"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ANKARA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 16. HUKUK DAİRESİ
İLK DERECE MAHKEMESİ : ÇANKIRI 1. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil, bedel, tenkis davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, Çankırı 1. Asliye Hukuk Mahkemesince verilen davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine ilişkin kararın, davacılar vekili ve bir kısım davalılar tarafından istinaf edilmesi üzerine Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi tarafından yapılan inceleme sonucunda; başvurunun esastan reddine dair verilen karar, süresi içinde davacılar vekili ve bir kısım davalılar vekili tarafından temyiz edilmekle; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar, mirasbırakanları ...'ın 87 ada 1 ve 2 parsel sayılı taşınmazlarını oğlu olan davalı ...'a, Süleyman'ın da yakın arkadaşı olan diğer davalı ...'ya devrettiğini, temliklerin mirastan mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olduğunu, davalıların alım gücü bulunmadığını, davalı ...'ın taşınmazlarla ilgilenmediğini, taşınmazları mirasbırakan ve davalı ...'ın kullandıklarını, mirasbırakanın sonradan düşüncelerinin değiştiğini ve sağlığında oğlu ....'dan kız kardeşlerine paylarını vermesini istediğini ileri sürerek, tapu kayıtlarının iptali ile miras payları oranında adlarına tesciline, olmazsa mirasbırakanın ölmeden önce yaptıklarından pişman olması ve kız çocuklarına miras paylarını vermeyi karar vermesi hususları da göz önüne alınarak taşınmazların ya da taşınmazların değeri tespit edilerek mirasın denkleştirilmesi kuralları ışığında davalılardan .....'ın miras payı düşüldükten sonra kalan kısmın payları oranında kendilerine verilmesine, olmadığı takdirde saklı paylarının ihlal edildiğinin tespitine ve ihlal edilen kısmın bedellerinin tespit edilerek payları oranında taşınmazların tapu kayıtlarının iptali ile adlarına tesciline veya bedellerinin davalılardan tahsiline karar verilmesini istemişlerdir.
II. CEVAP
1.Davalı ..., dava konusu 87 ada 1 parsel sayılı taşınmazı davalı ...'a satış yoluyla devrettiğini, işlemin muvazaalı olmadığını, kendisinin taşınmaz bedelini ödediğini, dava konusu 87 ada 2 parsel sayılı taşınmazın ise hiçbir zaman mirasbırakanın mülkiyetine geçmediğini, taşınmazı kendisinin satın aldığını, davacıların iddialarının yersiz olduğunu belirterek, davanın reddini savunmuş, aşamada ölümü üzerine mirasçıları davaya dahil edilmişlerdir.
2.Davalı ..., dava konusu 87 ada 2 parsel sayılı taşınmazın mirasbırakan ile ilgisi bulunmadığını, taşınmazları ...'dan bedeli karşılığında satın aldığını belirterek, davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 05/07/2018 tarihli ve 2015/640 E., 2018/829 K. sayılı kararıyla; dava konusu 87 ada 2 parsel sayılı taşınmaz yönünden davanın reddine; 87 ada 1 parsel sayılı taşınmaz bakımından davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
1. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili ve davalılar vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
2.Kaldırma Kararı
Bölge Adliye Mahkemesinin 07/05/2020 tarihli ve 2018/2722 E., 2020/445 K. sayılı kararıyla; 87 ada 1 parsel yönünden muvazaa olgusunun kabulünde; 87 ada 2 parsel yönünden yapılan temliklerde muvazaa olgusunun gerçekleşmediği, temlikin 01/04/1974 tarihli 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı kapsamında değerlendirilemeyeceği, bu parsel yönünden ise davanın reddine karar verilmiş olmasında kural olarak bir isabetsizlik bulunmadığı, sonuca ilişkin değerlendirmeler doğru olmakla birlikte hükmün infaza kabil olmadığı ve pay yerine metrekare üzerinden hüküm kurulduğu gerekçesiyle, tarafların istinaf başvurularının kabulü ile 6100 sayılı HMK’nın 353/1-a-4 maddesi uyarınca, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, yeniden karar verilmek üzere dosyanın Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
