"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesi
İLK DERECE MAHKEMESİ : İzmir 4. İcra Hukuk Mahkemesi
BİRLEŞEN MAHKEMESİ : İzmir 4. İcra Hukuk Mahkemesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki taraflarca istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü:
Temyiz incelemesinin duruşmalı yapılmasına işin ivediliği ve niteliği nedeniyle 5311 Sayılı Kanunla değişik İİK'nin 366. maddesi hükmü uygun bulunmadığından bu yöndeki isteğin reddine oy birliği ile karar verildikten sonra işin esası incelendi:
1-Asıl dava yönünden; davalı borçlu ...’ın temyiz itirazlarının incelenmesinde;
Şikayetçi borçlular tarafından yapılan ihalenin feshi isteminin yasal hasmı alacaklı ve ihale alıcısı olup, İİK'nın 134/2. maddesinde öngörülen yasal sürede şikayet yoluyla icra mahkemesine başvurup ihalenin feshini istemeyen davalı borçlunun, takibin diğer borçluları tarafından ileri sürülen ihalenin feshi talebi üzerine verilen ret kararını temyiz hakkı bulunmadığından davalı ...’ın temyiz dilekçesinin REDDİNE,
2-Asıl dava yönünden; şikayetçi borçlular ... ve ... Ticaret ve Sanayi AŞ.’nin temyiz itirazlarının incelenmesinde;
Sair temiz itirazları yerinde değil ise de;
Şikayetçi borçluların, muhtelif fesih iddialarını ileri sürerek 16.03.2021 tarihinde yapılan taşınmaz ihalesinin feshi istemiyle icra mahkemesine başvurduğu, İlk Derece Mahkemesince; davanın ve birleşen davanın kabulü ile ihalenin feshine karar verildiği, ihale alıcısı ve alacaklı tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince;
birleşen davaya yönelik istinaf başvurularının ayrı ayrı esastan reddine, asıl davaya yönelik istinaf başvurusunun ayrı ayrı kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, asıl dosya yönünden; davanın reddine, ihale bedelinin %5i oranında para cezasına hükmolunmasına karar verildiği görülmektedir.
İİK’nın 363/4. maddesi uyarınca, istinaf yoluna başvuru satıştan başka icra işlemlerini durdurmaz, yine İİK'nın 364/3. maddesi uyarınca, temyiz yoluna başvuru satıştan başka icra işlemlerini durdurmaz. Buna göre, takibe yönelik itiraz ve şikayetler hakkında verilen icra mahkemesi kararları kesinleşmeden satışa gidilemez. Bu husus mahkemece de re'sen dikkate alınmalıdır.
Öte yandan, İİK'nın 149/a-2. maddesine göre, icra mahkemesinin geri bırakılma isteminin reddine ilişkin kararını istinaf eden borçlu veya üçüncü kişi takip konusu alacağın yüzde onbeşi nispetinde teminat yatırmadığı takdirde satış durmaz. Ancak istem, icranın geri bırakılması değil de İİK'nın 16-18. maddeleri kapsamında şikayet ise genel kural olan İİK'nın 363/4. ve 364/3. maddeleri uyarınca istinaf-temyiz istemi satışı durduracaktır.
Somut olayda, takibin türü ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile ilamlı takip olup, borçlulara 6 örnek icra emri gönderilmek sureti ile takibe devam edildiği, borçluların, icra emrinin ve takibin iptalini talep ettiği, İzmir 3. İcra Hukuk Mahkemesi tarafından 07.11.2019 tarih ve 2019/303 E. - 2019/751 K. sayılı karar ile şikayetin reddine karar verildiği, kararın borçlular tarafından 15.11.2019 tarihinde istinaf edildiği, İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesinin 26.10.2020 tarih, 2020/233 E. - 2020/1758 K. sayılı kararı ile borçluların istinaf talebinin esastan reddine karar verildiği, borçluların 24.11.2020 tarihinde temyiz talebinde bulunduğu, Dairemizce 26.04.2021 tarihli karar ile kararının onanmasına karar verildiği, bu arada ihalenin 16.03.2021 tarihinde gerçekleştiği görülmektedir.
Buna göre; İzmir 3. İcra Hukuk Mahkemesinin 07.11.2019 tarih ve 2019/303 E. - 2019/751 K. sayılı dosyası incelendiğinde; şikayetçi borçluların icra mahkemesine başvurusu, ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla icra takibi yapılabilmesi için yasal koşullar bulunmadığı, hesap kat ihtarnamesinin usulüne uygun olarak tebliğ edilmediği, ilamlı olarak ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla takip yapılamayacağı iddialarına dayalı icra emrinin ve takibin iptaline ilişkin şikayet olup, bu kararın temyiz başvurusu üzerine verilecek karar beklenmeden ihale yapılması, İİK'nın 364/3. maddesine aykırılık teşkil ettiğinden, şikayetçi borçlular yönünden taşınmazın satışı mümkün değildir. Dosya kapsamından anlaşılan bu durumun, mahkemece, gerek istem üzerine gerekse re'sen dikkate alınması gerekmektedir.
O halde, Bölge Adliye Mahkmesince, yukarıda açıklanan gerekçe doğrultusunda asıl dava yönünden şikayetin kabulü ile ihalenin feshine karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçe ile şikayetin reddi yönünde hüküm tesisi isabetsiz olup Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
3-Birleşen dosya yönünden alacaklının ve ihale alıcısının temiz itirazlarının incelenmesinde;
Bölge Adliye Mahkemesince asıl dosya yönünden İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılırken, ilam bölünemeyeceğinden karar bir bütün olarak değerlendirilerek, birleşen dosyaya yönelik olarak da karar kaldırılıp birleşen dosya yönünden de yeni bir hüküm kurulması gerekirken, birleşen davaya yönelik istinaf başvurusunun esastan reddi yönünde hüküm tesisi hatalı ise de, birleşen dosya davacısı ... vekilinin 27.12.2023 tarihli dilekçesi ile birleşen davadan feragat etmesi karşısında bu feragatin bozma sonrası yapılacak yargılamada değerlendirilmesi için, alacaklı ve ihale alıcısının birleşen dosyaya yönelik temiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına, davadan feragat hakkında ek karar verilmek üzere dosyanın Bölge Adliye Mahkemesine iade edilmesi gerekmiştir.
SONUÇ :
1)Şikayetçi borçluların asıl dava yönünden temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesinin 07.11.2023 tarih ve 2023/1918 E. - 2023/2664 K. sayılı kararının yukarıda (2) nolu bentte yazılı nedenlerle, 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nın 364/2. maddesi göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nın 373/2. maddeleri uyarınca BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
2)Şikayetçi borçlu ...'ın birleşen davadan feragat talebi hakkında 6100 sayılı HMK'nın 310/3. maddesi uyarınca ek karar verilmek üzere dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, alacaklı ve ihale alıcısının birleşen dosyaya yönelik temiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına, 07.03.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.