"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi
HÜKÜM : Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul 2. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/176 Esas, 2021/383 Karar
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekilleri tarafından temyiz edilmekle; temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
KARAR
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; taraflar arasında 26.08.2009 tarihinde bir sözleşme imzalandığını, sözleşmeye göre müvekkili ile ...’nun, ... isimli kitabın 6. baskısını Almanca’dan Türkçe’ye çevireceğini, toplam çeviri ücretinin 8.000,00 TL olarak belirlendiğini, belirlenen ücretin sadece 3000 adet basım için geçerli olduğunu ve 3000 baskı dışında müvekkilin başka çevirisinin olmayacağını, Ocak 2010'da 3000 adet basım gerçekleştiğini ve bu rakam ile sözleşmenin sona erdiğini, eseri Almanca'dan Türkçe’ye çevirdiğini, bu bağlamda bahsi geçen eserin sahibi olduğunu ve tüm mali hakların müvekkile ait olduğunu, davalının sözleşme sona ermesine rağmen müvekkilin rızası ve bilgisi dışında kitabı çoğaltıp satışını yaptığını, halen haksız kazanç elde etmeye devam ettiğini, bu hususta ... 6.Noterliği 12.10.2018 tarih ve 35237 yevmiye numaralı, ... 6.Noterliği 12.10.2018 tarih ve 35239 yevmiye numaralı, ... 6.Noterliği 12.10.2018 tarih ve 35238 yevmiye numaralı, ... 6.Noterliği 09.11.2018 tarih ve 37998 yevmiye numaralı tutanaklarla satış yapıldığının tespit edildiğini, İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığına şikâyette bulunulduğunu, yapılan arama ile 43 adet orijinal olmayan bandrollü kitap tespit edildiğini, yani sözleşme bittiği halde davalı şirketin 10 yıldan bu yana kitabı basıp satmaya, haksız kazanç elde etmeye devam ettiğini, davalı şirket yetkilisinin ifadesinde, müvekkile ait eserde başka bandroller bulunduğunu kabul ettiğini ileri sürerek 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'nun (FSEK) 68. maddesi gereği ıslahla 46.027,50 TL maddi tazminatın ilk basım tarihinden itibaren işleyecek en yüksek ticari faizi ile FSEK 70/1 gereği 50.000,00 TL manevi tazminatın kitabın ilk basım tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle, FSEK m.70/3 gereği şimdilik 5.000,00 TL temin edilen karın basım tarihinden itibaren işleyecek en yüksek yasal faiziyle olmak üzere toplam 60.000,00 TL tazminatın davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; dava konusu kitabın Türkiye’deki telif hakkının, davalı şirkete ait olduğunu, kitabın çevirisinin 26.08.2009'da yapılan bir sözleşme ile davalı tarafa yaptırıldığını, eserin Türkçeye çevrilmesinden sonra 3000 adet basımının gerçekleştiğini, ... ... ile yapılan sözleşme gereği çevirisi yapılan kitabın telif hakkı alınan şirkete gönderildiğini, kitapların basımının Türkiye’de gerçekleşmediğini, kitabın ders kitabı olarak satılmasının doğru olmadığını ve Kıbrıs’a satışının bulunmadığını, sözleşmeye aykırı basım yapması, çoğaltması, satması, sahte bandrol yapıştırması korsan satış yapmasının söz konusu olmadığını, dava konusu kitabın sadece 3.000 adet basımının yapıldığını, başka da basımın yapılmadığını, davacı tarafın herhangi bir alacağının bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile Kültür ve Turizm Bakanlığı'na yazılan yazı cevabında, dava konusu esere verilen bandrollere ilişkin bir adet talep formu ve taahhütname örneği olduğu, bandrol bilgilerinde herhangi bir değişiklik yapılmamakta olduğu bildirilerek, ekinde 15.09.2009 tarihli sözleşmeye dayalı 01.12.2009 tarihli 3000 adet bandrol talep formunun gönderildiği, ceza soruşturmasında yapılan arama elkoyma tutanağında tespit edilen dava konusu kitap ve bandrollerin tutanağa bağlandığı, davalı yan bandrollerin hatalı basılmış olabileceğini savunmuş ise de bu savunmanın ispatına ilişkin somut delil sunulmadığı, bilirkişi raporunda da bu miktardaki farklılığın matbaa hatasından kaynaklanmayacağı, savunmanın sektörel teamüle uygun olmadığı, davalının incelenen stok kayıtlarına göre dava konusu kitabın stoklarının 2015 yılında sona erdiğinin tespit edildiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulü ile davalı kullanımlarına ilişkin tecavüzün ref'i ile dava konusu Evcil Hayvanların Topografik Anatomi Atlası isimli kitabın ek baskısının ve satışının önlenmesine, ihlal oluşturacak şekilde çoğaltılan baskıların ülke genelinde ve yurt dışında bulunan şubelerinde satışının durdurulmasına ve mevcut olanların toplatılmasına, FSEK'in 68. maddesi uyarınca 15.342,50 TL maddi tazminatın takdiren üç katı olan 46.027,50 TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek temerrüt faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, manevi tazminat talebinin kabulü ile, 50.000,00 TL tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek temerrüt faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, elde edilen kar tazminatına yönelik talebin reddine karar verilmiş, hüküm taraflarca istinaf edilmiştir.
IV. İSTİNAF
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile taraf vekillerince maddi tazminata itiraz edilmiş ise de; somut delil durumuna göre hazırlanan bilirkişi raporunun yeterli olduğu, raporda sektördeki uygulamanın esas alındığı, emsal sözleşme sunulmadığı, FSEK'in 68.maddesine göre tazminata hükmedilmiş olmakla ayrıca aynı Kanun'un 70/3 hükmüne göre tazminata hükmolunamayacağı dikkate alındığında maddi tazminata yönelik itirazların yerinde olmadığı, manevi tazminat miktarının da somut delil durumuna uygun olduğu gerekçesiyle tarafların istinaf başvurularının esastan karar verilmiş, hüküm, taraflarca temyiz edilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Dava ve Hukuki Nitelendirme
Dava, eser sahipliğinden kaynaklanan haklara tecavüz edildiği iddiasına dayalı FSEK'in 68 maddesine göre maddi tazminat, FSEK'in 70/3.maddesine göre elde edilen kar ve FSEK'in 70/1 maddesine göre manevi tazminat, tecavüzün meni ve refi istemine ilişkindir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Yapılan yargılama ve saptanan somut uyuşmazlık bakımından uygulanması gereken hukuk kuralları gözetildiğinde İlk Derece Mahkemesince verilen kararda bir isabetsizlik olmadığının anlaşılmasına göre yapılan istinaf başvurusunun 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (HMK) 353/1-b(1) hükmü uyarınca Bölge Adliye Mahkemesince esastan reddine ilişkin kararın usul ve yasaya uygun olduğu kanısına varıldığından Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, tarafların temyiz itirazlarının reddi ile Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın HMK'nın 370/1 hükmü uyarınca ONANMASINA, aynı Kanun'un 372. maddesi uyarınca işlem yapılmak üzere dava dosyasının İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, aşağıda yazılı temyiz giderlerinin temyiz edenlere yükletilmesine, 16.04.2025 tarihinde kesin olarak oy birliğiyle karar verildi.