"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
DAVACI/BORÇLU : ...
DAVALI/ALACAKLI : Türkiye İş Bankası A.Ş.
Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki taraflarca istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü:
Borçlu aleyhine başlatılan icra takibinde, Aile Mahkemesince 365 ada 11 parsel 2. Kat soldaki daire ile sınırlı olacak şekilde taşınmaza aile konutu şerhi konulmasına ve taşınmaz üzerindeki ipoteğin kaldırılmasına karar verildiğini, haline münasip taşınmazın birinci kat iki numaralı dairesinde bir oğlu, ikinci kat üç numaralı dairede kendisi, dört numaralı dairede diğer oğlunun ikamet ettiğini, geniş aile olduklarını kendisinin ve ailesinin ikamet ettiği 2, 3 ve 4 numaralı daireler üzerindeki haczin İİK’nın 82. maddesi gereğince kaldırılması talebi ile icra mahkemesine başvurduğu, İlk Derece Mahkemesince meskeniyet iddiasının kısmen kabulü ile; Nevşehir İli, ... İlçesi, ... Mahallesi, 365 Ada, 11 Parsel'de kayıtlı 2. Kat. 3 No'lu bağımsız bölümün İİK'nın 82/12 maddesi uyarınca davacının haline münasip evi olduğunun tespitine, bu taşınmaz üzerindeki haczin kaldırılmasına, diğer taşınmazlar bakımından davanın reddine karar verildiği, kararın taraflarca istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurularının reddine karar verildiği görülmüştür.
İİK'nın 82. maddesinin 1. fıkrasının 12. bendi gereğince, borçlunun “haline münasip” evi haczedilemez. Bir meskenin borçlunun haline uygun olup olmadığı adı geçenin haciz anındaki sosyal durumuna ve borçlu ile ailesinin ihtiyaçlarına göre belirlenir. Buradaki “aile” terimi, geniş anlamda olup, borçlu ile birlikte aynı çatı altında yaşayan, bakmakla yükümlü olduğu kişileri kapsar. İcra mahkemesince, borçlunun sözü edilenlerle birlikte barınması için zorunlu olan haline münasip meskeni temin etmesi için gerekli bedel bilirkişilere tespit ettirildikten sonra, haczedilen yerin kıymeti bundan fazla ise satılmasına karar verilmeli ve satış bedelinden yukarıda nitelikleri belirlenen mesken için gerekli olan miktar borçluya bırakılmalı, kalanı alacaklıya ödenmelidir.
Bu kıstasları aşan nitelik ve evsaftaki yerlerle, makul ölçüleri geçen oda ve salonu kapsayan ve ikamet için zorunlu öğeleri içeren bir meskenin dışındaki yerler, maddede öngörülen amaca aykırıdır. Borçlunun görev ve sıfatı, kendisinin yukarıda belirlenenden daha görkemli bir meskende ikamet etmesini gerektirmez.
Temyiz olunan karara mesnet yapılan bilirkişi raporunda; Nevşehir ili ... ilçesi 365 ada 11 parselde kayıtlı 2. kat 3 no’lu dairenin arsa ve yapı değerinin keşif tarihi itibariyle toplam 528.500 TL olduğu, dava konusu taşınmazın arsa nitelikli olması, kat mülkiyetinin kurulmaması nedeniyle 3 no’lu dairenin tek başına satılmasının mümkün olmadığı, taşınmazın arsa ve yapı değerinin keşif tarihi itibariyle toplam 4.099.650,00 TL olarak tespit edildiği, daha mütevazi bir evin ise keşif tarihi itibariyle 800.000,00 TL’ye satın alınabileceğinin belirtildiği görülmüştür.
Somut olayda meskeniyet şikayetine konu Nevşehir ili ... ilçesi 365 ada 11 parsel sayılı taşınmazda şikayetçi borçlu ...’ın malik olduğu, taşınmazda kat irtifakı/kat mülkiyeti tesis edilmediği, bu nedenle şikayetin taşınmazın tamamına ilişkin olduğu, bu hususun bilirkişi raporunda belirtilerek taşınmazın tamamının arsa ve yapı değeri itibariyle tümünün değeri ile tespit edilen hale uygun ev değeri karşılaştırılarak bir karar verilmesi gerekirken mahkemece mahcuz taşınmazda kat irtifakı/kat mülkiyeti kurulmamış olması gözetilmeksizin yanılgılı değerlendirme ile bağımsız bir mülkiyet hakkının konusunu oluşturmadığı halde 365 ada, 11 parsel, 3 nolu bölüm üzerindeki haczin kaldırılması şeklinde hüküm kurulması isabetsizdir.
Öte yandan, şikayete konu taşınmaz üzerine Türkiye İş Bankası lehine 06.04.2005 tarih ve 267 yevmiye numarası ile ipotek tesis edildiği, ipotek alacaklısının yazı cevabında ipotek borcunun devam ettiğinin bildirildiği, Nevşehir Aile Mahkemesi 2019/298 E. 2019/591 K. 16.07.2019 tarihli kararı ile de ipoteğin dava konusu Nevşehir İli ... İlçesi ... Mah. 365 ada, 11 parsel 2. Kat soldaki bağımsız bölüm ile sınırlı olacak şekilde kaldırılmasına, taşınmazın diğer bağımsız bölümlerine ilişkin ipoteğin kaldırılması talebinin reddine karar verildiği görülmüştür.
O halde, mahkemece yukarıda yazılı ilkeler ve Aile Mahkemesince ipoteğin kaldırılması istemli davada verilen karar da incelenmek suretiyle oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile hüküm tesisi ve Bölge Adliye Mahkemesince de istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesi isabetsiz olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ:
Alacaklının temyiz itirazının kabulü ile yukarıda yazılı nedenlerle 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nın 364/2. maddesinin göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nın 373/1. maddesi uyarınca, Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi’nin istinaf talebinin esastan reddine ilişkin 02.11.2023 tarih ve 2023/1383 E. - 2023/1381 K. sayılı kararının KALDIRILMASINA,
Kayseri 3.İcra Hukuk Mahkemesi’nin 06.09.2023 tarih, 2022/303 E. - 2023/492 K. sayılı kararının BOZULMASINA, bozma nedenine göre borçlunun temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 16.05.2024 gününde oy birliğiyle karar verildi.