"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ERZURUM BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 2. HUKUK DAİRESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL
Taraflar arasındaki kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescili istemine ilişkin açılan davadan dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince verilen davanın reddine ilişkin kararın, davacılar vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi tarafından yapılan inceleme sonucunda; davacılar vekilinin istinaf başvurusunun HMK’nın 353/1-b/1 maddesi gereğince esastan reddine dair verilen karar, süresi içinde davacılar vekili tarafından temyiz edilmekle; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü
I. DAVA
Davacılar vekili dilekçesinde özetle; davalı ...'nun, müvekkili ...'in erkek kardeşi olduğunu, aynı Mahkemenin 2016/225 Esas sayılı dosyasında Torul ilçesi, Zigana köyü 230 ada 11 parsel sayılı taşınmazın l/2'şer hisse ile davalı ve annesi ... ... adına tescil edildiğini, ancak annesine ait 1/2 payı annesinden sağlığında satış senedi ile aldığını, annesi ... ...'nun taşınmazda hakkı kalmadığını, dava konusu taşınmazın tamamının kendine ait olduğunu iddia ederek, ... ... mirasçıları aleyhine tapu iptal tescil davası açtığını; bu iddiaların kısmen doğru olduğunu, şöyle ki davalı ...'nun bu taşınmazı annesinden satın aldıktan sonra 16.08.1965 tarihli harici gayrimenkul satış senedi ile müvekkillerinin murisi ...'e sattığını, dava konusu taşınmazda davalının herhangi bir hakkı kalmadığını ileri sürerek, davanın Mahkemenin 2016/225 Esas sayılı dosyası ile birleştirilmesinden sonra dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile müvekkilleri adına miras hisseleri oranında tesciline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı cevap dilekçesi sunmamış, davalı vekili yargılama aşamasındaki beyanlarında özetle; öncelikle derdestlik itirazı olduğunu aynı konu ile ilgili olarak 2016/225 Esas sayılı dosyasının yargılamasının devam ettiğini, ayrıca aynı hususla ilgili kadastro mahkemesinde de dava açıldığını ve davanın husumetten reddine karar verildiğini, kesin hüküm bulunduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Torul Asliye Hukuk Mahkemesi 2017/25 Esas, 2018/6 Karar sayılı kararında, davacıların ...'in mirasçılarından bazıları olduğu, taleplerin davalı ...'nun annesi ... ...'dan satın aldığı yerleri kök muris ...'e sattığı, davalının taşınmazda hakkı kalmadığı bu nedenle miras hisseleri oranında tapu iptal tescil istemine ilişkin olduğu, ... mirasçılardan ... ...'in davacılar arasında bulunmadığı, davalının ... mirasçı olmadığı, TMK'nın 702. maddesi gereğince tasarrufi işlemlerde oy birliğinin arandığı, davanın da bir tasarrufi işlem olup, kural olarak üçüncü kişilere karşı tüm mirasçıların birlikte dava açmaları ya da anlaşma sağlanamaz ise terekeye temsilci atanmak suretiyle davanın açılması gerektiği, mirasçıların bir ya da bir kaçının murisin terekesine göre üçüncü kişi konumunda olan kişiler aleyhine miras payları oranında açtıkları tapu iptali ve tescil davasının görülme olanağı bulunmadığı, Mahkemenin 2016/225 Esas sayılı dosyasının yargılamasının beklenmesinde hukuki yarar da olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
1. İstinaf Yoluna Başvuranlar
Yerel Mahkeme kararına karşı yasal süresi içerisinde davacılar vekili tarafından istinaf isteminde bulunulmuştur.
2.İstinaf Nedenleri
Davacılar vekili, istinaf dilekçesinde özetle, mahkemece, ne birleştirme yönünde ne de davanın esası hakkında bir karar verildiğini, bu davada TMK'nın 702. maddesinin uygulanmasının yasaya aykırı olduğunu, zira bu davanın ... tarafından açılan 2016/225 Esas sayılı dosyasına karşı, tarafları, konusu aynı olan hukuki ilişki üzerine bir kısım davalıların açmış olduğu karşı dava niteliğinde olduğunu belirterek, kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
3. Gerekçe ve Sonuç
Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi 2019/253 Esas, 2020/112 Karar sayılı kararında, dava konusu taşınmazın muris ...'ten kaldığı ve murisin terekesinin taksim edilmediği, davacıların mirastaki payları oranında adlarına tescil istediği, dosyada mevcut veraset ilamına göre ise muris ... 27/10/2011 tarihinde vefat ettiği, ölüm tarihine göre terekesinin TMK'nın 701. maddesi gereğince elbirliği mülkiyeti hükümlerine tabi olduğu ve murisin davacılar dışında, ... ... isminde dava dışı mirasçısının bulunduğu, böylece davacıların aktif dava ehliyetinin bulunmadığı gerekçesiyle 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 353/(1)-b/1. maddesi uyarınca davacılar vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine dair karar vermiştir.
