Logo

11. Hukuk Dairesi2024/4433 E. 2024/7594 K.

Yapay Zeka Özeti

Uyuşmazlık: Davacı şirketin, Irak'ta bulunan alacakları için davalı bankaya borçlu olup olmadığının tespiti.

Gerekçe ve Sonuç: Davacıya ödenen paranın kredi niteliğinde olduğu, taraflar arasında bonoya ilişkin bir sözleşmenin bulunmadığı ve davacının karar düzeltme talebinde 1086 sayılı HMK’nın 440. maddesinde sayılan hallerden hiçbirisinin bulunmadığı gözetilerek yerel mahkemenin direnme kararının onanmasına karar verilmiştir.

Karar Metni

"İçtihat Metni"

MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi

SAYISI : 2022/581 Esas, 2022/733 Karar

HÜKÜM : Ret

KARAR DÜZELTME İSTEYEN : Davacı vekili

Taraflar arasında görülen davada mahkemece verilen kararı onayan Dairenin kararı aleyhinde davacı vekili tarafından karar düzeltme talebinde bulunulmuş olmakla, tüm belgeler okunup, incelendikten sonra gereği konuşulup görüşüldü:

KARAR

I. DAVA

Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının 1. Körfez Savaşı öncesi Irak'ta taahhüt işlerini yaptığını, müvekkilinin alacaklı olduğu 101.117,34 USD tutarındaki 09.09.1987 tanzim tarihli ve 09.09.1989 vadeli Irak Merkez Bankasının avalini taşıyan bononun Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) ile Irak Merkez Bankası arasında 09.01.1986 tarihinde akdedilen Bankacılık Anlaşması kapsamında tahsil için TCMB'nca Irak'a gönderilmişse de Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin almış olduğu 674 ve 686 no.lu kararları gereği tahsil edilemediğini, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin Irak'a uyguladığı ambargo ve Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin aldığı bu karara tamamen uyması nedeniyle müvekkilinin de aralarında bulunduğu Türk firmalarının Irak Merkez Bankasının avalini taşıyan bonolarının tahsil edilemediğini, davaya konu bononun 09.01.1986 tarihinde TCMB ile Irak Merkez Bankası arasında akdedilen Bankacılık anlaşmasının gereği olarak Irak Devlet Kurumları tarafından ihraç olunan ve Irak Merkez Bankasının avalini taşıyan 24 ay vadeli bono olduğunu, tahsil edilememiş bono bedellerinin 25.01.1991 tarihli Yüksek Planlama Kurulu (YPK) kararındaki esaslar dahilinde ... tarafından ödenmesine karar verildiğini, bu karar uyarınca davalı bankanın Irak Merkez Bankasının avalini taşıyan 100.117,34 USD tutarındaki 09.09.1989 vade tarihli bonoyu 01.07.1991 tarihinde satın aldığını ve risk primi gibi kesintiler yapılarak aynı tarihte ödendiğini ayrıca gayri kabili rücu ve temlik belgesi ile de bononun devir ve temlik edildiğini, vade tarihinden itibaren işlemiş faizlerinin de müvekkiline ödenmediğini, davalı banka tarafından Irak Kredisi Programı kapsamında kullandırılmış olan kredinin 6111 sayılı Kanun kapsamında yapılandırmaya gidilmesi yönünde 11.03.2011 tarihli duyuru ile 20.05.2011 ve 07.07.2011 tarihli yazıları ile müvekkili şirketin 100.117,34 USD asıl alacak, 237.475,72 USD faiz olmak üzere toplam 337.593,06 USD borçlu bulunduğunun, yeniden yapılanma halinde 176.898,70 USD borcun ödeneceğinin bildirildiğini, müvekkilinin borçlu bulunmadığını bildiği için yeniden yapılandırma başvurusunda bulunmadığını, müvekkiline borç verilmediğini, lehtarı bulunduğu Irak Merkez Bankasının avalini taşıyan bononun davalı banka tarafından satın alındığını, davalı Bankanın, YPK'nın istihkak, ihracat, mobilizasyon, stok alacakları ile ilgili kredilendirme kararını, bonoların satın alınacağına dair emredici hükümler bulunmasına karşın yanlış bir şekilde bonolarla ilgili olarak da uyguladığını, kaldı ki davalı bankanın 20 yıldır müvekkilinden herhangi bir talepte bulunmamasının da haklı bir gerekçesi olmadığını ileri sürerek müvekkilinin davalı bankaya 100.117,34 USD ve fer'ilerinden dolayı borçlu bulunmadığının tespitine karar verilmesini talep etmiştir.

II. CEVAP

1.Davalı Banka vekili cevap dilekçesinde; davanın reddini istemiştir.

2.İhbar olunan vekili, davanın reddini istemiştir.

III. MAHKEME KARARI

Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama neticesinde, ... tarafından körfez krizi sebebiyle alacaklarını tahsil edemeyen firmalara ödenen paraların kredi niteliğinde olduğu, bankacılık işlemleri arasında bono satın alınmasının bulunmadığı, davacıya ödenen paranın kredi karşılığı olduğunun kabulünün gerektiği, anılan kredinin normal kredi sözleşmesi niteliğinde olduğu, taraflar arasındaki kredi sözleşmesinde davaya konu bonoya bir atıf olmadığı, davacının iddiasının yerinde bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekilince temyiz edilmiş, Dairemizin 03.04.2024 tarih, 2023/631 E. ve 2024/2702 K. sayılı kararı ile onanmasına karar verilmiş, Dairemiz ilamına karşı davacı vekilince karar düzeltme yoluna başvurulmuştur.

IV. KARAR DÜZELTME İNCELEMESİ

1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme

Dava, bonodan dolayı borçlu olunmadığının tespiti istemine ilişkindir.

2. İlgili Hukuk

1.1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 440 ıncı ve 442 nci maddeleri.

2.2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun 72 nci maddesi.

3. Değerlendirme

Dosyadaki yazılara, Mahkeme kararında belirtilip Yargıtay ilamında benimsenen gerektirici sebeplere göre davacı vekilinin 1086 sayılı Kanun’un 440 ıncı maddesinde sayılan hâllerden hiçbirisini ihtiva etmeyen karar düzeltme isteminin reddi gerekir.

V. SONUÇ: Davacı vekilinin karar düzeltme isteminin 1086 sayılı Kanun'un 442 nci maddesi gereğince REDDİNE, alınması gereken karar düzeltme harcı peşin ödenmiş olduğundan yeniden alınmasına yer olmadığına ve 3506 sayılı Yasa ile değiştirilen 1086 sayılı Kanun'un 442 nci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca takdiren 2.505,00 TL para cezasının karar düzeltme isteyenden alınarak Hazine'ye gelir kaydedilmesine,

24.10.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.