Logo

12. Hukuk Dairesi2024/6610 E. 2025/575 K.

Yapay Zeka Özeti

Uyuşmazlık: Harçtan muaf olan davalıya yargılama giderleri ve harçların yüklenip yüklenmemesi uyuşmazlığı.

Gerekçe ve Sonuç: Harçtan muaf olan davalıya, yargılama giderlerine harç katılarak harç yüklenemeyeceği ve davanın kısmen kabulü halinde davacıya harç yüklenemeyeceği gözetilerek, mahkeme kararının düzeltilerek onanmasına karar verilmiştir.

Karar Metni

"İçtihat Metni"

MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 19. Hukuk Dairesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesi'nin 02.07.2024 tarihli asıl kararını taraflar, 09.09.2024 tarihli ek kararının şikayetçi/alacaklı tarafından temyizen incelenmesinin istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü:

A) Şikayetçi/alacaklının Bölge Adliye Mahkemesinin 09.09.2024 tarihli ek kararına yönelik temyiz talebinin incelenmesinde;

Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararında yazılı gerekçelere göre şikayetçi/alacaklının ek karara yönelik yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile Bölge Adliye Mahkemesinin usul ve yasaya uygun olan 09.09.2024 tarihli ek kararının ONANMASINA, 615,40 TL. harcın şikayetçi alacaklıdan tahsiline,

B) Tarafların Bölge Adliye Mahkemesinin 02.07.2024 tarihli asıl kararına yönelik temyiz itirazlarının incelenmesinde;

1- Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararında yazılı gerekçelere göre tarafların aşağıdaki bendin dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.

2- HMK. nın 332. maddesi uyarınca yargılama giderlerine, bu kapsamda harca ilişkin hususlarda mahkemece re' sen karar verilir.

Karar-ilam harcı, harçtan muaf olmamak koşulu ile davayı kaybeden tarafa yükletilmesi gereken bir harç türü olup, diğer yargılama giderlerine katılarak kabul/redde göre oranlanamaz.

Davanın kısmen kabulü halinde dahi davacıya harç yükletilemez.

Açılan davada davalının/davalıların tamamının harçtan muaf olduğu hallerde davanın kabul yada kısmen kabulüne karar verildiğinde karar ilam harcı ile davacının yaptığı harç masraflarına ilişkin olarak;

“ – Davalı/davalılar harçtan muaf olduğundan davalı/davalılar aleyhine harca hükmedilmesine yer olmadığına,

- Davacının yatırdığı başvuru harcı, peşin harcın karar kesinleştiğinde ve isteği halinde davacıya iadesine “ şeklinde karar verilmelidir.

Harç masrafları yargılama giderlerine katılarak harçtan muaf olan davalı/davalılara yükletilemez.

Davada harçtan muaf olan davalının yanında harçtan muaf olmayan davalı/davalılar var ise karar ilam harcı ile davacının yaptığı harç masrafları harç masrafının kabul redde göre oranlanmayacağı gözden kaçırılmadan harçtan muaf olmayan davalı/davalılara yükletilmelidir.

Kanun yoluna başvuruya ilişkin harçlarda da hukuki durum aynıdır.

Somut uyuşmazlıkta, Bölge Adliye Mahkemesi tarafından harçtan muaf olduğu tartışmasız olan davalı/borçlu T.C. ...' na yargılama giderlerine harç katılarak harç yükletilmesi ve davacının istinaf talebinin ve şikayetin kısmen kabul edilmesi karşısında davacının ilk derece yargılamasında ve istinaf başvurusunda yatırdığı tüm harçların davacıya iadesine karar verilmesi gerekirken harç yükletilmesi hatalı olup, bozma sebebi ise de, bu yanlışlığın düzeltilmesi yeniden yargılamayı gerektirmediğinden Bölge Adliye Mahkemesi kararının düzeltilerek onanmasına karar verilmiştir.

