"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2024/386 Esas, 2024/485 Karar
HÜKÜM : Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Kayseri 3. Asliye Hukuk Mahkemesi (Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi sıfatıyla)
SAYISI : 2022/295 E., 2023/482 K.
Bölge adliye mahkemesi kararı taraf vekilleri tarafından temyiz edilmekle; temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
KARAR
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin araştırma-geliştirme çalışmaları sonucu ortaya çıkardığı 2017/03397 sayılı faydalı madde konu mobilya malzemesinin birebir aynısının davalı tarafından üretilip satışa arzedildiğini, yine müvekkilinin uzun çalışmalar neticesi bulduğu faydalı model konusu ürüne 2017/01531 numaralı endüstriyel tasarım tescilini alarak ayrı bir koruma ileri sürerek davalının faydalı modele ve tasarıma tecavüzü ile haksız rekabetinin tespiti ile önlenmesini, maddi ve manevi tazminatın tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; faydalı modelinin yeni ve ayırt edici olmadığını, bir tasarımın korunabilmesi için 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu'nda (SMK) belirtilen bir takım unsurları taşıması gerektiğini, bahsi geçen tasarım ve faydalı modelin korunması için gerekli şartları taşımadığını, savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dava konusunun uzmanlık gerektirmesi nedeniyle konusunda uzman bilirkişilerin bulunduğu heyetten rapor aldırıldığı, buna göre davalı iş yerinde tespit edilen ürünlerin davacının faydalı modelinin kapsamında bulunmadığı, bu nedenle davalı ürünlerinin davacının 2020 03397 sayı ile tescilli faydalı modelinden doğan hakları ihlal etmediği, tasarım hakkına tecavüz açısından ise davalı iş yerinde tespit edilen mekanizmaların, kumaş veya deri kanepe, oturma grubu, sehpa gibi mekanizmaların görünmediği çeşitli ürünlerin iç kısımlarında (kol ve/veya sırt) kullanılması durumunda bu ürünlerde davacı adına 2017 01531 sayı ile tescilli tasarım görünmeyeceğinden, tasarım ihlalinden bahsedilemeyeceği, davalı iş yerinde tespit edilen mekanizmaların, metal aksamlı sandalye veya metal aksamlı mobilya gibi mekanizmanın görünür olduğu ürünlerde kullanılması durumunda ise davalı iş yerinde tespit edilen ürünlerin davacı adına 2017 01531 sayı ile tescilli tasarımdan doğan hakları ihlal edebileceğinin tespit edildiği, yeniden keşif yapıldığı ve alanında uzman bilirkişilerden ürünlerin görünür olarak kullanıp kullanılamayacağı yönünden rapor aldırıldığı, bilirkişiler tarafından ürünlerin görünebilir alanlarda kullanıp kullanılamayacağına ilişkin tespit yapılamadığı, tüm bu husular birlikte değerlendirildiğinde davalının ürünleri görünür şekilde kullanılacağı sabit olmadığından tecavüz olgusunun kesin olarak ispatlanamadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, hüküm taraflarca istinaf edilmiştir.
IV. İSTİNAF
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile ilk derece mahkemesince alanlarında uzman bilirkişilerden aldırılan raporlardaki (özellikle de 25.07.2023 tarihli heyet bilirkişi raporundaki) tespit ve değerlendirmelere ve İlk Derece Mahkemesinin somut olaya yönelik kanıtların takdirinde ve hukuki ilişkiyi nitelendirilmesinde herhangi bir isabetsizliğin görülmediği gerekçesiyle davacı vekili ile davalı vekilinin istinaf başvurularının ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiş, karar taraflarca temyiz edilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Dava ve Hukuki Nitelendirme
Dava, davacı şirketin faydalı model ve tescilli tasarımlarına yönelik tecavüzün veya haksız rekabetin tespiti, meni, refi ile maddi ve manevi tazminat istemlerine ilişkindir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
1.Yapılan yargılama ve saptanan somut uyuşmazlık bakımından uygulanması gereken hukuk kuralları gözetildiğinde İlk Derece Mahkemesince verilen kararda bir isabetsizlik olmadığının anlaşılmasına göre yapılan istinaf başvurusunun 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (HMK) 353/1-b(1) hükmü uyarınca Bölge Adliye Mahkemesince esastan reddine ilişkin kararın usul ve yasaya uygun olduğu kanısına varıldığından davacının tüm, davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Dava, davacı adına tescilli faydalı model ile tescilli tasarımlarına yönelik haksız olarak kullanımından kaynaklanan tecavüzün ve haksız rekabetin tespiti ve men'i ile, maddi ve manevi tazminat istemlerine ilişkindir. Mahkemece yapılan yargılama neticesinde davalının faydalı model ile tescilli tasarım hakkına tecavüz ve haksız rekabette bulunduğu tespit edilmediğinden davanın reddine hükmedilmiştir. Davacı taraf, her biri ayrı bir davaya konu olabilecek istemlerini tek bir dava içinde talep etmiştir. Davacının davalıya karşı ileri sürebileceği farklı istemlerini tek bir davada isteyebilmesi mümkün olup, bu duruma objektif dava birleşmesi denilmektedir. Öte yandan, davaya fikri ve sınai haklar hukuk mahkemesince bakılmıştır. Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinde (AAÜT) fikri sınai haklar hukuk mahkemesince veya bu sıfatla bakılan davalarda hükmedilecek vekalet ücreti genel mahkemelerden ayrı olarak düzenlenmiştir. Bu durum karşısında, davalı yararına faydalı model ile tasarımlara tecavüzün ve haksız rekabetin tespit ve men'ine dayalı, maddi ve manevi tazminat istemlerinin her biri için hüküm tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca ayrı ayrı vekalet ücretine hükmedilmesi gerekirken davalı yararına tek bir vekalet ücretine hükmedilmesi doğru görülmemiş bozmayı gerektirmiştir.
Ne var ki bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden HMK'nın 370/2 hükmü uyarınca Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılması ile İlk Derece Mahkemesi kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VI. SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacının tüm, davalının diğer temyiz itirazlarının REDDİNE, (2) numaralı bent uyarınca temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA, davalının temyiz itirazının kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının hüküm fıkrasının (4) numaralı bendinde yer alan “25.500,00-TL” ibaresinin çıkartılarak yerine “52.000,00-TL” ibaresinin yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA, dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz eden davacıya yükletilmesine, peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde davalıya iadesine, 18.03.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.