"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil davası sonunda, Yerel Mahkemece davanın kısmen kabulüne ilişkin olarak verilen karar, süresi içerisinde davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiş olmakla, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1. Davacı ... vekili dava dilekçesinde; dava konusu 979 ada 4, 5; 984 ada 5, 6, 7; 1007 ada 21 ve 22 parsel sayılı taşınmazların kadastro çalışmaları sırasında Hazine adına tespit ve tescil edildiğini, oysaki öncesinde bu taşınmazların önce üzüm bağı olarak, 1980 yılından beri de kayısı bahçesi olarak kullanıldığını belirterek dava konusu taşınmazların tapu kaydının iptali ile müvekkili adına tesciline karar verilmesini istemiştir.
2. Davacı asil ve vekili mahallinde 26/06/2013 gününde yapılan keşifte; 979 ada 5 parsel sayılı taşınmaza ilişkin davalarından vazgeçtiklerini beyan etmişlerdir.
II. CEVAP
Davalı ... davaya cevap vermemiş, ancak Hazine temsilcisi aşamalardaki beyanlarında, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Darende Asliye Hukuk Mahkemesinin 17/09/2013 tarihli, 2012/78 Esas, 2013/109 Karar sayılı kararıyla; Mahkemece mahallinde yapılan keşif sonrası ziraat mühendisi bilirkişiden aldırılan rapordan 984 ada 5/A, 984 ada 6, 984 ada 7/A, 979 ada 4/A1, 1007 ada 21 ve 1007 ada 22/A nolu taşınmazların, imar-ihya edilip tarımsal amaçla kullanılmaya uygun hale getirildikten sonra uzun yıllar boyunca (28-30 yıl veya daha fazla) tarım arazisi olarak kullanıldığı, bu yerlerin dikili tarım arazisi ve kapama kayısı bahçesi olduğu, dava konusu taşınmaz ile tarımsal amaçla kullanılan komşu parseller arasında toprak yapısı, botanik kompozisyon ve topoğrafik olarak birçok ortak özellik bulunduğu, 979 ada 4/B nolu taşınmazda ise 2-3 yaşlarında ağaçlar bulunduğu, taşınmaz üzerindeki tarımsal faaliyetlerin ağaç dikimi ile başladığı, hatta dikim çukurlarının açılması haricinde herhangi bir toprak işlemesinin dahil yapılmamış olduğunun gözlemlendiği, taşınmaz toprağı üzerinde arazi ve toprak ıslah/iyileştirme çalışmalarına rastlanmadığı, sadece son 2-3 yıldır ağaç dikmek suretiyle tarımsal amaçla kullanımın söz konusu olduğunun anlaşıldığı, dosya arasında bulunan hava fotoğrafının incelenmesi sonucunda da bu hususların doğrulandığı, dava konusu taşınmazlardan 979 ada 4/A2 ve 979 ada 4/B nolu taşınmazlarda davacı lehine zilyetlikle iktisap koşullarının oluşmadığı, diğer taşınmazlarda zilyetlikle iktisap koşullarının oluştuğu, 979 ada 5 nolu parsel yönünden de davacının keşif esnasında davadan vazgeçtiği gerekçesiyle;
Davanın kısmen kabulüne, 979 ada 4 parsel sayılı taşınmazın, teknik bilirkişiler ...ve ...'ın 03/07/2013 tarihli raporlarına ekli krokide “4 (B)” harfi ile gösterilen 1.272,95 metrekarelik bölümüne ilişkin davanın reddine, taşınmazın harita mühendisi ...'ın 22/07/2013 tarihli raporuna ekli krokide (A1) harfi ile gösterilen 3.447,31 metrekarelik bölümünün tapu kaydının iptali ile aynı ada son parsel numarası verilerek davacı ... adına kayıt ve tesciline; 979 ada 5 parsel sayılı taşınmaza ilişkin davanın vazgeçme nedeniyle reddine; 984 ada 5 parsel sayılı taşınmazın, teknik bilirkişiler ...ve ...'ın 03/07/2013 tarihli raporlarına ekli krokide “5 (A)” harfi ile gösterilen 1.545,99 metrekarelik bölümünün tapu kaydının iptali ile aynı ada son parsel numarası verilerek davacı ... adına kayıt ve tesciline; 984 ada 6 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının iptali ile davacı ... adına kayıt ve tesciline; 984 ada 7 parsel sayılı taşınmazın, harita mühendisi ...'ın 22/07/2013 tarihli raporuna ekli krokide “7 (A)” harfi ile gösterilen 6.583,07 metrekarelik bölümünün tapu kaydının iptali ile aynı ada son parsel numarası verilerek davacı ... adına kayıt ve tesciline; 1007 ada 21 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının iptali ile davacı ... adına kayıt ve tesciline; 1007 ada 22 parsel sayılı taşınmazın, teknik bilirkişiler ...ve ...'ın 03/07/2013 tarihli raporlarına ekli krokide “22 (A)” harfi ile gösterilen 3.077,37 metrekarelik bölümünün tapu kaydının iptali ile aynı ada son parsel numarası verilerek davacı ... adına kayıt ve tesciline karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
1.Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkeme kararına karşı süresi içerisinde davalı ... temsilcisi tarafından temyiz başvurusunda bulunulmuştur.
