"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ANTALYA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 1. HUKUK DAİRESİ
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince verilen davanın kabulüne ilişkin kararın, davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesi tarafından yapılan inceleme sonucunda; istinaf başvurusunun 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 353/(1)-b-1 maddesi gereğince esastan reddine dair karar, süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosyadaki belgeler incelenerek gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı, 8486 ada 1 parseldeki 19/1000 payını davalı Belediyeye bağış suretiyle devrettiğini, taşınmazı ortaokul ve ilkokul arsası olarak kullanılmak koşulu ile bağışladığını, aradan uzun bir süre geçmesine rağmen koşulun yerine getirilmediğini ileri sürerek, tapu kaydının iptali ile adına tescilini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı, davanın hak düşürücü süre içerisinde açılmadığını, bağışlamanın bedelsiz ve kayıtsız şartsız yapıldığını, aksi kabul edilse bile bağıştan dönmenin yasal şartlarının oluşmadığını belirterek, davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Antalya 6. Asliye Hukuk Mahkemesinin 08/01/2021 tarihli ve 2019/47 E., 2021/20 K. sayılı kararıyla; dava konusu taşınmazın davalı belediyeye okul yapılmak şartıyla bağışlandığı, ancak aradan geçen uzun süreye rağmen taşınmaz üzerinde okul yapılmadığı, davacının şartlı olarak yaptığı bağışın şartları gerçekleşmediğinden sözleşmeden rucu edebileceği gerekçesiyle davanın kabulü ile 19/1000 payın tapu kaydının iptali ile davacı adına kayıt ve tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
1. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
2.İstinaf Nedenleri
Davalı vekili, hak düşürücü sürenin dolduğunu, taşınmazın şartsız olarak bağışlandığını, taşınmazın tüm hisseleri Belediye mülkiyetinde olmadığından imar planındaki amacına uygun hale getirilmesinin de mümkün olmadığını, kamulaştırma işlemlerinin ise belirli planlar dahilinde, yasayla sınırlandırılmış bütçe oranını aşmayacak şekilde yapıldığını, bağışlama işlemi koşullu kabul edilse dahi bağıştan dönmenin yasal koşullarının oluşmadığını, davacı yanca bugüne dek imar planı değişikliği talebi de bulunmadığını belirterek, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
3. Gerekçe ve Sonuç
Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesinin 10/02/2022 tarihli ve 2021/795 E., 2022/171 K. sayılı kararıyla; davacının yükümlülüğün yerine getirilmeyeceğini daha önceki tarihte öğrendiğinin davalı tarafça kanıtlanamadığı, dolayısıyla davanın süresinde açıldığı, dava konusu taşınmazın koşullu bağışlandığı, dava tarihi itibariyle aradan geçen uzun süreye rağmen bağışlama amacına uygun işlem yapılmadığından bağıştan rücu koşullarının gerçekleştiği gerekçesiyle, davalı tarafın istinaf başvurusunun 6100 sayılı HMK'nın 353/1.b.1 maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
1.Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Temyiz Nedenleri
Davalı vekili, istinaf talepli dilekçesinde ileri sürdüğü nedenleri tekrarla kararın bozulmasını talep etmiştir.
3. Gerekçe
3.1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, koşullu bağıştan rücu hukuki nedenine dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
3.2. İlgili Hukuk
3.2.1. Bilindiği üzere, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun (TBK) 285. maddesinde bağışlama sözleşmesi “bağışlayanın sağlararası sonuç doğurmak üzere, malvarlığından bağışlanana karşılıksız olarak bir kazandırma yapmayı üstlendiği sözleşme” olarak tanımlanmış, 290. maddesinde de koşullu bağışlamaya yer verilmiş buna göre; “bağışlamanın bir koşula bağlanarak” yapılabileceği ifade edilmiştir.
3.2.2. Öte yandan bağıştan dönme (rücu), bağışlayanın bağışlanana varması gerekli tek taraflı beyanıyla geriye yürüyerek (makable şamil) hukuki ilişkiye son veren yenilik doğurucu bir haktır. Bağışlanan bağışlayana veya yakınlarına karşı bir cürüm işlerse veya yasa gereği yapmakla zorunlu olduğu ödevlerini önemli surette aksatırsa yahut bağışlamayı sınırlayan ödevleri haklı bir sebep olmaksızın yerine getirmezse bağışlayan bağıştan dönme (rücu) sebebini öğrendiği tarihten itibaren bir yıllık hak düşürücü süre içerisinde beyanda bulunmak veya dava açmak suretiyle bağıştan dönebilir. Bağıştan dönme (rücu) 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 295. maddesinde aynen; “Bağışlayan, aşağıdaki durumlardan biri gerçekleşmişse, elden bağışlamayı veya yerine getirdiği bağışlama sözünü geri alabilir ve bağışlananın istem tarihindeki zenginleşmesi ölçüsünde, bağışlama konusunun geri verilmesini isteyebilir:
1- Bağışlanan, bağışlayana veya yakınlarından birine karşı ağır bir suç işlemişse.
2- Bağışlanan, bağışlayana veya onun ailesinden bir kimseye karşı kanundan doğan yükümlülüklerine önemli ölçüde aykırı davranmışsa.
3- Bağışlanan, yüklemeli bağışlamada haklı bir sebep olmaksızın yüklemeyi yerine getirmemişse.” şeklinde hükme bağlanmıştır. Bu hak TBK.nın 297. maddesine göre geri alma sebebinin öğrenilmesinden itibaren bir yıl içerisinde kullanılmalıdır.
3.3. Değerlendirme
Dosya içeriğine, kararın dayandığı delillere, (V/3.2) no.lu parağrafda yer verilen yasaya uygun gerektirici nedenlerle, delillerin takdirinin yerinde olmasına, (III.) no.lu parağrafda yer verilen İlk Derece Mahkemesinin gerekçesine göre Bölge Adliye Mahkemesince, (IV/3.) no.lu bendde yazılı olduğu üzere karar verilmesinde isabetsizlik bulunmamaktadır.
VI. SONUÇ:
Açıklanan nedenlerle, davalı vekilinin yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddiyle usul ve yasaya uygun olan hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı 32.313,82 TL bakiye onama harcının davalıdan alınmasına, 06/09/2022 tarihinde oybirliğiyle kesin olmak üzere karar verildi.