"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/311 E., 2020/225 K.
HÜKÜM : Kabul
Taraflar arasında birleştirilerek görülen tapu iptali ve tescil davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesince kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece, bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda davanın kabulüne karar verilmiştir.
Karar davacı Hazine vekili, dahili davalı ... vekili, davalılar ... ve ... vekili tarafından temyiz edilmekle, kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı Hazine vekili dava dilekçesinde; Balıkesir ili, ... ilçesi, ... köyü çalışma alanında bulunan çekişme konusu taşınmazların öncesini teşkil eden 22 parsel sayılı taşınmazın 1997 yılında yapılan genel kadastro tespitinde ... mirasçıları adına, 36 parsel sayılı taşınmazın ... mirasçıları adına, yine 37 parsel sayılı taşınmazın ... mirasçıları adına ve 38 parsel sayılı taşınmazın ... mirasçıları adına tespit edildiğini, bu taşınmazın tespitine karşı ...’in itirazı üzerine kadastro komisyonunca taşınmazın muteriz ... adına tesciline karar verilerek 1999 yılında tespitlerin kesinleştiğini, daha sonra söz konusu bu 4 parça taşınmazın tevhidi ile 120 parsel sayılı taşınmazın meydana geldiğini, 120 parsel sayılı taşınmazın da ifraza tabi tutularak 95 adet çekişmeli taşınmazın meydana geldiğini, dava konusu taşınmazların taşlık, kayalık ve çalılık olduğunu, ekilip biçilen yerlerden olmadığını, ayrıca davalılar yararına zilyetlikle edinme koşullarının oluşmadığını, taşınmazların Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden olduğunu ileri sürerek tapu kayıtlarının iptali ile Hazine adına kayıt ve tescilini istemiştir.
II. CEVAP
1.Davalılar ..., ..., ... ve ... vekili cevap dilekçesinde; dava konusu taşınmazların müvekkilleri tarafından tapunun aleniyeti kuralına istinaden tespit maliklerinden satın alındığını, dava konusu taşınmazların Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden taşlık, çalılık ve kayalık olmadığını, müvekkilleri ile satın aldıkları tespit maliklerinin 50 yılı aşan malik sıfatı ile aralıksız, çekişmesiz zilyetliklerinin bulunduğunu, iyi niyetle dava konusu taşınmazları satın alan müvekkillerinin kazanımlarının korunması gerektiğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
2.Davalılar ..., ..., ..., ..., ... ve ... vekili cevap dilekçesinde; dava konusu taşınmazların tarıma elverişli, tarla ve zeytinlik vasfında olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
3.Davalılar ... ve ... vekili cevap dilekçesinde; dava konusu taşınmazların tespit malikleri adına kayıtlı iken müvekkilleri tarafından satın alındığını, satın alındığı tarihte taşınmaz üzerinde sınırlama bulunmadığını, müvekkillerinin iyi niyetli malik olarak taşınmazları satın aldıklarını belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. MAHKEME KARARI
Gömeç (Kapatılan) Asliye Hukuk Mahkemesinin 28.11.2009 tarihli ve 2004/52 E. 2009/13 K. sayılı kararı ile; asıl ve birleştirilen davaların kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararları
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı Hazine vekili ve bir kısım davalılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