2. Temyiz Nedenleri
Davalı ... temsilcisi temyiz dilekçesinde özetle; Mahkemece yapılan araştırma ve incelemenin hüküm vermek için yeterli olmadığını, dava konusu taşınmazlarda davacı lehine zilyetlikle iktisap şartlarının oluşmadığını, Mahkemece hükme esas alınan ziraat mühendisi bilirkişi raporunun yetersiz olduğunu beyan ederek, kararın bozulmasına karar verilmesini istemiştir.
V. YARGITAY İLAMI
Karar, Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesinin 27/03/2014 tarih, 2014/680 Esas, 2014/3423 Karar sayılı ilamıyla; “Mahkemece yapılan araştırma, inceleme ve uygulamanın karar için yeterli bulunmadığı, dava ve temyize konu taşınmazların hava ve uydu fotoğrafında hangi nitelikte olduğunun yöntemince tartışılıp değerlendirilmediği, doğru sonucu varılabilmesi için taşınmazların tespit tarihinden geriye doğru en az 15-20-25 yıl öncesine ait üç ayrı evreye ilişkin yüksek çözünürlüklü hava fotoğraflarının Harita Genel Komutanlığı'ndan getirtilerek dosya arasına konulması, bundan sonra, Ziraat Fakültesi Toprak Bölümü öğretim üyelerinden oluşan 3 kişilik ziraat mühendisleri bilirkişi kurulu ve jeodezi ve fotogrametri uzmanından oluşacak bilirkişi kurulu aracılığıyla yapılacak keşifte, belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik hava fotoğrafları üzerinde stereoskop ile 3 kişilik jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişi kuruluna inceleme yaptırılması, temin edilebilen en eski tarihli uydu fotoğraflarının değerlendirilmesi, tanık ve yerel bilirkişi ifadelerinin bilimsel esaslara ve maddi bulgulara dayanılarak hazırlanan söz konusu bilirkişi raporlarıyla denetlenmesi, 3 kişilik ziraat mühendisi bilirkişi kurulu vasıtasıyla, taşınmazların öncesi ve zirai faaliyete konu olup olmadığı, zilyetliğin hangi tasarruflar ile sürdürüldüğü hususlarının özellikle irdelenmesi, yerel bilirkişi ve tanıklardan taşınmazların öncesinin ne olduğu, kim tarafından ne zamandan beri ne şekilde kullanıldığı sorulup saptanması, bundan sonra iddia ve savunma çerçevesinde toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmesi” gereğine değinilmek suretiyle bozulmuştur.
