"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 44. Hukuk Dairesi
SAYISI :2021/345 Esas, 2023/1439 Karar
HÜKÜM :Kısmen kabul
İLK DERECE MAHKEMESİ :İstanbul Anadolu 1. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi
SAYISI :2017/228 E., 2020/263 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekilleri tarafından temyiz edilmekle; temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
KARAR
I. DAVA
Davacı vekili dava ve karşı davaya cevap dilekçesinde; Anadolu Grubu bünyesinde yer alan davacının, faaliyetlerini 1878 "...", 1914 "..." ve "1953", "..." markaları ile yürüttüğünü, ayrıca müvekkilinin markasının Türk Patent ve Marka Kurumu (TÜRKPATENT) nezdinde özel/00161 numaralı tanınmış marka olduğunun da kayıt altına alındığını, "..." markası ile üretimin temelinin 1878 yılında başlaması nedeniyle "1878" ibaresine ilişkin marka tescil başvurularının da sahibi olduğunu, "..." markasının davacı şirketin yanı sıra uzun süre önce yapılan ve dava yanlarının taraf olmadığı anlaşmalara dayalı olarak bir kısım kişisel temizlik malzemeleri bakımından "... Teknik Hizmetler Sanayi A.Ş." adına da tescilli olduğunu, davalı şirketin "Komart Sanayi ve Tic. Ltd. Şti " olan ticaret unvanının "... ... 1878 Zeytin Ürünleri San. ve Tic. Ltd. Şti." olarak değiştirdiğini, "1878 ... BEY" markalı zeytinyağını piyasaya sürdüğünü, "... ... BEY SINCE 1878" markalı zeytinyağlarının üretimine başladığını, bu şekilde davacının tescilli markaları ile karıştırılma ihtimali yarattığını, davalının dava dışı Yıldız Holding'ten 99 0099314 sayılı "...", 98 019503 sayılı "...", 96 020193 sayılı "1878" ve 2011 72851 numaralı "... BEY" markalarını devraldığını, bu markalar aleyhine kullanmama nedeniyle hükümsüzlük davası açıldığını, halen yargılamalarına devam olunduğunu, davalının ayrıca 2012/105726 sayılı"...", 2012/105724 sayılı "1878 ... BEY" ve 2012/105725 sayılı "1878" markaları için başvuru yaptığını, http://komilitest.tk/products adresinde de ürünlerinin tanıtımını yaptığını, ... ...'nin, davalı şirketin ortağı olmadığı halde, ilişkisi varmış gibi ticaret unvanında ve ürünlerde kullandığını, davacının ticari itibarından ve tanınmışlığından yararlanmaya çalıştığını, davalının ticaret unvanının da davacı markaları ile benzerliğinden dolayı marka tecavüzü ve haksız rekabet yarattığından terkininin gerektiğini, "... 1878'den BERİ" ibaresinin davacı adına 2010 03398 numarası ile tescilli olduğunu, davacının zeytin ile zeytinyağı ve benzeri ürünler üzerindeki marka haklarının çok daha önceye dayandığını, 1878 yılında ... Hasan Usta tarafından başlatılan markanın eski sahibi ... ... tarafından "..." markasının başka bir şirkete devredildiğini, davacının da bu şirketten markayı satın aldığını, markanın geçmişi ve mevcut itibarı üzerinde hak sahibi olduğunu, davalının ürünlerinin de 1878 yılından bu yana varmış gibi aksettirildiğini, davalı şirketin ortaklarının ... ...'nin eşi ve kızı olduğunu belirterek, davalının ticaret unvanı ile marka tecavüzü ve haksız rekabet teşkil ettiğinin tespitine, 13.08.2013 tarihinde tescil edilen unvanın sicilden terkinine, davalıya ait 2011 72851 numaralı "... BEY"markasının hükümsüzlüğüne, davalının ticaret unvanı ile dava konusu "..." ve "1878 ... BEY" markalı ürünlerinin davacının tescilli markalarına tecavüz ve haksız rekabet yarattığının tespitine, haksız rekabet ve tecavüzün önlenmesine, sonuçlarının ortadan kaldırılmasına, bu cümleden olarak; bu cümleden olmak üzere; davalının müvekkilinin "..." markasını ya da "1878 ... BEY" markasını kullandığı ürünler, ilan, reklam, brüşür, afiş ve sair her türlü tanıtım