"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2023/657 Esas, 2023/902 Karar
HÜKÜM : Asıl davanın kısmen kabulü, birleşen davanın reddi
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda, Mahkemece asıl davanın kısmen kabulüne, birleşen davanın reddine karar verilmiştir.
Karar, asıl davalı .... ve Tic. A.Ş. vekili ile asıl davada davalı-birleşen davada davacı ... San. A.Ş. vekili
tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre ve diğer usul eksiklikler yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1.Asıl davada davacı vekili; müvekkilinin davalılardan ... Nak. ve Tic. A.Ş. ile yaptığı 26.01.2004 tarihli kira sözleşmesiyle kendisine ait çekici ve römorku bu şirkete kiraladığını, davalılardan ... Ambalaj San. A.Ş.'nin davalılardan ... ile 27.04.2007 tarihli bir taşıma sözleşmesi imzaladığını, söz konusu sözleşmede taşınacak yükün kuru yük olduğuna dair beyanda bulunduğunu, üst taşıyıcı durumundaki Zehra Sarı'nın da alt taşıyıcı olarak davalı .... ve Tic. A.Ş. ile aynı tarihli taşıma sözleşmesi imzaladığını, bu taşıma sözleşmeleri uyarınca davalı ... San. A.Ş.'ye ait yükün Almaata'ya taşınma işinin müvekkiline ait çekici ve römork ile yapıldığını, bu taşıma sırasında 20.05.2007 tarihinde Kazakistan'da seyir haindeyken çekici, römork ve yükün yandığını, davalıların taşınan yüke ilişkin yanıltıcı bilgi vermeleri ve yükün güvenli bir biçimde taşınmasına ilişkin gerekli önlemleri almamaları sonucunda müvekkilinin zararına sebebiyet verdiklerini ileri sürerek, fazlaya dair haklar saklı kalmak kaydıyla çekici ve römorkun bedeli ile müvekkilinin kazanç kaybına binaen şimdilik 10.000,00 TL'nin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiş, 01.02.2013 havale tarihli ıslah dilekçesi ile dava değerini zarar gören çekici nedeniyle 8.000,00 TL'den 42.000,00 TL'ye, römork bakımından 1.000,00 TL'den 11.000,00 TL'ye kazanç kaybı bakımından 1.000,00 TL'den 20.000,00 TL'ye yükselterek toplamda 73.000,00 TL'nin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep etmiştir.
2. Birleşen davada davacı ... San. ve Tic. A.Ş. vekili; müvekkili ile davalı ... arasında üst taşıyıcı olarak taşıma sözleşmesi imzalandığını, davalının taşımaya konu müvekkiline ait yükü alt taşıyıcı sıfatıyla diğer davalı .... ve Tic. A.Ş.'ye taşıttığını, diğer davalı ... şirketinin davalı ... Nakliyat A.Ş. şirketinin sigortacısı olduğunu, yükün Almaata'ya taşınması sırasında araçta meydana gelen yangın nedeniyle tamamen zayi olduğunu, yangının taşıyan sıfatındaki şirketlerin kusurlarından ileri geldiğini ileri sürerek fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 10.000,00 euronun kaza tarihinden itibaren işleyecek reeskont faiziyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı ... San. A.Ş. vekili, husumet itirazında bulunmuş ve müvekkilinin bir kusurunun bulunmadığını, taşınan yükün nevinin taşıyan tarafından yükleme esnasında öğrenildiğini, yangının yükün taşınması sırasında gerekli tedbirlerin alınmamasından kaynaklandığını savunarak davanın reddini istemiş, davacının ıslah talebi sonrasında ıslah edilen kesim yönünden zamanaşımı def'inde bulunmuştur.
2.Davalı ... vekili; müvekkiline yükün yanıcı madde olduğuna dair bilgi verilmediğini, yangının araçta taşınan yükün nevinden kaynaklandığını, kusurunun olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
3.Davalı ... Nakliyat ve Tic. A.Ş. vekili; kira sözleşmesiyle kullanılan aracın davalının oğlu tarafından kullanıldığını, meydana gelen olayda davacının oğlu olan araç sürücüsünün de kusurlu olduğunu savunarak davanın reddini istemiş, davacının ıslah talebi sonrasında ıslah edilen kesim yönünden zamanaşımı def'inde bulunmuştur.
4. Davalı ... Sigorta A.Ş. vekili; sigortalı yükün yanlış yüklemesi, istiflenmesi ve hatalı ambalajlanmasından kaynaklı yangın nedeniyle oluşan hasarın poliçe teminatı haricinde kaldığını savunarak davanın reddini istemiştir.
