atılabilir sünnet külotu” adıyla sattığı ürünün müvekkilinin tasarımı ile bilgilenmiş kullanıcı nezdinde ayırt edilemeyecek derecede benzer olup müvekkilinin tasarımına tecavüz teşkil ettiğini ileri sürerek tecavüzün tespiti ile durdurulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
2. Davacı vekili birleşen 2016/185 E. sayılı dosyanın dava dilekçesinde; asıl davada olduğu gibi ... Tekstil'ce üretilip satılan sünnet külotunun müvekkilinin tasarımına tecavüz teşkil ettiğini, bu ürünün diğer davalı ... Tic. Paz. A.Ş.’nin (ATM A.Ş.) ... Baby adlı mağazasında satışa sunulduğunu bu durumun tasarım hakkına tecavüz teşkil ettiğini ileri sürerek tecavüzün tespiti ile durdurulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
3. Davacı vekili birleşen 2016/130 E. sayılı dosyanın dava dilekçesinde; davalının 2003/03747 numarayla tescilli endüstriyel tasarımının yenilik ve ayırt edicilik vasfı bulunmadığını ileri sürerek davalı adına tescilli 2003/03747 numaralı endüstriyel tasarımın hükümsüzlüğüne karar verilmesini talep etmiştir.
II. ASIL ve BİRLEŞEN DAVAYA CEVAP
1.Asıl ve birleşen 2016/185 E. sayılı davada davalı 3 E Tekstil vekili asıl ve birleşen 2016/185 E. sayılı davaya cevap dilekçesinde; müvekkilinin üretimini yaptığı ve satışa sunduğu sünnet külotunun harcıalem bir tasarım olduğunu, ilgili sünnet külotu ürününün yurtdışında patentlendiğini, davacının kötüniyetli hareket ettiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
2.Asıl davada davalı ... Bilgi Teknolojileri ve Sistemleri A.Ş. (... A.Ş.) vekili asıl davaya cevap dilekçesinde; müvekkilinin elektronik ticaret alanında faaliyet gösterdiğini, müvekkilinin internet sitesinde farklı tedarikçilerin müvekkilinin sağladığı alanda satış yaptıklarını, birçok tedarikçinin yanı sıra diğer davalı ... Tekstil'e de ürünlerin pazarlama ve satışını yapmak için internet platformunda yer sağladığını, sadece yer sağlayıcı olan müvekkilinin içerikten sorumlu tutulamayacağını, herhangi bir tedarikçinin ürününün bir endüstriyel tasarımın haklarını ihlal edip etmediğini araştırmasının mümkün olmadığını bu yönde bir yükümlülüğünün de bulunmadığını, müvekkilinin eldeki dava açılana dek yazılı veya sözlü herhangi bir ihtarname almadığını, dava dilekçesinin tarafına tebliği itibariyle diğer davalı ... Tekstil'den tedarik ettiği davaya konu ürünlerin satışına da son verdiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
3.Birleşen 2016/185 E. sayılı davada davalı ...Ş. vekili birleşen 2016/185 E. sayılı davaya cevap dilekçesinde; müvekkilinin dava konusu "BABYJEM" markalı sünnet külotunu davalı ... Tekstil ile imzaladığı tedarik sözleşmesine dayalı olarak ve fatura karşılığında satın aldığını, dava konusu ürünlerin taraflar arasında ihtilaf ve herhangi bir ihtiyati tedbir kararının mevcut olmadığı 13.05.2016 ile 16.05.2016 tarihlerinde satın alındığını savunarak davanın reddini istemiştir.