VI. MAHKEME KARARI
Darende Asliye Hukuk Mahkemesince bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda, 06/10/2015 tarihli, 2014/153 Esas, 2015/313 Karar sayılı kararla; tüm dosya kapsamına göre, dava ve temyize konu taşınmazlardan 979 ada 4 parsel sayılı taşınmazın (4/A) ile gösterilen bölümü dışında kalan bölümü ile 979 ada 4/B nolu taşınmazda davacı lehine zilyetlikle iktisap koşullarının oluşmadığı, diğer taşınmazlarda ve taşınmaz bölümlerinde davacı lehine zilyetlikte iktisap koşullarının oluştuğu gerekçesiyle;
Davanın kısmen kabulüne, 979 ada 4 parsel sayılı taşınmazın, harita mühendisleri bilirkişilerin 22/06/2015 tarihli raporuna ekli krokide “4 (A)” harfi ile gösterilen 3.447,31 metrekarelik bölümünün tapu kaydının iptali ile aynı ada son parsel numarası verilerek davacı ... adına kayıt ve tesciline; 979 ada 5 parsel sayılı taşınmaza ilişkin davanın vazgeçme nedeniyle reddine; 984 ada 5 parsel sayılı taşınmazın, teknik bilirkişiler ...ve ...'ın 27/05/2015 tarihli raporlarına ekli krokide “5 (A)” harfi ile gösterilen 1.545,99 metrekarelik bölümünün tapu kaydının iptali ile aynı ada son parsel numarası verilerek davacı ... adına kayıt ve tesciline; 984 ada 6 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının iptali ile davacı ... adına kayıt ve tesciline; 984 ada 7 parsel sayılı taşınmazın, harita mühendisleri bilirkişilerin 22/06/2015 tarihli raporuna ekli krokide “7 (A)” harfi ile gösterilen 6.583,07 metrekarelik bölümünün tapu kaydının iptali ile aynı ada son parsel numarası verilerek davacı ... adına kayıt ve tesciline; 1007 ada 21 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının iptali ile davacı ... adına kayıt ve tesciline; 1007 ada 22 parsel sayılı taşınmazın, teknik bilirkişiler ...ve ...'ın 27/05/2015 tarihli raporlarına ekli krokide “22 (A)” harfi ile gösterilen 3.077,37 metrekarelik bölümünün tapu kaydının iptali ile aynı ada son parsel numarası verilerek davacı ... adına kayıt ve tesciline karar verilmiştir.
VII. TEMYİZ
1.Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkeme kararına karşı süresi içerisinde davalı ... temsilcisi tarafından temyiz başvurusunda bulunulmuştur.
2. Temyiz Nedenleri
Davalı ... temsilcisi temyiz dilekçesinde özetle; davanın süresi içerisinde açılmadığını, Mahkemece yapılan araştırma ve incelemenin hüküm vermek için yeterli olmadığını, dava konusu taşınmazlarda davacı lehine zilyetlikle iktisap şartlarının oluşmadığını beyan ederek, re’sen gözünde bulundurulacak sebeplerle de kararın bozulmasına karar verilmesini istemiştir.
VIII. YARGITAY İLAMI
Karar, Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesinin 13/05/2019 tarih, 2016/10007 Esas, 2019/3620 Karar sayılı ilamıyla; “dosya içeriğine, Mahkemece hükmüne uyulan bozma kararında açıklandığı gibi işlem yapılıp sonucuna göre hüküm verilmiş olmasına, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre 984 ada 5, 6; 1007 ada 21 ve 22 parsel sayılı taşınmazlara yönelik yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddi ile bu parsellere hakkındaki usul ve yasaya uygun olan hükmün onanmasına; 979 ada 4 ve 984 ada 7 parsel sayılı taşınmazlara yönelik temyiz itirazlarının incelenmesine gelince, Mahkemece davacı lehine zilyetlikle iktisap koşullarının oluştuğu gerekçesi ile 22/06/2015 tarihli bilirkişi kurulu raporuna atıf yapılmak suretiyle, dava konusu 979 ada 4 parsel sayılı taşınmazın anılan rapora ekli krokide “4 (A)” harfi ile gösterilen 3.447,31 metrekare yüzölçümündeki bölümü ile 984 ada 7 parsel sayılı taşınnmazın aynı krokide “7 (A)” harfi ile gösterilen 6.583,07 