5.Birleşen davada davalı ... vekili; yükün niteliğine ilişkin yanıltıcı bilgi veren davacının hasardan sorumlu olduğunu, taşımanın Eşyaların Karayolundan Uluslararası Nakliyatı İçin Mukavele Sözleşmesi (CMR Konvansiyonu) hükümlerine tabi olması nedeniyle müvekkilinin sınırlı sorumluluğunun bulunduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
6.Birleşen davada davalı .... ve Tic. A.Ş. vekili; taşınan yükte meydana gelen hasarın yükün sahibi olan davacının yüke ilişkin gerekli uyarıları yapmaması ve bilgi vermemesinden kaynaklandığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda, sair hususların daha önceki Yargıtay kararı ile kesinleştiği, TBK'nun 357. maddesi uyarınca ürün kirasının kiraya verenin, kiracıya, ürün veren bir şeyin veya hakkın kullanılmasını ve ürünlerin devşirilmesini bedel karşılığında bırakmayı üstlendiği sözleşme olduğu, davaya konu çekici ve römorkun da davalı tarafından taşıma işinde kullanılarak gelir getirdiği anlaşılmakla taraflar arasında hasılat kirasının söz konusu olduğu, TBK'nun 334 (818 sayılı BK'nun 256) maddesi uyarınca kiracının kiralananı teslim aldığı şekilde geri vermesi gerektiği, kiracının bu sorumluluğunun kira borcu gibi dönemlik bir borç olmayıp kira sözleşmesinden doğan bir sorumluluk olduğundan somut olayda TBK'nun 146. maddesinde öngörülen on yıllık zamanaşımı süresinin uygulanması gerektiği, Yargıtay 6. Hukuk Dairesi 2005/5900 E. 2005/7751 K. sayılı ilamının da bu yönde olduğu, çekicinin 20.05.2007 tarihinde yandığı, ıslahın ise 01.02.2013 tarihinde yapıldığı anlaşılmakla davalı ... şirketi yönünden ıslah tarihi itibari ile davalının zamanaşımı savunmasının yerinde olmadığı gerekçesiyle, asıl davanın kısmen kabulüne, davalı ... aleyhine açılan davanın reddine, davalılar ... şirketi ve ... şirketi aleyhine açılan davanın kısmen kabulü ile 42.000,00 TL çekici zararı ve 20.000,00 TL kazanç kaybının (davalı ... şirketi 8.000,00 TL çekici zararı ve 1.000,00 TL kazanç kaybından sorumlu olmak kaydı ile) davalılardan 25.05.2007 tarihinden itibaren işleyecek reeskont faizi ile birlikte müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, birleşen davanın reddine karar verilmiştir. Karar, asıl davalı .... ve Tic. A.Ş. vekili ile asıl davada davalı- birleşen davada davacı ... San. A.Ş. vekili
tarafından temyiz edilmiştir.
IV. TEMYİZ İNCELEMESİ
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Asıl dava, davacıya ait çekicinin taşıma sırasında çıkan yangın nedeniyle tamamen zayi olmasından kaynaklı çekici bedelinin tazmini ve çekicinin kullanılamamasından kaynaklanan tazminat istemine ilişkin, birleşen dava ise, CMR Konvansiyonu hükümlerine tabi taşıma sırasında meydana gelen hasar nedeniyle tazminat istemine ilişkin olup, uyuşmazlık davacı ile davalı ... Nakliyat A.Ş. arasındaki kira ilişkisinde davacının tazminat talebi yönünden hangi zamanaşımı süresinin uygulanacağına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 440 ıncı ve 442 nci maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Dosyadaki yazılara, mahkemece uyulan bozma kararı gereğince hüküm verilmiş olmasına ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik olmamasına göre asıl davalı .... ve Tic. A.Ş. vekilinin aşağıdaki bent dışında kalan diğer temyiz itirazları ile asıl davada davalı- birleşen davada davacı ... San. A.Ş. vekilinin tüm temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2. Asıl davada davacı vekili, taşıma sırasında meydana gelen yangın nedeniyle çekici bedelinin, römork bedelinin ve kazanç kaybının tahsilini istemiştir. Islah dilekçesi ile römork bedeline ilişkin davasını da 11.000,00 TL'ye yükseltmiştir. Mahkemece römork bedeline ilişkin talep reddedilmesine rağmen davalı .... ve Tic. A.Ş. lehine, reddedilen bu miktar nedeniyle vekalet ücretine hükmedilmesi gerekirken bu hususta bir karar verilmemiş olması bozmayı gerektirir.
Ne var ki bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun geçici 3 üncü maddesi ve 5236 sayılı Kanun’un geçici 2 nci maddesi yollamasıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun 5236 sayılı Kanun’un 16 ncı maddesi ile değiştirilmeden önceki 438 inci maddesinin yedinci fıkrası gereğince mahkeme kararının düzeltilerek onanmasına karar vermek gerekmiştir.
V.SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan sebeplerle asıl davalı .... ve Tic. A.Ş. vekilinin diğer temyiz itirazları ile asıl davada davalı-birleşen davada davacı ... San. A.Ş. vekilinin tüm temyiz itirazlarının REDDİNE, (2) numaralı bentte açıklanan sebeplerle asıl davalı .... ve Tic. A.Ş. vekilinin vekalet ücretine yönelik temyiz itirazlarının kabulü ile mahkeme kararının hüküm fıkrasının 1-b maddesinin 5. bendinden sonra gelmek üzere "Asıl davada, davalı .... ve Tic. A.Ş. kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince red edilen kısım üzerinden hesaplanan 11.000,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak bu davalıya verilmesine," ibaresinin yazılması suretiyle kararın DÜZELTİLEREK ONANMASINA, dosyanın Mahkemesine gönderilmesine, aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz eden asıl davada davalı-birleşen davada davacı ...Ş'ye yükletilmesine, peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde asıl davada davalı .... ve Tic. A.Ş. iadesine, 25.11.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.