"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : VAN BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 2. HUKUK DAİRESİ
İLK DERECE MAHKEMESİ : VARTO ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince verilen davanın usulden reddine ilişkin kararın, davacı tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesi tarafından yapılan inceleme sonucunda; başvurunun esastan reddine dair verilen karar, süresi içinde davacı tarafından temyiz edilmekle; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı dava dilekçesinde özetle, Muş ili, .... ilçesi, ... köyü çalışma alanında yapılan kadastro çalışması neticesinde mera olarak sınırlandırılan 247 parsel sayılı taşınmazların mera sicil kaydının, kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak kısmen iptaliyle adına tesciline karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı ... cevap dilekçesinde özetle; davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Varto Asliye Hukuk Mahkemesinin 29/01/2020 tarihli ve 2019/10 E., 2020/47 K. sayılı kararıyla, Kadastro Müdürlüğüne husumet yöneltilemeyeceği gerekçesiyle davanın usulden reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
1. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı istinaf başvurusunda bulunmuştur.
2. İstinaf Nedenleri
Davacı istinaf dilekçesinde özetle; kadastro işleminin Kadastro Müdürlüğü tarafından yapıldığını, Kadastro Müdürlüğünün sorumlu olduğunu ve taşınmazın bir bölümünün mera olmayıp kendisine ait olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
3. Gerekçe ve Sonuç
Van Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesinin 23/09/2020 tarihli ve 2020/263 Esas, 2020/325 Karar sayılı kararıyla, davacı tarafın davasını Hazine ve Akçatepe köyü tüzel kişiliğine yöneltmesi gerekirken Kadastro Müdürlüğüne yönelttiği, bu durumun kabul edilebilir bir yanılgı olmadığı gibi taraf değişikliği talebinde de bulunulmadığı, davanın, taraf ve dava ehliyetine sahip doğru hasımlara yöneltilmediğine göre İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve yasaya uygun olduğu gerekçesiyle davacı tarafın yerinde bulunmayan istinaf başvurusunun HMK'nın 353/1-b-1. maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
1. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Temyiz Nedenleri
Davacı temyiz dilekçesinde özetle, İlk Derece Mahkemesi ve Bölge Adliye Mahkemesi kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek istinaf dilekçelerindeki taleplerini tekrar ve resen araştırılacak sebeplerle ret kararının hükmen bozulmasını talep etmiştir.
3. Gerekçe
3.1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kadastrodan önceki nedenlere dayalı mera sicil kaydının iptali ve tescil istemine ilişkindir.
3.2. İlgili Hukuk
6100 sayılı HMK'nın 114/1-d maddesi, "(1) Dava şartları şunlardır: ...d) Tarafların, taraf ve dava ehliyetine sahip olmaları; kanuni temsilin söz konusu olduğu hâllerde, temsilcinin gerekli niteliğe sahip bulunması."
6100 sayılı HMK'nın 115. maddesi, "(1) Mahkeme, dava şartlarının mevcut olup olmadığını, davanın her aşamasında kendiliğinden araştırır. Taraflar da dava şartı noksanlığını her zaman ileri sürebilirler.
(2) Mahkeme, dava şartı noksanlığını tespit ederse davanın usulden reddine karar verir. Ancak, dava şartı noksanlığının giderilmesi mümkün ise bunun tamamlanması için kesin süre verir. Bu süre içinde dava şartı noksanlığı giderilmemişse davayı dava şartı yokluğu sebebiyle usulden reddeder.
(3) Dava şartı noksanlığı, mahkemece, davanın esasına girilmesinden önce fark edilmemiş, taraflarca ileri sürülmemiş ve fakat hüküm anında bu noksanlık giderilmişse, başlangıçtaki dava şartı noksanlığından ötürü, dava usulden reddedilemez."
6100 sayılı HMK’nın 124. maddesinde ise, “(1) Bir davada taraf değişikliği, ancak karşı tarafın açık rızası ile mümkündür.
(2) Bu konuda kanunlarda yer alan özel hükümler saklıdır.
(3) Ancak, maddi bir hatadan kaynaklanan veya dürüstlük kuralına aykırı olmayan taraf değişikliği talebi, karşı tarafın rızası aranmaksızın hâkim tarafından kabul edilir.
(4) Dava dilekçesinde tarafın yanlış veya eksik gösterilmesi kabul edilebilir bir yanılgıya dayanıyorsa, hâkim karşı tarafın rızasını aramaksızın taraf değişikliği talebini kabul edebilir. Bu durumda hâkim, davanın tarafı olmaktan çıkarılan ve aleyhine dava açılmasına sebebiyet vermeyen kişi lehine yargılama giderlerine hükmeder.” hükümlerini içermektedir.
3.3. Değerlendirme
1981 yılında yapılan kadastro çalışmaları sonucunda .... ilçesi, .... köyü çalışma alanında bulunan 247 parsel sayılı 197.800.00 m2 yüzölçümündeki taşınmaz, ..... köyü halkı tarafından hayvanların otlakiyesi olarak kullanılması nedeniyle belgesizden mera vasfıyla sınırlandırılıp özel siciline kaydedilmiştir.
Büyükşehir belediyesi olmayan illerde mera sicil kaydının iptali ve tescil istemine ilişkin davalarda husumetin Hazine ve taşımazın bulunduğu köy tüzel kişiliği ya da ilçe belediye başkanlığına birlikte yöneltilmesi zorunlu olup bu husus, tarafların taraf ve dava ehliyetine sahip olmaları kuralı kapsamında bir dava şartıdır. Bir davada dava şartlarının mevcut olması kamu düzenine ilişkin olduğundan resen incelenmesi gereken konular arasındadır.
Dosya içeriğine, toplanan delillere, Bölge Adliye Mahkemesinin dayandığı yasal ve hukuksal gerekçeye göre, (IV/3.) no.lu paragrafta yazılı şekilde karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmamaktadır.
VI. SONUÇ
Açıklanan nedenlerle davacının yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddiyle usul ve yasaya uygun olan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı HMK'nın 370. maddesi uyarınca ONANMASINA, aşağıda yazılı 26,30 TL bakiye onama harcının davacıdan alınmasına, 31/10/2022 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.