Sonuç:

Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 19. Hukuk Dairesinin 02.07.2024 gün ve 2023/372 E. 2024/992 K. sayılı kararının hüküm fıkrasının,

" İlk derece yargılaması açısından; " başlıklı bölümünün;

"Alınması gereken 427,60 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 80,70 TL harcın mahsubu ile bakiye 346,90 TL karar harcının şikâyetçi alacaklıdan tahsili ile Hazineye gelir kaydına,

Şikâyetçi alacaklı tarafından yapılan 117,70 TL harç, 104,00TL posta gideri 600,00TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 821,70TL yargılama giderinin davanın kısmen kabul durumu nazara alındığında 410,85TL'nin davalı borçludan alınarak şikâyetçi alacaklıya verilmesine, bakiyesinin şikâyetçi alacaklı üzerinde bırakılmasına," şeklindeki paragrafları ile,

" İstinaf yargılaması açısından " başlıklı bölümünün;

" İstinaf başvuru harcı (492,00TL) dışında alınan 179,90 TL harcın istek halinde şikâyetçi alacaklıya iadesine,

Şikâyetçi alacaklı tarafından yapılan 492,00TL harç ödemesi, 1.250,00TL bilirkişi ücreti ile 25,00 TL posta gideri olmak üzere toplam 1.767,00 TL yargılama giderinin davanın kısmen kabul ve kısmen ret durumu nazara alındığında takdiren 883,50 TL'nin davalı borçludan alınarak şikâyetçi alacaklıya verilmesine, bakiyesinin şikâyetçi alacaklı üzerinde bırakılmasına,

Davalı borçlu tarafından yapılan 1.250,00TL bilirkişi ücreti ile 159,00 TL posta gideri olmak üzere toplam 1.409,00 TL yargılama giderinin davanın kısmen kabul ve kısmen ret durumu nazara alındığında takdiren 704,50 TL'nin şikâyetçi alacaklıdan alınarak davalı borçluya verilmesine, bakiyesinin davalı borçlu üzerinde bırakılmasına, " paragraflarının hükümden çıkartılarak,

" İlk derece yargılaması açısından; " başlıklı bölümüne;

"Davalı/borçlunun harçtan muaf oluşu nedeniyle karar-ilam harcı alınmasına yer olmadığına,

Şikayetçi/alacaklının ilk derece yargılaması sırasında yatırdığı tüm harçların karar kesinleştiğinde ve isteği halinde şikayetçi/alacaklıya iadesine,

Şikâyetçi alacaklı tarafından yapılan harçlar hariç, 104,00 TL. posta gideri 600,00 TL. bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 704,00 TL. yargılama giderinden davanın kısmen kabulü nedeni ile belirlenen 293,15 TL. yargılama giderinin davalı/borçludan alınarak şikâyetçi/alacaklıya verilmesine, bakiyesinin şikâyetçi/alacaklı üzerinde bırakılmasına," paragrafları ile,

" İstinaf yargılaması açısından " başlıklı bölümüne;

" Davalı/borçlunun harçtan muaf oluşu nedeniyle istinaf karar-ilam harcı alınmasına yer olmadığına,

Şikayetçi/alacaklının istinaf aşamasında yatırdığı tüm harçların karar kesinleştiğinde ve isteği halinde şikayetçi/alacaklıya iadesine,

Şikâyetçi/alacaklı tarafından yapılan harçlar hariç, 1.250,00 TL. bilirkişi ücreti ile 25,00 TL. posta gideri olmak üzere toplam 1.275,00 TL. yargılama giderinin davanın kısmen kabul ve kısmen ret durumu nazara alındığında takdiren 391,50 TL yargılama giderinin davalı borçludan alınarak şikâyetçi/alacaklıya verilmesine, bakiyesinin şikâyetçi/alacaklı üzerinde bırakılmasına,

Davalı borçlu tarafından yapılan 1.250,00TL bilirkişi ücreti ile 159,00 TL posta gideri olmak üzere toplam 1.409,00 TL yargılama giderinin davanın kısmen kabul ve kısmen ret durumu nazara alındığında takdiren 704,50 TL'nin şikâyetçi/alacaklıdan alınarak davalı borçluya verilmesine, bakiyesinin davalı borçlu üzerinde bırakılmasına, " paragraflarının yazılmasına,

Bölge Adliye Mahkemesi kararının 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nun 364/2. maddesinin göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nun 370/2. maddesi uyarınca DÜZELTİLEREK ONANMASINA, karar düzeltilerek onandığından YİBK dikkate alınarak harç alınmasına yer olmadığına, peşin harcın istek halinde şikayetçi/alacaklıya iadesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine, dava dosyasının İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, 03.02.2025 tarihinde oy birliği ile karar verildi.