4.Birleşen 2016/130 E. sayılı davada davalı Lts Tekstil San ve Tic. Ltd. Şti. vekili cevap dilekçesinde; müvekkiline ait endüstriyel tasarımın yenilik ve ayırt edicilik vasfına haiz olduğunu, daha önceden aynı mahkemede görülmüş olan 2012/147 E. ve 2010/65 E. sayılı dosyaların da bu hususta kesin delil niteliği taşıdığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile asıl davada davacı adına tescilli 2003/03747 tescil numaralı tasarımın geçerli olduğu, davacı tasarımı ile benzer ürünlerin davalı ... Tekstil tarafından üretilip davalı ... A.Ş. aracılığı ile satışa arzedildiği, bu durumun davacının tasarımdan doğan haklarını ihlal ettiği, birleşen 2016/185 E. sayılı dosya yönünden; davalı ... Tekstil tarafından üretilen ve davalı ...Ş. aracılığı ile satışa arzedilen ürünlerin davacının tescilli tasarımı kapsamında olup, tasarımdan doğan haklarını ihlal ettiği, davalı ... A.Ş. vekili müvekkilinin yer sağlayıcı olması nedeniyle sorumlu olmadığını savunmuşsa da, denetime ve hükme elverişli görülen bilirkişi raporuyla da tespit edildiği üzere dava ve olay tarihi itibariyle davalının iş modeli itibariyle yer sağlayıcı olarak tanımlanmasının mümkün olmadığı, zira davalı yanca işletilen www.unnado.com alan adlı web sitesinde iş modeli açıklanarak üçüncü kişi şirketlerle yapılan tedarik sözleşmeleriyle bir takım bebek ve çocuk ürünlerinin işleticisi ve sahibi olduğu web sitesi üzerinden satışa sunulduğu, dolayısıyla bu davalının yer sağlayıcı olarak kabul edilemeyeceği, birleşen 2016/130 E. sayılı dosyası yönünden; bilirkişi raporunda belirtildiği üzere, davacı-davalı adına tescilli 2003/03747 tescil numaralı tasarımın başvuru tarihi itibariyle yenilik ve ayırt edicilik unsurunu taşıdığı gerekçesiyle asıl davanın kabulü ile davalıların davacı adına tescilli 2003/03747 tescil numaralı tasarıma tecavüzünün tespitine ve durdurulmasına, birleşen 2016/185 E. sayılı davanın kabulü ile davalıların davacı adına tescilli 2003/3747 tescil numaralı tasarıma tecavüzünün tespitine ve durdurulmasına, birleşen 2016/130 E. sayılı davanın ise reddine karar verilmiş, hüküm asıl ve birleşen 2016/185 E. sayılı dosya davalıları ile birleşen 2016/130 E. sayılı dosya davacısı vekillerince istinaf edilmiştir.
IV. İSTİNAF
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile birleşen 2016/130 E. sayılı hükümsüzlük davasında davacı tarafça yenilik kırıcı olarak bildirilen patent belgeleri ve internet üzerinden araştırma da dahil olmak üzere mesnet alınan patent, faydalı model ve tasarımlar karşısında dava konusu tasarımın yenilik ve ayırt edicilik vasfına sahip olduğunun bilirkişilerce tespit edildiği ve alınan raporun denetime uygun olduğu, bu dava için kesin hüküm teşkil etmese de davaya konu 2003/03747 tescil numaralı tasarımın hükümsüz kılınması için daha önce açılan başka davaların da reddine karar verildiğinden birleşen bu davanın reddinin isabetli bulunduğu; asıl ve birleşen 2016/185 E. sayılı davanın davalısı ... Tekstil vekilinin bu davalarla ilgili istinaf taleplerine gelince; tasarımların benzerliği incelenirken farklılıklarından daha çok benzer yönlerinin dikkate alınması gerektiği, bu doğrultuda inceleme yapan ve denetime elverişli bulunan bilirkişi raporundan anlaşıldığı üzere davacının tasarımının standart külot formunda olmasına rağmen davalının ürününün paçalı olmasının küçük ayrıntı olduğu, bu özelliğin davalının ürününü davacının tasarımından farklılaştırmaya yetmediği, öte yandan davalı ... Tekstil adına tescilli 2014/09050 ve 2015/05386 numaralı tasarımlarla dava konusu kullanımın farklılık arz ettiğinin de bilirkişilerce tespit edildiği, davalı ... A.