Dairenin 05.11.2009 tarihli ve 2009/8684 Esas, 2009/11483 Karar sayılı kararıyla “...HUMK'un 286 ncı maddesi hükmü uyarınca hakim bilirkişi raporlarıyla bağlı değildir. Elde edilen son bilirkişi raporu gerek Mahkeme gözlemine, gerekse diğer bilirkişi raporuna ters düşmektedir. Mahkeme gözleminin yer aldığı tutanağın aksi de iddia ve ispat edilmemiştir. O halde, bu gözlem ve onu teyit eden birinci rapor ile tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde, “sarı renkle” gösterilen yerler ve bu kısım içinde kalan çekişme konusu taşınmazlar bakımından gerek 3402 sayılı Yasa'nın 14 üncü, 17 nci ve gerekse 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 713 üncü maddesinde öngörülen kazandırıcı zaman aşımı ile iktisap koşullarının davalılar yararına gerçekleştiğini kabule olanak yoktur. Hal böyle olunca; 18.06.2008 tarihli fen bilirkişi ... raporunda “sarı renkle” gösterilen çekişmeli taşınmazlar yönünden de davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken delillerin taktirinde yanılgıya düşülerek yazılı olduğu üzere hüküm tesisi isabetsizdir....” gerekçesiyle karar bozulmuş, bozma kararına uyularak yapılan yargılama sonucunda Burhaniye Asliye Hukuk Mahkemesinin 11.06.2013 tarihli ve 2012/341 E. 2013/428 K. sayılı kararı ile; Mahkemece bozma kararına uyularak yapılan yargılama sonunda asıl ve birleştirilen davanın kabulüne, ... ilçesi, ... köyü, 256 ada 2, 3, 4, 7 ve 8 parsel, 255 ada 6, 7, 12 ve 13 parsel sayılı taşınmazların davalı ... adına olan tapu kayıtlarının iptaline, çekişmeli 263 ada 1 parsel, 262 ada 1, 2, 3 ve 4 parsel, 261 ada 1, 2, 3, 4, 5 ve 6 parsel, 260 ada 1 ve 2 parsel sayılı taşınmazların davalı ... adına olan tapu kayıtlarının iptaline, çekişmeli 255 ada 8 ve 11 parsel sayılı taşınmazların davalı ... adına olan tapu kayıtlarının iptaline, tarıma elverişli olmayan taşlık ve kayalık niteliğinde arazi olduğundan 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 16/1-(C) maddesi gereğince tescil dışı bırakılmasına, çekişmeli 244 ada 123 parsel, 256 ada 1 parsel, 255 ada 1, 2, 3, 5, 14 ve 16 parsel sayılı taşınmazların davalı ... adına olan tapu kayıtlarının iptaline, 255 ada 15 parsel sayılı taşınmazın davalı ... adına olan tapu kayıtlarının iptaline, çekişmeli 255 ada 4 parsel sayılı taşınmazın davalı ... adına olan tapu kayıtlarının iptaline, çekişmeli 244 ada 122 parsel sayılı taşınmazın davalı ... adına olan tapu kayıtlarının iptaline, "palamutluk” niteliği ile davacı Hazine adına tapuya kayıt ve tesciline, çekişmeli 244 ada 121 parsel sayılı taşınmazın davalı ... adına olan tapu kaydının iptali ile "fıstık çamlığı” niteliği ile davacı Hazine adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş, hüküm davacı Hazine vekili ile davalılar ... ve müşterekleri vekili, ... ve müşterekleri ile ... mirasçısı ... vekili tarafından temyiz edilmiş, Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesinin 27.06.2018 tarihli ve 2016/2229 Esas, 2018/4359 Karar sayılı kararıyla; hükmün onanmasına karar verilmiş; ... ve diğerleri, ... mirasçısı ... tarafından karar düzeltme talep edilmiş, Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesinin 27.06.2018 tarihli ve 2016/2229 Esas, 2018/4359 Karar sayılı kararıyla; ... ve arkadaşları vekilinin 255 ada 8 ve 11 parsel sayılı taşınmazlar dışındaki diğer taşınmazlar hakkındaki karar düzeltme isteğinin reddine, davalı ... mirasçısı ... vekilinin 255 ada 8 ve 11 parsel sayılı taşınmazlara yönelik karar düzeltme istemine gelince;...mahkemece davalı ... mirasçısı ...'ı (temyiz dilekçesi ekinde sunduğu mirasçılık belgesine göre adı geçen dışında başkaca mirasçı bulunmadığı görülmekle) davaya dahil edilmesi için davacı Hazine vekiline süre verilmesi ve taraf teşkili tam ve doğru olarak sağlandıktan sonra işin esası hakkında bir karar verilmesi gerekirken taraf teşkili sağlanmaksızın işin esası hakkında yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup hükmün bozulması gerekirken Dairemizce bu hususun gözden kaçırılmak suretiyle onanmış olduğu anlaşılmakla davalı ... mirasçısı ...vekilinin karar düzeltme isteminin kabulü ile 21.06.2019 tarih, 2015/17224 Esas, 2018/4200 Karar sayılı onama ilamının ortadan kaldırılmasına, 255 ada 8 ve 11 parsel sayılı taşınmazlar hakkındaki hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davanın