metrekare yüzölçümündeki bölümünün davacı ... tapuya kayıt ve tesciline karar verildiği, Mahkemece verilecek hükmün, doğru, infazı kabil, infaz sırasında tereddüt oluşturmayacak şekilde ve dava konusu taşınmaz hakkında sicil oluşturmaya elverişli olması gerektiği gibi, dava konusu taşınmazın geometrik şeklini değiştirir şekilde verilen hükümlerin, teknik bilirkişi raporuna dayanması ve bu rapor ile irtibatlandırılmasının da hükmün infazı açısından zorunlu olduğu, ne var ki, mahkemenin atıf yapmış olduğu rapora ekli olarak yalnızca taşınmazların yerlerinin işaretlendiği hava fotoğrafları bulunmakta olup, hüküm yerinde belirtildiği gibi bir krokinin bulunmadığı, dolayısıyla hükmün infaz kabiliyetinin bulunduğundan söz edilemeyeceği, diğer taraftan teknik bilirkişi tarafından düzenlenen raporda, davacının iddiasına konu olan taşınmazlar, 979 ada 4 parsel sayılı taşınmazın (A) ile gösterilen 5.355,80 metrekare yüzölçümündeki bölümü ile 984 ada 7 parsel sayılı taşınmazın tamamı olarak gösterilmesine karşın; hükme esas alınan 22/06/2015 tarihli bilirkişi raporunda, 979 ada 4 parsel sayılı taşınmazın “4 (A)” harfi ile gösterilen 3.447,31 metrekare ve 984 ada 7 parsel sayılı taşınmazın “7 (A)” ile gösterilen 6.583,07 metrekare yüzölçümündeki bölümlerine yönelik değerlendirme yapıldığı anlaşılmakta olup, bilirkişi kurulu raporunda “7 (A)” harfi ile gösterilen bölüm, teknik bilirkişi raporunda gösterilmediğinden ve “4 (A)” harfi ile gösterilen bölümün de yüzölçümleri birbirini tutmadığından bilirkişi kurulu raporu ile teknik bilirkişi raporu arasında da irtibatın kurulmadığı anlaşılmakla, bilirkişi raporları arasında irtibat kurulmaksızın ve hüküm fıkrası ile teknik bilirkişi raporu arasında irtibat sağlanmaksızın, infazı kabil olmayacak şekilde hüküm tesisi isabetsizliğine” değinimek suretiyle bozulmuştur.
IX. MAHKEME KARARI
Darende Asliye Hukuk Mahkemesince bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda, 10/03/2020 tarihli, 2019/173 Esas, 2020/49 Karar sayılı kararla; hükmüne uyulan bozma ilamı ve bozma sonrası bilirkişilerden aldırılan raporlar uyarınca;
Davanın kısmen kabulüne, 979 ada 4 parsel sayılı taşınmazın, harita mühendisleri ve teknik bilirkişilerin 28/12/2017 tarihli raporuna ekli krokide “4 (A)” harfi ile gösterilen 3.447,31 metrekarelik bölümünün tapu kaydının iptali ile aynı ada son parsel numarası verilerek davacı ... adına kayıt ve tesciline; 979 ada 5 parsel sayılı taşınmaza ilişkin davanın vazgeçme nedeniyle reddine; 984 ada 5 parsel sayılı taşınmazın, teknik bilirkişiler ...ve ...'ın 27/05/2015 tarihli raporlarına ekli krokide “5 (A)” harfi ile gösterilen 1.545,99 metrekarelik bölümünün tapu kaydının iptali ile aynı ada son parsel numarası verilerek davacı ... adına kayıt ve tesciline; 984 ada 6 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının iptali ile davacı ... adına kayıt ve tesciline; 984 ada 7 parsel sayılı taşınmazın harita mühendisi ve teknik bilirkişilerin 28/12/2017 tarihli raporuna ekli krokide “7 (A)” harfi ile gösterilen 6.583,07 metrekarelik bölümünün tapu kaydının iptali ile aynı ada son parsel numarası verilerek davacı ... adına kayıt ve tesciline; 1007 ada 21 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının iptali ile davacı ... adına kayıt ve tesciline; 1007 ada 22 parsel sayılı taşınmazın, teknik bilirkişiler ...ve ...'ın 27/05/2015 tarihli raporlarına ekli krokide “22 (A)” harfi ile gösterilen 3.077,37 metrekarelik bölümünün tapu kaydının iptali ile aynı ada son parsel numarası verilerek davacı ... adına kayıt ve tesciline karar verilmiştir.