malzemesinin; basılı kağıtlar, faturalar ve sair her türlü ticari evrakın bu şekilde bastırılmış olan materyalin ve benzeri vasıtaların, hüküm kesinleştiğinde imhasına, marka hakkına tecavüz eden ve müvekkili aleyhine haksız rekabete sebebiyet veren davalılar aleyhine verilen mahkeme kararının Türkiye çapında yayın yapan ..., ... veya ... gazetelerinden herhangi birinde yayınlanmasına, maddi ve manevi tazminat taleplerinin saklı tutulmasına, dava ile ilgili her türlü masraf ve yargılama giderleri ile ürünlerin imhası ile ilgili masraflar ve imha sürecine kadar olacak süreçte ortaya çıkacak her türlü masrafların davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiş, karşı davanın reddini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde ve karşı dava dilekçesinde; müvekkilinin kötü niyetli olduğu iddia edilerek şirket ortaklarının itibarlarının yok sayıldığını, davanın kötü niyetle açıldığını, müvekkili şirketin ... ... ve ... tarafından 21.07.2010 yılında kurulduğunu, "Zeytin alım satımı, ithalat ve ihracat yapmak, her türlü zeytinyağı, toptan ve perakende ticaretini yapmak" alanında faaliyet göstereceğinin ticaret sicilinde mevcut olduğunu, ... ... ...'nin de şirkete dahil olduğunu, ..., ... ..., ... ve ... ...'nin babası ve dedeleri olduğunu, bu nedenle şirket unvanında "..." ibaresine yer verdiklerini, "..." markasının "zeytin" sınıfında müvekkiline ait olduğunu, davacı şirketin 2008 yılında Unilever grubundan "..." markasını satın aldığını, 2009 yılında unvan, konu ve amaç değişikliği yaptığını, amacının müvekkilinin piyasadan silinmesini sağlamak olduğunu, davacı-karşı davalının yalnızca marka satın aldığını, şirket, fabrika veya aile hikayesini satın almadığını, satın aldıkları markanın yağ/zeytinyağına ilişkin olduğunu, "..." markasının sabun, kişisel bakım ürünleri, kağıt vs. haklarının Ülker grubuna, zeytin haklarının ise müvekkiline ait olduğunu, "1878" markasının davacı-karşı davalı tarafından satın alınmadığını, müvekkiline ait olduğunu, davacı-karşı davalının markasında yer alan "..." ibaresinin yalnızca ürünün saflığına işaret eden bir kelime olduğunu, isim olarak kullanılmadığını, "... BEY" markasının ve "1878 ... BEY" markasının müvekkili adına tescilli olduklarını, davacı-karşı davalının markalarıyla benzerliğini bulunmadığını, ticaret unvanının terkini davasına bakma görevinin Asliye Ticaret Mahkemesine ait olduğundan görevsizlik kararı verilmesi gerektiğini, "..." ibaresine ticaret sicilinde yer veren iki ayrı şirketin daha mevcut olduğunu, davacı-karşı davalının müvekkili şirketin ortaklarının atası olan ... ...'nin adının kullanılmasını yasaklamaya çalıştığını, müvekkili şirketin önceki ticari faaliyetleri alanında da zeytin ve zeytinyağı imalatının mevcut olduğunu, zeytinyağı tüketicisinin dikkatli araştırma yaparak ürünü satın aldığını, markaların bütün olarak benzer olmadığını, ayrıca davacı-karşı davalının markadan zarar görmesi mümkün olmadığından hükümsüzlük davasını açamayacağını, müvekkilinin tescilli markaları ve ticaret unvanını kullanmasının haksız rekabet teşkil etmediğini, ürünlerin karıştırılma ihtimalinin bulunmadığını, ürün ambalajlarının farklı ve tüketicilerin bilinçli olduğunu savunarak asıl davanın reddin istemiş, karşı dava yönünden; davacı-karşı davalıya ait "1878'den beri" markasının davalı-karşı davacıya ait "1878" markası ile iltibas yarattığından hükümsüzlüğüne, davacı-karşı davalının "1878'den beri" markasını kullanmak suretiyle davalı-karşı davacının marka hakkına tecavüz ettiğinin ve haksız rekabette bulunduğunun tespitine, marka hakkına tecavüzün ve haksız reakbetin