kabulü ile dava konusu Balıkesir ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 255 ada, 8 ve 11 parsel sayılı taşınmazların ... adına olan tapu kayıtlarının iptali ile tarıma elverişli olmayan taşlık ve kayalık niteliğinde arazi olduğundan 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 16/1-(c) maddesi gereğince tescil harici bırakılmasına, dava konusu diğer taşınmazlar yönünden Burhaniye Asliye Hukuk Mahkemesinin 2012/341 Esas 2013/428 Karar sayılı kararı kesinleştiğinden yeniden esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı Hazine vekili, dahili davalı ... vekili, davalılar ... ve ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı Hazine vekili temyiz dilekçesinde özetle; taşlık ve kayalık olarak tescil harici bırakılan 8 ve 11 parsel sayılı taşınmazların Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden olduğunu, Hazine adına tesciline karar verilmesi gerektiğini belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalı ... ve ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazların taşlık, kayalık ve çalılık olduğu, davalılar yararına zilyetlikle edinme koşulları oluşmadığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiş olmasının Anayasa ile teminat altına alınmış olan mülkiyet hakkına aykırı olduğunu, eksik inceleme ve araştırma sonucu karar verildiğini belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
3. Dahili davalı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; davalıya tebligat yapılıp taraf teşkili sağlanmadan karar verildiğini belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kadastro tespiti öncesi hukuki nedene dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 14 üncü, 17 nci; 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun (TMK) 713/1 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Dosya içeriği ve toplanan delillerden; Balıkesir ili, ... ilçesi, ... köyü çalışma alanında bulunan çekişme konusu taşınmazların öncesini teşkil eden 22 parsel sayılı taşınmazın 1997 yılında yapılan genel kadastro tespitinde ... mirasçıları adına, keza 36 parsel sayılı taşınmazın ... mirasçıları adına, yine 37 parsel sayılı taşınmazın ... mirasçıları adına ve 38 parsel sayılı taşınmazın ... mirasçıları adına tespit edilmiş iken, bu parselin tespitine karşı ...’in itirazı üzerine kadastro komisyonunca taşınmazın muteriz ... adına tesciline karar verdiği, 1999 yılında tespitlerin kesinleşmesi üzerine çap kayıtlarının anılan şahıslar adına oluştuğu, daha sonra söz konusu bu 4 parça taşınmazın tevhidi ile 120 parsel sayılı taşınmazın meydana geldiği, bu defa 120 parsel sayılı taşınmazın da 18.12.2000’de, 3194 sayılı Yasa'nın 16 ncı maddesi hükmü uyarınca ifraza tabi tutulduğu ve böylece 95 adet çekişmeli taşınmazların meydana gelerek yeni sicil kayıtlarının oluştuğu anlaşılmaktadır.
2. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı HMK'nın geçici 3/2 nci maddesinin yollamasıyla uygulanması gereken 1086 sayılı HUMK'un 428 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
3. Temyizen incelenen Burhaniye 1. Asliye Hukuk Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı Hazine vekili, dahili davalı ... vekili, davalılar ... ve ... vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
492 sayılı Harçlar Kanunu'nun değişik 13 üncü maddesinin j bendi gereğince temyiz eden davacı Hazineden harç alınmasına yer olmadığına,
Aşağıda yazılı 372,60'ar TL bakiye onama harçlarının temyiz eden dahili davalı ... ve davalılardan ayrı ayrı alınmasına,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
1086 sayılı HUMK'un 440/III-1 inci maddesi uyarınca karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 07.03.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.