Ş. vekilinin istinafına gelince; yer sağlayıcının internet ortamında, hizmet ve içerikleri barındıran sistemleri sağlayan veya işleten gerçek veya tüzel kişiler olduğu, davalının internet sitesi üzerinde yapılan bilirkişi incelemesinde ürünlerin üretici firmalardan davalı şirket tarafından alınarak tüketiciye ulaştırıldığı, başka kişi veya firmalara internet sitesinde satış platformu sağlayacak şekilde bir işleyişinin olmadığı, ürünleri bizzat tedarik ettiği üretici firmaların farklı firmalar olmasının davalı şirketi yer sağlayıcı yapmayacağı, bu nedenle yaptığı satışların başkasına ait sınai haklara tecavüz teşkil etmesi halinde 6563 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’un 9. maddesi uyarınca herhangi bir bildirim yapılmasına gerek olmaksızın sorumlu olacağı, davalı ...Ş.'ye ait satış mağazasında ve davalı ... A.Ş.'ye ait internet sitesinde “BABYJEM” markası ile satışa sunulan ürünlerin davacıya ait 2003 03747 tescil numaralı tasarımın koruma kapsamında kaldığı, dava tarihinde yürürlükte olup somut olaya uygulanacak 554 sayılı Endüstriyel Tasarımların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin (554 sayılı KHK) 48/1-a hükmü uyarınca bu tasarımların aynısının veya belirgin bir şekilde benzerinin satışının yapılmasının tasarım hakkına tecavüz teşkil edeceği, davalıların bu eylemden sorumlu oldukları gibi tasarımın başkası adına tescilli olduğunu bilip bilmemelerinin tasarım hakkına tecavüzün tespiti ve önlenmesi davasında etkili olmadığı, davalıların kusurunun aranmasına gerek bulunmadığı, davalı ...Ş.'nin diğer davalı ... Tekstille yaptığı tedarik sözleşmesindeki ürünlerle ilgili ihlallerden tedarikçinin sorumlu olacağına dair hükümlerin ise iç ilişkide uygulanabileceği kusursuzluk savunmasının ancak maddi ve manevi tazminat talepleri için değerlendirilebileceği gerekçesiyle asıl ve birleşen 2016/185 E. sayılı dosya davalıları ile birleşen 2016/130 E. sayılı dosya davacısı vekillerinin istinaf istemlerinin ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiş, hüküm asıl ve birleşen 2016/185 E. sayılı dosya davalıları ile birleşen 2016/130 E. sayılı dosya davacısı vekillerince temyiz edilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Dava ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, asıl ve birleşen 2016/185 E. sayılı davaların davalısı ... Tekstil tarafından üretilip asıl davada davalı ... A.Ş.'nin içerik ve hizmet sağlayıcı olduğu iddia edilen internet sitesinde ve birleşen 2016/185 E. sayılı davanın davalısı ATM A.Ş.'nin işlettiği ... Bebe adlı mağazalarda satışının davacı adına tescilli endüstriyel tasarıma tecavüz niteliği taşıyıp taşımadığı, birleşen 2016/130 E. sayılı davada ise asıl ve birleşen 2016/185 E. sayılı davada davacı şirketin bu davalarına dayanak tasarımının yenilik ve ayırt edicilik kriterine sahip olup olmadığı ve buradan hareketle dayanak tasarımın hükümsüzlüğünün gerekip gerekmediği noktalarında toplanmaktadır.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Yapılan yargılama ve saptanan somut uyuşmazlık bakımından uygulanması gereken hukuk kuralları gözetildiğinde İlk Derece Mahkemesince verilen kararda bir isabetsizlik olmadığının anlaşılmasına göre yapılan istinaf başvurusunun 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (HMK) 353/1-b(1) hükmü uyarınca Bölge Adliye Mahkemesince esastan reddine ilişkin kararın usul ve yasaya uygun olduğu kanısına varıldığından Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, asıl ve birleşen 2016/185 E. sayılı dosya davalıları ile birleşen 2016/130 E. sayılı dosya davacısı vekillerinin temyiz itirazlarının reddi ile Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın HMK'nın 370/1 hükmü uyarınca ONANMASINA, aynı Kanun'un 372. maddesi uyarınca işlem yapılmak üzere dava dosyasının İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, temyiz harçları peşin alındığından başkaca harç alınmasına mahal olmadığına, 17.02.2025 tarihinde kesin olarak oy birliğiyle karar verildi.