sonlandırılmasına, internet sitelerine erişimin engellenmesine, bu ibarenin yer aldığı tüm zeytinyağı ürünlerinin toplatılmasına, davacı-karşı davalıya ait Zeytinyağları üzerinde (kapaklarında) kullanılan '1878'den beri' ibaresinin/markasının kullanımının ve bu şekilde yurt içi ve yurt dışında satış ve pazarlama, ihracat yapılmasının ihtiyati tedbir yoluyla önlenmesine, müvekkili şirket adına tescilli 1878 ibaresini de içeren ancak bununla sınırlı olmayacak şekilde ... Aile kültür ve geçmişine yönelik tüm atıfların, davacı tarafından yaratılmamış reklam videolarının ve reklamların davacı/karşı davalıya ait http://www.komilizeytinyagi.com.tr/ ve http://www.anagida.com.tr/ adlı internet sitelerinde, uzantılarında, satış kanallarında kendisine ait olmayan 1878 markası/tarihi ve ... AİLESİ kültür ve geçmişine yapılan tüm atıfların öncelikle tespitine, daha sonra bu durumların Türk Ticaret Kanunu'nun 54 ve devamı maddelerine aykırılık teşkil eden haksız rekabet konusu eylemler olduğunun tespitine ve davacı-karşı davalının bu fiillerinin sonlandırılmasına, alan adlarına erişimin engellenmesine, kapaklarında "1878'den beri" ibaresinin geçtiği davacı-karşı davalı tarafından satışı yapılan tüm zeytinyağı ürünlerinin toplatılmasına, ayrıca yine toplumu açık bir şekilde yanıltan, davacı-karşı davalı tarafından "1878'den beri" ibaresini içeren kapak altında veya şişelerde/tenekelerde satış yapılan Ayçiçek ve Mısır yağlarının toplatılmasına, davacı-karşı davalının "1878'den beri" ibaresini görsel, basılı, yazılı, sözlü her türlü mecrada kullanmasının her şekilde önlenmesine, davacı-karşı davalı tarafından yaratılan haksız rekabetin, muarazanın men'ine, marka hakkına tecavüz eden ve haksız rekabet yarattığı açık olan davacı-karşı davalı aleyhine verilecek Mahkeme kararının, masrafları davacı-karşı davalıya ait olmak üzere ..., ... gazetelerinden biri vasıtasıyla yayınlanmasına karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesince, davacı-karşı davalının devir yoluyla sahip olduğu "..." esas unsurlu pek çok markasının bulunduğu, ayrıca "..." markasının tanınmış marka olarak tescil edildiği, markanın özellikle zeytinyağı ürününde öne çıktığı, davalı-karşı davacı şirketin ortaklarının ise "..." markasının yaratılmasında rol oynayan kişilerin yakınları olup, bir kısmının soyadının "..." olduğu, ancak marka haklarının daha önceden ... ailesi tarafından başkalarına devredildikleri, tanınmış bir marka olması itibariyle artık davalı-karşı davacı şirket ortaklarının aile soyadından öte ekonomik ve ticari değeri olan bir marka haline geldiği, davalı-karşı davacının da aynı alanda, yani yenilebilir bitkisel yağ satışıyla ilgili ticari faaliyet gösterdikleri, bu nedenle "..." ibaresini ticaret unvanı olarak kullanmalarının davacı-karşı davalının tanınmış markası ile ilişkilendirilme ihtimaline neden olabileceği, dolayısıyla adı geçenin tanınmış marka haklarının korunması açısından davalı-karşı davacının ticaret unvanından "..." ibaresinin terkinini talep etmekte haklı olduğu, ancak davalı-karşı davacı şirketin tescilli ticaret unvanını terkin edilene kadar kullanmasının marka hakkına tecavüz ve haksız rekabet teşkil etmeyeceği gerekçesi ile; asıl davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine, davalı-karşı davacının ticaret unvanından "..." ibaresinin terkinine, davalı-karşı davacının "..." markasını internet alan adında ve ürünleri üzerinde yenilebilir yağ emtiası için kullanmak suretiyle davacı-karşı davalının marka haklarına tecavüz ettiğinin ve haksız rekabette bulunduğunun tespitine, davalı-karşı davacının haksız rekabetinin ve markaya