X. TEMYİZ
1.Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkeme kararına karşı süresi içerisinde davalı ... vekili tarafından temyiz başvurusunda bulunulmuştur.
2. Temyiz Nedenleri
Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; Mahkemece yapılan araştırma ve incelemenin hüküm vermek için yeterli olmadığını, eldeki davada 10 yıllık hak düşürücü sürenin geçtiğini, dava konusu taşınmazların devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden olduğunu, taşınmazlarda davacı lehine zilyetlikle iktisap koşullarının oluşmadığını ve davacının davasını ispat edemediğini beyan ederek, kararın bozulmasına karar verilmesini istemiştir.
3. Gerekçe
3.1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Kadastro çalışmaları sonucunda Malatya ili,... ilçesi, ... Mahallesi çalışma alanında bulunan dava ve temyize konu 979 ada 4 parsel sayılı 14.009,56 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, devletin hüküm ve tasarrufu altında olup, ... tarafından tarla haline getirildiği ancak taşınmazda yeterli süreyle zilyetliğinin bulunmadığı gerekçesiyle; 984 ada 7 parsel sayılı 7.984,61 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz ise, devletin hüküm ve tasarrufu altında olup, ... tarafından tarla haline getirildiği ancak taşınmazda yeterli süreyle zilyetliğinin bulunmadığı gerekçesiyle Hazine adına tespit ve tescil edilmiştir.
Dava; kadastro tespiti öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
3.2. İlgili Hukuk
3.2.1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 297/2. maddesi şöyledir.
“Hükmün sonuç kısmında, gerekçeye ait herhangi bir söz tekrar edilmeksizin, taleplerden her biri hakkında verilen hükümle, taraflara yüklenen borç ve tanınan hakların, sıra numarası altında; açık, şüphe ve tereddüt uyandırmayacak şekilde gösterilmesi gereklidir.”
3.2.2. 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 14/1. maddesi şöyledir.
“Tapuda kayıtlı olmayan ve aynı çalışma alanı içinde bulunan ve toplam yüzölçümü sulu toprakta 40, kuru toprakta 100 dönüme kadar olan (40 ve 100 dönüm dahil) bir veya birden fazla taşınmaz mal, çekişmesiz ve aralıksız en az yirmi yıldan beri malik sıfatıyla zilyetliğini belgelerle veya bilirkişi veyahut tanık beyanlarıyla ispat eden zilyedi adına tespit edilir.”
3.2.3. 3402 Sayılı Kadastro Kanunu’nun 17. maddesi şöyledir.
“Orman sayılmayan Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan ve kamu hizmetine tahsis edilmeyen araziden, masraf ve emek sarfı ile imar ve ihya edilerek tarıma elverişli hale getirilen taşınmaz mallar 14 üncü maddedeki şartlar mevcut ise imar ve ihya edenler veya halefleri adına, aksi takdirde hazine adına tespit edilir.
İl, ilçe ve kasabaların imar planının kapsadığı alanlarda kalan taşınmaz mallarda bu hüküm uygulanmaz.”
3.3. Değerlendirme
Dosya içeriğine, mahkeme kararının gerekçesinde belirtilen yasal ve hukuksal gerekçeye, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına, her ne kadar Mahkemece hükmüne uyulan Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesinin 13/05/2019 tarihli ve 2016/10007 Esas, 2019/3620 Karar sayılı bozma ilamı uyarınca, dava ve temyize konu 979 ada 4 ve 984 ada 7 parsel sayılı taşınmazlar yönüyle teknik bilirkişilerden alınan hükme esas bilirkişi raporunun düzenlenme tarihinin, hükmüne uyulan bozma ilamının tarihinden daha eski olması mümkün değil ise de, Mahkemece 09/01/2020 havale tarihli teknik bilirkişi raporuna atıf yapılmak suretiyle karar verildiğine göre, yazılı şekilde karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmamaktadır.
XI. SONUÇ:
Açıklanan nedenlerle, davalı ... vekilinin yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddiyle usul ve yasaya uygun olan hükmün ONANMASINA, 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun değişik 13. maddesinin (j.) bendi gereğince Hazineden harç alınmasına yer olmadığına, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 02/06/2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.