"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki davadan dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın hak düşürücü süre nediyle reddine karar verilmiştir.
Kararın davacılar vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hakimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde, ... ilçesi ... köyü ... mevkiinde bulunan dava konusu taşınmazlara ait davacıların tapu ve vergi kayıtları bulunduğunu, taşınmazlara davacıların zilyet olduğunu, ... mevkiinde henüz kadastro çalışmaları yapılmadığını, ... köyünde yapılan kadastro çalışmaları sırasında 973 parsel sayılı taşınmazın davalılar adına tespit edildiğini, aradan geçen 45 yıldan sonra davalıların tapu kayıtlarının sayısal metrajlarını değiştiştirip orman kadastrosunu bahane ederek davacıların zilyetliğinde bulunan yerlere usulsüz şekilde sahip çıkmaya ve davacıları kadim arazilerinden çıkarmaya çalıştıklarını, dava konusu parsellerin tespit kadastrosunda tespit edilen yerlerinin yaklaşık 9 kilometre kaydırıldığını, davalıların bu parseller üzerinde hakları bulunmadığını belirterek 973 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının iptali ile davacılar adına tesciline karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı ... 06.06.2018 tarihli celsede davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 18.12.2019 tarihli ve 2017/427 Esas, 2019/751 Karar sayılı kararıyla davanın hak düşürücü süre nedeniyle reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
B. İstinaf Nedenleri
Davacılar vekili istinaf dilekçesinde; verilen kararın yerinde olmadığını, dosyada taraf teşkili sağlanmadan ve keşif yapılmadan karar verildiğini, dava konusu taşınmazın bulunduğu bölgede hiçbir zaman kadastro çalışması yapılmaması nedeniyle davada hak düşürücü sürenin uygulanamayacağını, Mahkemece davanın yanlış yorumlandığını, dava konusu yerle ilgili davacılar lehine olağanüstü mülkiyeti kazanma koşullarının oluştuğunu belirtmiş dava dilekçesini tekrarla verilen kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 23.02.2021 tarihli ve 2020/1094 Esas, 2021/172 Karar sayılı kararında; davacılar tarafından usulünce açılmış bir tescil davası bulunmadığı, dava konusu taşınmazla ilgili 3402 sayılı Yasa'nın 22/2-a maddesi uyarınca yapılmış bir işlem ve orman kadastrosu bulunmadığı, davanın kadastro öncesi nedene dayandığı, kadastro tespitinin kesinleştiği tarih ile dava tarihi arasında 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 12/3. maddesi uyarınca hak düşürücü sürenin de geçtiği gerekçesiyle istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili tarafından temyiz isteminde bulunulmuştur.
B. Temyiz Nedenleri
Dava ve istinaf dilekçeleri tekrar edilerek kararın bozulması istenilmiştir.
C. Gerekçe
1 . Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, tapu iptali-tescil – tescil isteğine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
a) 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 31. maddesi; “Hâkim, uyuşmazlığın aydınlatılmasının zorunlu kıldığı durumlarda, maddi veya hukuki açıdan belirsiz yahut çelişkili gördüğü hususlar hakkında, taraflara açıklama yaptırabilir; soru sorabilir; delil gösterilmesini isteyebilir.”
b) 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 143/1. maddesi; “Tarafların davada ileri sürdükleri bütün iddia ve savunmalar birlikte incelenir.” hükmünü içermektedir.
3. Değerlendirme
Mahkemece davanın kadastro öncesi nedene dayalı olduğu ve davada 3402 sayılı Yasa'nın 12. maddesinde öngörülen hak düşürücü sürenin geçtiği gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiş ve aynı gerekçe ile davacı yanın istinaf talebi reddedilmiş ise de varılan sonuç dosya kapsamına uygun düşmemektedir.
Davacılar vekili dava, istinaf ve temyiz dilekçelerinde dava konusu taşınmaz bölümünde hiçbir zaman kadastro çalışmaları yapılmadığını, 45 yıl önce ... köyünde yapılan kadastro çalışmaları sırasında davalılar adına tespit edilen taşınmazın kaydırılmak sureti ile kendi taşınmazlarının bulunduğu yerdeymiş gibi işlem gördüğünü belirtmiştir. Bu hali ile davanın kadastro öncesi nedene dayalı olmadığı açıktır.
Mahkemece iddianın aslı incelenmek suretiyle iddia ve savunma çerçevesinde işlem yapılması gerekirken yanlış değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup hükmün bozulmasını gerektirmektedir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle ;
1. Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının usulden BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının talep hâlinde temyiz edenlere iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren ... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesine gönderilmesine,
06.04.2023 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.