tecavüzünün önlenmesine, sonuçlarının ortadan kaldırılmasına, davalı-karşı davacının "..." markasını kullandığı yenilebilir yağ ürünlerine, bunlara ait ilan, reklam, broşür, afiş ve sair her türlü tanıtım malzemesine, basılı kağıtlar, faturalar ve her türlü ticari evraka ve bu şekilde bastırılmış olan materyale ve benzeri vasıtalara el konulmasına ve toplatılmasına, hüküm kesinleştiğinde masrafı davalı-karşı davacıdan alınmak suretiyle imhasına, karar kesinleştiğinde marka hakkına tecavüz ve haksız rekabetin tespiti ve önlenmesi ile ilgili hüküm özetinin masrafı davalı-karşı davacıdan alınmak suretiyle Türkiye çapında yayın yapan ..., ... veya ... gazetelerinden herhangi birinde bir kez ilanına, davacı-karşı davalının davalı-karşı davacıya ait 2011 72851 numaralı "... BEY" markasının hükümsüzlüğü davasının ve diğer fazlaya ilişkin taleplerinin reddine, karşı davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine, davacı-karşı davalının 2010 03398 tescil numaralı "... 1878'DEN BERİ" markasının hükümsüzlüğüne ve sicilden terkinine, davalı-karşı davacının fazlaya ilişkin taleplerinin karar verilmiş, hüküm taraf vekillerince istinaf edilmiştir.
IV. BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Bölge Adliye Mahkemesince, davalı karşı davacı vekilinin istinaf başvurusunun reddine, davacı karşı davalı vekilinin istinaf itirazının kısmen kabulü ile marka haklarının daha öncesinden ... ailesi tarafından başkalarına devredildikleri, tanınmış bir marka olması itibari ile artık davalı karşı davacı şirket ortaklarının aile soyadından öte ekonomik ve ticari değeri olan bir marka haline geldiği, davalı karşı davacının aynı alanda yani yenilebilir bitkisel yağı satışıyla ticari faaliyet gösterdikleri, bu nedenle ... ... ibaresini ticaret unvanı olarak kullanmalarının karşı yanın tanınmış markası ile ilişkilendirme ihtimaline neden olabileceği, bu itibarla davacı/karşı davalının, diğer tarafın ticari unvanında yer alan ... ... ibaresinin terkinini talep etmekte haklı olduğu, ancak ticaret unvanının terkinine kadar haksız rekabet teşkil etmeyeceği gerekçesi ile ... ... yerine ... ibaresinin terkinine karar verilmesinin yerinde olmadığı gerekçesi ile davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılması sureti ile davanın kısmen kabulü ile kısmen reddine karar verilmiş, hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
V. TEMYİZ İNCELEMESİ
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, markanın hükümsüzlüğü, ticaret unvanının terkini, haksız rekabetin ve markaya tecavüzün tespiti ile önlenmesi istemlerine ilişkindir.
2. Değerlendirme
İlk Derece Mahkemesince verilen karara yönelik olarak yapılan istinaf başvurusu üzerine 6100 sayılı Kanun'un 355 vd. maddeleri kapsamında yöntemince yapılan inceleme sonucunda Bölge Adliye Mahkemesince esastan verilen nihai kararda, dosya kapsamına göre saptanan somut uyuşmazlık bakımından uygulanması gereken hukuk kurallarına aykırı bir yön olmadığı gibi aynı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ve 371 inci maddelerinin uygulanmasını gerektirici nedenlerin de bulunmamasına göre usul ve yasaya uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI.SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, taraf vekillerinin temyiz itirazlarının reddi ile Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA, aynı Kanun'un 372 nci maddesi uyarınca işlem yapılmak üzere dava dosyasının İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, temyiz harçları peşin alındığından başkaca harç alınmasına mahal olmadığına, 23.12.2024 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.