3. İlk Derece Mahkemesince Kaldırma Kararı Sonrasında Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin 15/04/2021 tarihli ve 2020/242 E., 2021/440 K. sayılı kararıyla; dava konusu 87 ada 2 parsel sayılı taşınmazın öncesinde .... ve .... ..... adına kayıtlı iken davalı ...'ın taşınmazı satın aldığı, bu taşınmazda mirasbırakan ...'ın hiç bir hakkı bulunmadığı gerekçesiyle 87 ada 2 parsel sayılı taşınmaz yönünden davanın reddine; satış değerleri arasında çok fark bulunduğu, mirasbırakanın taşınmazı satmaya ihtiyacı olmadığı, emekli maaşı ile geçimini sağladığı, mirasbırakana taşınmaz bedelinin ödendiğine dair belge ve delil sunulmadığı, mirasbırakanın taşınmazını oğlu olan davalıya muvazalı olarak devrettiği, davalının verdiği vekaletname uyarınca, taşınmaz ile hep mirasbırakan ve davalı ...'ın ilgilendiği ve kira bedellerini de mirasbırakanın tahsil ettiğinin tanık beyanlarıyla da anlaşıldığı, davalı ...'ın, davalı ...'a taşınmazı muvazaalı olarak devrettiği, kaldırma kararı doğrultusunda bilirkişi raporu alındığı gerekçeleriyle dava konusu 87 ada 1 parsel sayılı taşınmaz yönünden davanın kabulü ile imar sonucu oluşan 1063 ada 2 parsel sayılı taşınmaz yönünden iptal-tescile karar verilmiştir.
4. Kaldırma Kararı Sonrası İlk Derece Mahkemesi Kararına Karşı İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili ve bir kısım davalılar vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
5. İstinaf Nedenleri
5.1.Davacılar vekili istinaf dilekçesinde özetle; davanın kabul edilen kısmı ile ilgili yaptığı dağıtım cetvelinin eksik ve hatalı olduğunu, gerek taşınmazın yüz ölçümünün belirlenmesi, gerekse mirasçılar arasındaki bölüşümle ilgili yapılan tespit ve hesaplamaların hukuka aykırı olduğunu, 2 parsel sayılı taşınmaz yönünden davanın reddedildiğini, kararın esas ve usul açısından hukuka aykırı olduğunu, Mahkemenin eski 87 ada 2 parsel yönünden davayı neden reddettiğini gerekçelerinde açıklamadığını, eski 87 ada 2 parsel ile ilgili tapu iptaline karar vermediğini, ancak dava dilekçesindeki diğer talepler hakkında hiçbir karar vermediğini, diğer taleplerini değerlendirmeye almadığını, davalılar ile mirasbırakan arasındaki muvazaalı ilişkilerin sabit olduğunu, buna rağmen Mahkemenin taşınmazlardan birisi için davanın kabulüne, diğeri için reddine karar vermesinin hukuka aykırı olduğunu bildirerek ve önceki beyanlarını tekrarla İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
5.2.Davalılar vekili istinaf dilekçesinde özetle; kararın hukuki gerekçelerinin eksik, usul ve yasaya açıkça aykırı olduğunu, salt bedeller arasındaki oransızlığın tek başına muvazaanın delili olamayacağını, Emlak Bankası kanalı ile gönderilen ve dosyaya sunulan belgeler de karara esas alınmış olsaydı taşınmazın değeri konusunda ödemede bir sorun olmadığının görülebileceğini, alım satım işlemlerinin gerçek olduğunu, mirasbırakanın başka taşınmazları da bulunduğunu, Yargıtayın vermiş olduğu kararlarda dikkate alındığında davalı ...’ın mirasbırakana yaptığı yardımların da göz ardı edilemeyeceğini, mirasbırakanın hesabından davacılar tarafından para çekildiğini, mal kaçırma amacıyla hareket etmediğini bildirerek ve önceki beyanlarını tekrarla İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
6. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 10/12/2021 tarihli ve 2021/1338 E., 2021/2346 K. sayılı kararıyla; Mahkemece yazılı olduğu şekilde karar verilmiş olmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, Mahkemenin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık olmadığı gerekçesiyle HMK'nın 353/1-b-1 maddesi uyarınca davalıların istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
1.Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili ve bir kısım davalılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Temyiz Nedenleri
2.1. Davacılar vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesindeki itiraz nedenlerini yineleyip, Bölge Adliye Mahkemesince, süresinde istinaf yoluna başvurulduğu halde istinaf başvurusunun incelenmediğini, yalnızca davalıların istinaf sebepleri ile sınırlı olarak inceleme yapıldığını, süresi içerisinde istinaf yoluna başvurulduğunu, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvuru ve taleplerinin incelenmeden karar verilmesinin haksız ve hukuka aykırı olduğunu bildirerek ve önceki beyanları tekrarla kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
2.2. Davalılar vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesindeki itiraz nedenlerini yineleyip, davalı ...'ın taşınmazlarla ilgilendiğini, Süleyman'ın anne ve babasına sürekli maddi manevi destekte bulunduğunu, içtihatlara ve doktrine konu olan minnet duygusuyla yapılan satış işlemlerinin göz ardı edildiğini, kararın hukuka, usul ve yasaya aykırı olduğunu bildirerek ve önceki beyanları tekrarla kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
3. Gerekçe
3.1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, muris muvazaası hukuki nedenine dayalı tapu iptali ve tescil, olmadığı takdirde bedel, olmazsa tenkis istemine ilişkindir.