V. TEMYİZ
1.Temyiz Yoluna Başvuranlar
Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesinin yukarıda sözü edilen kararına karşı yasal süresi içerisinde davacılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Temyiz Nedenleri
Davacılar vekili, temyiz dilekçesinde özetle; delillerin takdiri ve olaya uygulamasında hataya düşüldüğünü, eldeki dosya ile konusu ve tarafları aynı olan 2016/225 Esas sayılı dosya birleştirilerek bir sonuca varılması gerekildiğini belirterek Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi 2019/253 Esas, 2020/112 Karar sayılı kararının bozulmasını talep etmiştir.
3. Gerekçe
3.1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava kadastro öncesi nedene dayalı miras payı oranında tapu iptali ve tescili istemine ilişkindir.
3.1.2. Gümüşhane ili, Torul ilçesi, Zigana köyünde 2007 yılında yapılan kadastro çalışmaları sırasında 230 ada 11 parsel sayılı taşınmaz 1/2'şer hisse ile ... ve ... ... adlarına tespit edilmiş, ... tarafından ... aleyhine açılan Torul Kadastro Mahkemesinin 2008/115-370 Esas-Karar sayılı kararı ile davanın usulden reddine, dava dilekçesinin iptaline, kararın kesinleşmesinden itibaren 10 gün içerisinde dava dilekçesindeki noksanlıklar giderilerek yeni bir dava dilekçesi verilmediği taktirde davanın açılmamış sayılacağına karar verilmiştir. Mevcut tapu kaydına göre dava konusu taşınmaz 16/04/2009 tarihinde davalı ... ve ... ... adlarına 1/2'şer hisse ile tescil edilmiştir.
3.1.3 Davacılar, ...’ın çekişmeli taşınmaz üzerinde 1/2 payının olduğunu, geri kalan 1/2 payın ise davalı ...’ın annesi olan ... ...’ya ait olduğunu, ...’ın annesine ait olan 1/2 payı satın alarak tam paylı olarak taşınmaza malik olduğunu, ancak 1965 yılında taşınmazın mülkiyetini babaları ...’e satarak zilyetliğini devrettiğini iddia ederek, ... terekesine karşı 3. kişi olan ...’a karşı miras payı oranında dava açmışlardır.
3.1.4. İlk Derece Mahkemesince terekeye karşı 3. kişi konumunda bulunan kişiye karşı miras payı oranında dava açılamayacağı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, bölge adliye mahkemesince davacı tarafın istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
3.2. Değerlendirme
Dosya kapsamından, davacıların iddiasına göre çekişmeli taşınmazın öncesinde muris ...’e ait olduğu ve ölünceye kadar kendisi tarafından kullanıldığı, ... tarafından zilyetliğin mirasçılarına devredilmediği, ... öldükten sonra terekesinin yasaya uygun şekilde tüm mirasçıların katılımı ile taksim edilmediği anlaşılmaktadır. Dava konusu taşınmazın tapu kayıt maliki ..., muris ...’in terekesine karşı 3. kişi durumundadır. Terekeye dahil bir taşınmaz hakkında bir mirasçının, diğer mirasçılar aleyhine tek başına miras payı oranında adına tescil istemi ile dava açabilmesi hukuken mümkün ise de, 3. kişiye karşı miras payı oranında tescili istemiyle dava açmasına imkan bulunmamaktadır. Elbirliği mülkiyetinde, mirasçıların tereke malları üzerinde belli pay veya payları olmayıp, haklarının terekenin tamamını kapsadığı, TMK'nın 702. maddesine göre topluluk devam ettiği sürece tasarrufi işlemlerde tüm ortakların oy birliğiyle karar vermeleri gerektiği açıktır. Bu halde mirasçılardan birisinin kendi payı hakkında açtığı dava, diğer mirasçıların paylarını kapsamadığından davanın, dava şartı yokluğundan usulden reddine karar verilmesi gerekir. Davada ... mirasçılarından ... ...’in taraf olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmesi isabetlidir.
VI. SONUÇ
Davacılar vekilinin, hükme yönelik temyiz itirazlarının incelenmesinde; Açıklanan nedenlerle; dosya içeriği ve kararın dayandığı gerektirici nedenlere göre delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmadığı anlaşılmakla, davacılar vekilinin temyiz itirazlarının reddiyle usul ve yasaya uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının HMK’nın 370. maddesi uyarınca ONANMASINA, aşağıda yazılı 26,40 TL bakiye onama harcının temyiz edenden alınmasına, 06/06/2022 tarihinde kesin olmak üzere oybirliğiyle karar verildi.