3.2. İlgili Hukuk
Bilindiği üzere; 6100 sayılı HMK'nın 297. maddesinde; '' (1) Hüküm “Türk Milleti Adına” verilir ve bu ibareden sonra aşağıdaki hususları kapsar:
a) Hükmü veren mahkeme ile hâkim veya hâkimlerin ve zabıt kâtibinin ad ve soyadları ile sicil numaraları, mahkeme çeşitli sıfatlarla görev yapıyorsa hükmün hangi sıfatla verildiğini.
b) Tarafların ve davaya katılanların kimlikleri ile Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası, varsa kanuni temsilci ve vekillerinin ad ve soyadları ile adreslerini.
c) Tarafların iddia ve savunmalarının özetini, anlaştıkları ve anlaşamadıkları hususları, çekişmeli vakıalar hakkında toplanan delilleri, delillerin tartışılması ve değerlendirilmesini, sabit görülen vakıalarla bunlardan çıkarılan sonuç ve hukuki sebepleri.
ç) Hüküm sonucu, yargılama giderleri ile taraflardan alınan avansın harcanmayan kısmının iadesi, varsa kanun yolları ve süresini.
d) Hükmün verildiği tarih ve hâkim veya hâkimlerin ve zabıt kâtibinin imzalarını.
e) Gerekçeli kararın yazıldığı tarihi.
(2) Hükmün sonuç kısmında, gerekçeye ait herhangi bir söz tekrar edilmeksizin, taleplerden her biri hakkında verilen hükümle, taraflara yüklenen borç ve tanınan hakların, sıra numarası altında; açık, şüphe ve tereddüt uyandırmayacak şekilde gösterilmesi gereklidir.'' hükmüne yer verilmiştir.
3.3. Değerlendirme
3.3.1. Somut olayda; İlk Derece Mahkemesince dava konusu 87 ada 2 parsel sayılı taşınmaz yönünden davanın reddine; dava konusu 87 ada 1 parsel sayılı taşınmaz bakımından davanın kabulü ile imar sonucu oluşan 1063 ada 2 parsel sayılı taşınmaz yönünden tapu iptal-tescile karar verilmiş, bu karar davacılar vekili ve bir kısım davalılar vekili tarafından istinaf edilmiş, Bölge Adliye Mahkemesince davalıların istinaf nedenleri incelenerek, davalıların istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiş ancak davacıların istinaf başvurusu hakkında bir karar verilmemiş olup, davacıların istinaf nedenleri incelenmeksizin yazılı şekilde karar verilmiş olması doğru değildir.
3.3.2. Hal böyle olunca; davacıların istinaf itirazları incelenmek üzere Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması gerekir.
VI. SONUÇ
Açıklanan nedenlerle; davacıların yerinde bulunan temyiz itirazlarının kabulü ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 371/1-a maddesi uyarınca Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi kararının BOZULMASINA, HMK’nın 373/2. maddesi gereğince dosyanın kararı veren Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesine gönderilmesine, bozma nedenine göre sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, alınan peşin harçların temyiz eden taraflara geri verilmesine, 05/10/2022 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.